FYI.

This story is over 5 years old.

Surrealisme

Een gesprek tussen de oprichter van het nieuwe Belgische kattenmuseum en mij, een kattenhater

Galeriehouder Françoise Baronian gaat een (verschrikkelijk) museum openen vol surrealistische, moderne (en verschrikkelijke) kattenkunst.

Een kat en een vogeltje brengen een paar bloedstollende minuten met elkaar door in Cat and Bird in Peace (1996) van David Claerbout, beeld via

Het komt maar al te vaak voor dat ik nietsvermoedend op de stoep loop en er ineens een of andere monstrueuze Noorse boskat de weg blokkeert. Het beest lijkt misschien in alle rust te zonnen, maar de manier waarop hij loert met die half toegeknepen oogjes suggereert kwade bedoelingen. Tussen de kat en mij heerst een wederzijds wantrouwen.

Advertentie

Maar goed, een kat is nou eenmaal arrogant, onvoorspelbaar en uitzonderlijk nutteloos van nature. Niks aan te doen. Wat mij nog veel meer stoort zijn de verontwaardigde blikken die ik krijg als mijn rationele afkeer voor katten boven water komt. Ineens word ik gezien als een kwaadaardig, bitter mens. Iemand die voor eeuwig moet branden in de hel, samen met medekattenhaters als Hitler, Mussolini, Napoleon en Dzjengis Khan. Zo ben ik natuurlijk niet. Ik aai gewoon veel liever een hond, olifant of boa constrictor.

Met kattencafés die overal opduiken, een ‘kattenkabinet’ in Amsterdam en het internet dat nog altijd volstaat met katten, is het duidelijk dat de maatschappij niet snel van zijn kattenobsessie af gaat komen. En dus moet ik maar een poging doen mezelf aan te passen. Ik neem contact op met galeriehouder Françoise Baronian. Binnenkort opent ze een kattenmuseum dat door heel België rond gaat trekken. In tegenstelling tot de geschilderde collectie van het Amsterdamse kattenmuseum, staat de tentoonstelling van Baronian bol van de surrealistische, moderne kattenkunst. Als kattenliefhebber heeft ze door de jaren heen veel kattenwerken verzameld. Hier is voor ieder wat wils, zélfs voor mij, denkt ze. “Voor het Kattenmuseum hoef je niet per se van katten te houden, al helpt het natuurlijk wel. Maar volgens mij kunnen hondenmensen het ook waarderen,” vertelt Baronian.

Interview with a cat door Marcel Broodthaers (alleen audio)

Advertentie

Een van de kunstwerken is Interview with a cat. In deze audioclip praat dichter en kunstenaar Marcel Broodthaers over een abstract kunstwerk met – je raadt het al – een kat. De kat beantwoordt de vragen van Broodthaers met doordringend gemiauw. Baronian is ervan overtuigd dat katten ook echt met ons kunnen communiceren: “Natuurlijk kunnen ze met ons praten. Katten zijn heel expressief. Ze praten met hun hele lichaam.” Ik luister nog eens goed naar de kat van Broodthaers, maar ik hoor alleen gejammer. Toch weet de kat meer te zeggen over een abstract kunstwerk dan de doorsnee mens. Pluspuntje voor de kat.

Baronian wil de tentoonstelling ook aanvullen met geleend werk. Zo hoopt ze de film The Basement van Erik van Lieshout te strikken, over de katten in de kelder van de Hermitage in Sint-Petersburg. In de trailer zien we Van Lieshout achter katten aanrennen en vraagt hij een stel Russische bouwvakkers of ze hem willen helpen een houten toren te bouwen voor de katten. Dit kan ik om de een of andere reden wel waarderen.

The Basement door Erik van Lieshout

De installaties van Belgisch videokunstenaar David Claerbout zijn onmisbaar in het kattenmuseum. In Cat and Bird in Peace zit een wollige kat en een suïcidale parkiet naast elkaar gedurende zes bloedstollende minuten. Ik wacht op het moment dat de kat toeslaat, maar er gebeurt niks. Helemaal niks. Ik denk dat ik katten nooit helemaal zal begrijpen. Een ander kunstwerk van Claerbout is Homeless Cat, een interactieve, real-time video van een kat die dag en nacht buiten het raam zit. “Is het nou echt interessant om heel lang naar een kat te staren?” vraag ik aan Baronian. “Ja, katten fascineren. De manier waarop ze zich gedragen, bewegen. Ze zijn mooi en ze weten het.”

Homeless Cat (2011) door David Claerbout, beeld via

Het Kattenmuseum zal in februari 2017 voor het eerst te zien zijn in het cultureel centrum De Markten in Brussel.