Tien dingen die je altijd al wilde vragen aan een kleptomaan

Het woord kleptomaan komt van het Griekse 'kleptein' (dat stelen betekent) en wordt meestal gebruikt voor mensen die dingen pikken die ze niet nodig hebben. Kleptomanie is een erkende psychiatrische stoornis, maar er zijn ook genoeg mensen die denken dat het gewoon een smoesje is, of überhaupt niet precies weten wat het inhoudt.

Omdat ik benieuwd was hoe het is om constant dingen te (willen) stelen, ging ik op zoek naar een kleptomaan. Ik vond Brian*, en stelde hem tien vragen die ik altijd al wilde stellen aan een compulsieve dief.

VICE: Waarom voel je de drang om te stelen?
Brandon: Geen idee, het begon toen ik nog een kind was. De eerste keer die ik me kan herinneren was op de basisschool. Ik stal een Charizard pokémonkaart van een van m'n klasgenootjes. Daarna stopte ik hem stiekem terug ik zijn tas omdat ik me er superkut over voelde.

Hoe vaak voel je deze drang, en hoe vaak handel je er ook naar?
Het hangt heel erg van de situatie af. Als tiener gaf ik er 90 tot 100 procent van de tijd aan toe, maar tegenwoordig heb ik het redelijk onder controle. Ik heb ook wel slechte periodes gehad waarbij het bijna elke dag raak was, dat ik mijn "fix" nodig had – zelfs als dat betekende dat ik iets stal wat ik absoluut niet nodig had. Maar nu voel ik nog maar zelden de neiging om iets te stelen, en handel ik er bijna nooit naar.

Je hebt een goeie baan en zegt dat je een goeie jeugd had. Waarom denk je dat je toch die drang kreeg om te stelen?
Ik wou dat ik daar een antwoord op had. Wat het was: het begon heel klein en toen nam de neiging steeds meer toe naarmate ik ouder werd. Het hielp ook niet echt dat ik nooit werd gesnapt.

Je ziet jezelf als een kleptomaan. Denk je dat je echt een ziekte hebt of ben je gewoon een crimineel?
Ik denk dat het een combinatie is van de twee. Er zijn wel momenten geweest waar de mogelijkheid zich voordeed, en ik iets stal terwijl ik dat absoluut niet wilde. Daarom denk ik dat ik een kleptomaan ben. Maar ik heb ook weleens dagen of zelfs wekenlang gepland hoe ik iets ging stelen – en dat maakt me, denk ik, wel een crimineel. Maar ik heb wel een geweten, en ik probeerde altijd om niet te stelen van gewone mensen, alleen van grote bedrijven die er niet zoveel van zouden merken.

Wat is het grootste dat je ooit hebt gestolen?
Een paar gasten en ik hadden een keer een ding waarvoor we zware machinerie nodig hadden, en hebben toen een shovel gestolen. En niet zo'n klein ding dat ze op de golfbaan hebben ofzo – deze was makkelijk 150 duizend euro waard. Het was nog knap lastig, omdat we allemaal niet echt wisten hoe je zo'n ding bestuurt. Er zat niet eens een sleuteltje in.

We hadden al snel door welke knoppen je moest indrukken om 'm te starten, maar hadden er niet over nagedacht hoe we hem weer uit zouden krijgen. Het kostte ons minstens een uur om de motor weer uit te krijgen. We probeerden 'm af te laten slaan op een steile helling, ramden met een brandblusser op de motorkap, en toen ging een van die gasten gewoon aan alles trekken en duwen dat hij kon vinden in de cabine. Uiteindelijk lukte het.

Is de rush die je krijgt van stelen het risico waard dat je in de gevangenis belandt?
Helemaal niet. Er zijn andere manieren om je hart sneller te doen kloppen dan stelen, maar dit was iets waar ik goed in was, en waar ik hoe vaker ik het deed, ik helaas ook steeds beter in werd.

Weten je vrienden dat je zo vaak dingen steelt?
Natuurlijk. Toen ik jonger was, deed ik het vaak vooral voor de kick, dus gaf ik veel van de spullen die ik stal weg. Ik stal bijna nooit iets om het te verkopen of zelf te houden. Ik genoot gewoon van de rush of de uitdaging ervan. Soms nam ik zelfs bestellingen aan en stal ik wat mijn vrienden nodig hadden, maar op dat punt in hun leven niet konden betalen.

Wanneer was de laatste keer dat je iets hebt gestolen en wat was het?
Dat was een shirt dat in de uitverkoop lag voor 15 euro. Ik kan niet zeggen of dit de kleptomaan of de crimineel in me was, maar ik had ongeveer tien andere dingen over mijn jas gedrapeerd, en toen ik bij de kassa kwam en alles neerlegde, zat er één shirt in de vouw van mijn jas verstopt, dus liet ik het daar gewoon zitten en rekende 200 in plaats van 215 af.

Ga je er ooit mee stoppen?
Ik hoop het. Ik zou mijn kennis graag voor iets goeds gebruiken. Je hebt hackers die contact opnemen met grote bedrijven en hen waarschuwen hoe makkelijk het is om hun cybersecurity te kraken. Dat zou ik graag willen doen, maar dan om bedrijven te helpen om mensen als ik tegen te houden, want in de meeste gevallen is het veel te makkelijk om iets te pikken.

Wat is de gevaarlijkste situatie waarin je door je kleptomanie bent beland?
Ik probeer niet te gevaarlijke dingen te doen. Maar ik heb wel een tijdje vals geld gemaakt, toen ik nog minderjarig was. En ik heb ook weleens gesjoemeld bij een baantje waarbij ik de bestellingen van grote bedrijven afhandelde. Dan schreef ik er spullen bij voor mezelf, en verkocht die weer. Dat leverde me op sommige dagen honderden euro's op. Het was niet echt gevaarlijk, maar als ik het langer had gedaan of iemand de boekhouding eens goed had bekeken, was ik waarschijnlijk wel tegen de lamp gelopen.

Denk je dat je als kleptomaan ook gevoeliger bent voor andere psychologische stoornissen, zoals pathologisch liegen of sociopathische neigingen?
Dat zou je aan een psycholoog moeten vragen, of die dingen vaak samengaan. Maar ik heb wel veel moeten liegen en bedriegen in m'n leven door al dat stelen, en dat is kut. Ik zie mezelf niet als een pathologische leugenaar en ik denk ook niet dat ik een sociopaat ben, aangezien ik wel een geweten heb en geef om andere mensen en hun gevoelens. Soms voel ik me Robin Hood, en soms voel ik me een wannabe anarchist die eigenlijk gewoon een arrogante en egoïstische dief is.

Dus om je vraag te beantwoorden, ik denk niet dat ik gevoeliger ben voor andere psychologische stoornissen. Ik denk dat ik meestal gewoon geen fuck geef.

Oké.

*De naam Brandon is gefingeerd.