Dit is misschien wel het raarste idee ooit: tweedehands e-books

Amazon heeft patent op het verkopen van gebruikte e-books. Toen ik die kop voor het eerst las, dacht ik dat het een De Speld-grap moest zijn, en waarschijnlijk was ik niet de enige. Gebruikte e-books? Digitale boeken met hanepoten, duimafdrukken en een versleten cover?

Maar gebruikte e-books zijn for real. Of hebben potentie om for real te zijn. Amazon heeft er namelijk onlangs een patent doorheen gekregen waardoor ze een online markt voor gebruikte e-books kunnen creëren. In theorie zou je dan een van je e-books in de verkoop kunnen zetten op Marktplaats.

Het goedgekeurde patent omschrijft het proces:

Digitale objecten, waaronder e-books, audio, video, applicaties, etc. die via een aanbieder zijn gekocht, worden opgeslagen in de persoonlijke dataopslag van een gebruiker … Wanneer de gebruiker niet langer zijn rechten wil behouden om de digitale content te openen, mag de gebruiker de gebruikte digitale content verplaatsen naar de persoonlijke dataopslag van een andere gebruiker. De gebruikte digitale content wordt vervolgens verwijderd uit de oorspronkelijke dataopslag.

Gebruikte e-book-klanten zouden jouw digitale kopie direct van je kunnen kopen. Amazon regelt de bestandsoverdracht en pakt een percentage.

Het is in principe een fascinerend concept maar het kan ook verwoestend zijn voor de uitgeversindustrie, en uiteindelijk voor schrijvers. Allereerst is er de onontkoombare absurditeit dat een 'gebruikte' e-book identiek is aan een nieuwe. Het is een exacte digitale kopie. Het bestand verweert niet, het kan niet beschadigd zijn of aangepast worden—dus waarom zou het dan minder waard zijn dan een ander kopie? Het enige wat kopers van een nieuwe e-book krijgen is het recht om het eerst te lezen.

En daar lopen we tegen problemen aan. Niemand, behalve die-hard fans van bepaalde schrijvers, zou ooit meer willen betalen om een boek als eerste te lezen. Gebruikte e-books zouden bijna alle redenen om een nieuwe e-book te kopen om zeep helpen. En het zou kunnen dat Amazon daar op gokt, hoewel het in hun eigen markt lijkt te snijden.

Volgens Bill Rosenblatt, copyrightexpert en getuige in vele digitale patentzaken, is het mogelijk dat de online retailgigant uitgevers voor altijd buitenspel wil zetten. Hij legde het uit aan Wired:

Rosenblatt gelooft dat een marktplaats voor digitale doorverkoop Amazon niet veel meer geld op gaat leveren dan boeken en muziek. In het begin, althans. Hij gelooft echter wel dat het een groot deel van Amazons digitale content buiten het bereik van uitgevers plaatst. Uitgevers hebben nu ook geen invloed op de verkoop van fysieke tweedehands boeken op Amazon, bijvoorbeeld. Ze krijgen alleen een zegje en een percentage als een klant voor het eerst een boek koopt. De tweede, derde, en vierde verkoop van datzelfde boek zou helemaal onder Amazons bewind vallen.

"Als Amazon wegkomt met doorverkoop zonder uitgevers te compenseren, kunnen ze in principe zeggen 'Hey schrijvers, teken bij ons en we geven je een gedeelte van de doorverkoop,'" zegt hij. "Dat zou schrijvers aan kunnen trekken die normaliter bij traditionele uitgevers zouden tekenen."

Het zou een buitengewoon brutale zet zijn van Amazon, en zou waarschijnlijk een klein leger copyrightadvocaten nodig hebben om erdoor te krijgen, maar het is volledig mogelijk. En het is niet alleen slecht nieuws voor uitgevers. Schrijvers zouden er ook onder lijden.

Want wat nou als ze niet tekenen? Nou, Amazon zou zomaar kunnen stellen dat schrijvers en uitgevers ook geen percentage krijgen bij fysieke tweedehands boeken, dus ook niks hoeven te verwachten bij digitale doorverkoop. John Scalzi, voorzitter van de Science Fiction and Fantasy Writers of America, is daarom bezorgd.

"Ik denk dat het slecht nieuws is voor schrijvers die betaald willen worden met het huidige model," schrijft hij op zijn blog. Scalzi voorziet dat schrijvers rechtszaken zullen aanspannen als Amazon royalties op e-book-doorverkoop wil stopzetten. Scalzi is het ook met me eens dat er problemen komen voor de traditionele uitgeversindustrie: "Als ik een uitgever was, zou ik niet twijfelen dat Amazon me dood wil hebben."

Toch hoeft de hele theorie van een marktplaats voor tweedehands e-books niet zo veel voor te stellen. Amazon kan het patent simpelweg hebben aangemaakt om het te begraven, om elke dreiging van een tweedehands e-bookmarkt te elimineren. Ze zouden de juridische dreiging te groot kunnen vinden. Of ze zien in dat het uitpersen van schrijvers klanten tot illegale downloads zou kunnen drijven.

Als Amazon deze stunt desondanks wel uithaalt, zullen ze proberen om ons nostalgische beeld van tweedehands boeken te kapen. Veel lezers houden van gebruikte boeken en het uitwisselen van versleten paperbacks. Dankzij de cloud en eindeloos RAM-geheugen zijn toekomstige boekenkasten vrijwel eindeloos. We hoeven helemaal geen bestanden 'uit te wisselen'. We kunnen ze kopiëren en doorsturen. Amazon gaat ervan uit dat onze gewoonte om fysieke spullen te kopen en verkopen zo ingeprent zit dat we de absurditeit van een tweedehands e-bookmarkt over het hoofd zien.

Gebruikte e-books zijn een paradoxaal anachronisme, een vreemde kapitalistische constructie om schrijvers en uitgevers uit te persen. Nogmaals, het is fascinerend—maar ook complete onzin.

Volg Motherboard ook op Facebook en Twitter voor meer van dit en andere dingen