Waarom zien nachtclubs in speelfilms er bijna altijd nep uit?

Clubscènes in speelfilms raken zelden mijn G-spot: de clubs zijn half leeg, de mensen dansen uit de maat en er klinkt altijd een bepaald soort middelmatige progressive uit de speakers. Later legt Michiel ten Horn van De Ontmaagding van Eva van End uit waarom de atmosfeer van een club zo moeilijk is na te bootsen. Maar laten we eerst een paar grandioos mislukte clubscènes uit Hollywood bekijken.

Blade (track: New Order – Confusion (Pump Panel Reconstruction Mix))

Check bovenstaande openingsscène uit Blade, die matige vampierenfilm uit de vorige eeuw. Zet 'm ook even in HD, dan zie je namelijk beter of je dit:

A) totaal dope vindt (die remix van New Order!)

B) echt superdom vindt (die remix van New Order!)

C) een beetje van beide

Ik heb optie C erbij gezet, want ik heb zelf het gevoel dat iets in deze scène onnatuurlijk aanvoelt. Je denkt niet meteen: laat mij erdoor, bouncermans, ik wil ook in deze megasicke club uit mijn plaat gaan, ook al is het een kelder vol alto-vampieren waar bloed uit de sproeiers komt. Waar komt dat ongemakkelijke gevoel vandaan? Zou het kunnen liggen aan het onopvallende doch alarmerende feit dat NIEMAND in deze scène met elkaar praat?Misschien dat vampieren pas na een zwijgende dans worden beloond met bloed uit het plafond…

Kijk, hieronder heb je weer zo'n scène waarin ravers het te druk hebben met dat waarvoor ze naar deze grot zijn gekomen: discussiëren over wiens beurt het deze keer is om een IJ-biertje te halen:

The Matrix: Reloaded (track: Fluke – Zion)

Of misschien komt het doordat er in zo'n scène altijd mensen alleen dansen. Niet dat dit in mijn eigen leven nooit voorkomt (☹☹☹), maar ook ben ik het Hollandse dansen-in-een-kringetje gewend. Check de chicks vanaf 0:33min in onderstaande scène uit xXx; misschien heb ik het wel mis en zijn ze gewoon Vin Diesels bicepsen aan het checken.

xXx (track: Several Spiritis – Blue Coast (Red Eye Mix))

En is iedereen in deze scène uit Collateral een clubeinzelgänger als ik (☹☹☹)?:

Collateral (track: Paul Oakenfold – Ready Steady Go)

Het gevoel van een goede clubavond is blijkbaar moeilijk te vangen op beeld. Misschien omdat zo'n clubscène een mini-genre op zich lijkt. In films die niet Step Up 1, 2, 3D, 4, 5, etc heten, schuurt zo'n losstaande partyscène qua look en feel vaak met de rest van de film. Om dit fenomeen te laten duiden door een filmmaker, vroeg ik Nederlandse regisseur Michiel ten Horn (van o.a. De Ontmaagding van Eva van End (discotheekscènes: 1) en Vingers (discotheekscènes: 1)) hoe hij het schieten van een clubscène aanpakt.

THUMP: Hoe neem je een dansscène op?

Michiel: "Het is altijd een autistische manier van draaien, want de set staat boordevol figuranten die dansen op niet-bestaande muziek. Meestal kies ik met de geluidsman een goed vervangbaar nummer met een bepaald tempo. Dan start je de scène, laat je de muziek vijf seconden lopen zodat iedereen in zijn ritme kan komen en draai je het geluid weg terwijl iedereen blijft doordansen. De acteurs kunnen zo een verstaanbaar dialoog hebben en in de montage kun je er de muziek onder plaatsen die je wil."

De figuranten dansen dus eigenlijk nergens op. Is daar geen oplossing voor?

"Je kunt een soort van grondtoon laten lopen, zodat iedereen alleen de bas hoort. Deze toon kun je in de montage vervolgens weer helemaal wegdraaien."

Wat voor aanwijzingen geef je de figuranten? Ga maar dansen op de vijf seconden aan muziek en hou dan even je bek?

"Ja, dat. Maar je kunt niet alleen de aanwijzing 'oké dansen, blijven dansen op de muziek' geven en ze niet met elkaar laten praten, want dat ziet er supernep uit. Daar staat tegenover dat de acteurs in die scene ook moeten onthouden dat de muziek heel hard staat – dat zie je ook vaak in kleine fuck-ups, dat je merkt dat acteurs gewoon een normaal spraakniveau hebben en niet tegen elkaar staan te schreeuwen."

Check bijvoorbeeld vanaf 1:33min onderstaande scène uit The 51st State, tussen twee professionele liplezers (neem ik aan):

The 51st State (track: The Thrillseekers & Sheryl Deane – Synaesthesia (Fly Away))

Waardoor komt dat ongemak?

Ik ken maar weinig films waarin dansscènes goed lukken. Het is altijd best wel een uitgevogel om zo'n mensenmassa op een natuurlijke manier in beweging te krijgen. Vaak laat ik mensen bepaalde loopjes proberen van A naar B. Het is niet echt voor te bereiden.

Bij het bekijken van bepaalde scènes in Nederlandse films gingen de GTST-alarmbellen bij mij af; dan zag het eruit als een soort te-weinig-figuranten-soap-discotheek. Het aantal figuranten bij Nederlandse films is altijd beperkt – tenminste voor de films die ik maak, is het heel wat om meer dan zestig, zeventig man te laten figureren. In heel veel clubscènes zul je ook wel merken dat ze heel dicht op de hoofdrolspelers zijn gedraaid, omdat het shot nu eenmaal moeilijker te vullen is.

De korte film Vingers is hier te zien.

Vind je dat jouw dansscènes gelukt zijn?

Ik denk het wel, maar dat komt omdat ik niet altijd realisme nastreef. De dansscène uit mijn korte film Vingers is bijvoorbeeld meer een theaterstuk waaraan je voorbij rijdt. Of in mijn nieuwe film Aanmodderfakker [in oktober in de bioscoop, red.] zit een personeelsfeest dat lullig bedoeld is: er draait eighties-filmmuziek en iedereen is verkleed. Ik heb er minder moeite mee dat die er niet zo echt uitziet. Maar bij De Ontmaagding van Eva van End kan ik me herinneren dat we in de montage merkten dat er niemand praatte. Maar dat komt doordat we dat niet hebben gezegd tegen de figuranten.

Het zijn dus die verdomde figuranten. Zoals in dit laatste voorbeeld van hoe het niet moet:

Basic Instinct (track: Channel X – Rave the Rhythm (Structure II))

[daily_motion src='//www.dailymotion.com/embed/video/xdwa2y' width='620' height='360']