FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

De zoektocht naar starivores, intelligent leven dat sterren eet

Waarom filosofen en wetenschappers denken dat ster-etend leven wel eens, verassend dichtbij, zou kunnen bestaan.

​Er zouden allerlei soorten buitenaardse levensvormen rond kunnen zwermen in het universum. Van superintelligente robots, tot besefloze bacteriën, alles kan. Desondanks zou zelfs de meest doorgewinterde sci-fi liefhebber het bestaan van een organisme dat sterren verorbert lachend wegwuiven. Nou, dan heeft die nerd het bij het verkeerde eind want ze bestaan misschien wel. Wie weet kijken we er nu al naar.

Advertentie

Filosoof Clement Vidal is een onderzoeker bij de Vrije Universiteit van Brussel. Samen met zijn team, bestaande uit futurist John Smart, nanotechnologie-entrepreneur Robert Freitas, en Stephen Dick, die lid is van het Library of Congress in astrobiologie, zoeken ze samen naar ster-etend leven. Om precies te zijn vragen ze andere mensen om wetenschappelijke voorstellen in te dienen die hen verder zouden kunnen helpen. In 2013 noemde Vidal de term 'starivore' in een wetenschappelijke publicatie. Hij geeft als eerste toe hoe bizar het klinkt, maar wil hij wel benadrukken dat een paar van de meest briljante ontdekkingen tot stand zijn gekomen door natuurlijke processen door een radicaal andere lens te bestuderen. "Newton heeft zwaartekracht helemaal niet ontdekt. Hij nam een fenomeen vanuit een ander perspectief onder de loep en vond tot dan toe onbekende dingen," betoogde Vidal. "Het zou goed kunnen dat buitenaardse intelligentie al ergens in onze data schuilt. Het opnieuw interpreteren van bepaalde sterrensystemen als levende wezens is een voorbeeld daarvan."

Simpele levensvormen zouden theoretisch gezien over het universum verspreid kunnen zijn. Maar als we ooit intelligente aliens ontdekken, dan is hun technologie en intellect waarschijnlijk onbeschrijfelijk veel verder dan de onze. Het is niet te voorspellen hoe een hyper-geavanceerde beschaving zou leven. Maar één aspect waar we wel vanuit kunnen gaan is hun vermogen om absurd grote hoeveelheden energie te verwerken, volgens een groep wetenschappers die zich richten op dergelijke kwesties.

"Onze beschaving produceert minieme hoeveelheden energie. Wij produceren met zijn allen een biljoen keer minder dan de zon in zijn eentje," zei Avi Loeb, voorzitter van de astronomie faculteit van Harvard. "Je kunt je voorstellen dat een geavanceerde beschaving de energieproductie van een ster voor hun eigen karretje zou kunnen spannen. Maar de vraag is: hoe doen ze het?" Is een ster-etende vorm van leven het antwoord daarop? Dat zou eventueel afhangen van onze definitie van 'leven.' Vidals verhaal vraagt voor een definitie van leven die niet in onze huidige eisen voor een levensvorm past: dat voor leven zuurstof, water en kooldioxide vereist is. Metabolisme - de gecontroleerde conversie van massa naar energie en uitstoot van afval – is per definitie bij alle vormen van leven aanwezig. En laten er nou net een paar sterren in het universum zijn bij wie vergelijkbaar gedrag is geobserveerd, waaronder enkele dubbelsterren. "Energiestromen, ofwel een vorm van onderhoud bij een interne organisatie en een afvoer van entropie. Precies wat bij bepaalde dubbelsterren aanwezig lijkt te zijn," schreef Vidal in zijn doctoraatsthesis, die vorig jaar als boek gepubliceerd werd. Dat is me nog eens wat. Dacht de hele wetenschap dat ze naar twee gigantische plasmaballen keken die vastzaten in een zwaartekrachtsknuffel, terwijl het eigenlijk een energiehongerige beschaving is, die een ster opvreet.

Niet alle binaire sterrensystemen komen in aanmerking voor een herinterpretatie, alleen degene die metabolische symptomen vertonen. Binaire sterren met direct fysiek contact wisselen op een gewelddadige manier massa en energie uit, maar het proces is erg instabiel. Binaire sterren die geen direct contact hebben lijken dan weer geen massa uit te wisselen. Maar nu komt het: tussen bepaalde semi-vastzittende binaire sterren wordt de energie op een gecontroleerde manier uitgewisseld, terwijl het gas via nova's of jets weggeblazen wordt. In dit soort binaire sterren, denkt Vidal, zou er wel eens vorm van metabolisme kunnen zitten, toebehorend aan intelligent leven. Strikt gesproken is Vidals idee niet compleet nieuw. In The Star Maker, uit 1953, had Olaf Stapledon ook al een visie waarin een geavanceerde beschaving zich voedde op de energie van een kunstmatige ster in een binair systeem. Vidal verkreeg zijn inspiratie ook uit Dyson Spheres, hypothetische megastructuren die sterren omcirkelen en alle energie uit een ster zuigen. Maar hoe intrigerend het ook klinkt, blijft er nog een gigantische horde te nemen. Om te kunnen bewijzen dat intelligent leven zich voedt met een ster, moet je empirisch bewijzen of juist weerleggen dat er intelligent leven zit. "Het moeilijke aan dit concept, of elk ander idee rondom intelligent leven, is het vinden van de signalen," zei Loeb. "Als we wisten waarvoor we moesten zoeken hadden we het nu allang." "Het is duidelijk," zei Vidal, "dat het achterhalen of weerleggen van deze theorie mij in mijn eentje nooit gaat lukken. Het is een teamprestatie, een team bestaand uit hoge energie astrofysici en astrobiologen." Of een wetenschapper de starivore-uitdaging op zich durft te nemen gaan we nog zien. Maar het zou bijzonder kortzichtig zijn om het nu al af te schrijven. De astronomische gemeenschap heeft ons al veel geven in de zoektocht naar tekenen van leven: industriële vervuiling, afvalwarmte, en zelfs Dyson Spheres. En als Vidal het bij het juist eind blijkt te hebben, dan zou dat de manier veranderen waarop we kijken naar het universum. We zouden duizenden starivores in ons univesum alleen al kunnen hebben.