FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

We moeten het even hebben over Jan Versteeghs optreden in Linda's Zomerweek

Er werd flink gelachen om het feit dan Jan Versteegh geen homo is, en dat is een kwalijke zaak.
Screenshot via RTL
Screenshot via RTL 

Maandagavond keek ik naar de eerste uitzending van Linda's Zomerweek op RTL4, een talkshow waarin Linda de Mol twee gasten uitnodigt om anderhalf uur lang mee te kletsen. Sinds 2013 is deze 'Zomergasten van de commerciële' op televisie, en het trekt ruim een miljoen kijkers per aflevering. Linda de Mol is een van de meest succesvolle zakenvrouwen van Nederland, en juist doordat ze 'zo gewoon' is gebleven, is een zomeravond op RTL4 een uitstekende context voor een vrolijk gesprek gebleken.

Advertentie

Behalve heel gewoon is Linda nog iets: hartstikke heteroseksueel. Dat is uiteraard niet iets om kwaad over te zijn, en bovendien heeft de presentatrice vaak geprobeerd om gekdoenerij rondom homoseksualiteit de kop in te drukken, bijvoorbeeld met het maken van de gayvariant van haar blad Linda., de L'Homo. Maar maandag belandde ze onbedoeld in een avondje met een hoop homoseksueel ongemak.

Wat gebeurde er precies?

Als gasten zaten BNN-presentator Jan Versteegh en alleskunner (model, zangeres, moeder) Patricia Paay aan tafel. Patricia wordt, geheel naar verwachting, eindeloos ondervraagd over haar seksfilmpje. Ook al had ze in een uitzending van Jinek eerder bevestigd hoe mensonterend het voelde toen de beelden gelekt waren, en in het tijdschrift van Linda zelf al verteld hoe ze probeerde het een plekje te geven, Linda blijft er maar op terugkomen.

Dan is Jan aan de beurt, en hij vertelt over zijn moeilijke puberteit, waarin hij werd gepest door klasgenoten. Daarna vraagt Linda: "En dan dacht óók nog echt iedereen dat jij homo was?!" Waarop Jan antwoordt: "Niet iedereen, mijn ouders!"

Jans ouders vroegen hem op zijn vijftiende of hij homo was, vertelt hij. Het publiek in de studio vindt dit hilarisch, en Linda en Patricia gieren het uit als Jan vertelt dat zijn moeder tegen hem zei: "Misschien weet je het nu nog niet, maar als die dag komt dan zullen wij er zijn."

Het gegier om het feit dat Jans ouders ervan overtuigd waren dat hij homo was, en het feit dat hij zijn heteroseksualiteit continu moest bewijzen, gaat nog even door. "Oh, wat erg!", roept Linda. Jan geeft daarna een aantal voorbeelden waaruit destijds moest blijken dat hij toch écht geen homo was: hij kreeg een vrouwelijke vakantieliefde en hij ging naar een homocafé om daar te constateren dat hij echt heteroseksueel was. Hij eindigt zijn verhaal met het idee dat het niemand iets zou moeten kunnen schelen of hij wel of niet hetero is: "Iemand vraagt toch ook niet of ik van cavia's houd?"

Advertentie

Waarom is dit erg?

Als het niet uitmaakt of je hetero bent of niet, waarom draait het hele fragment dan om het feit dat Jan moest bewijzen dat hij echt heteroseksueel is? En waarom wordt er zo hard gelachen om het feit dat Jan onterecht voor homo werd aangezien? Linda merkt later in het gesprek op dat ze het "des te cooler" vindt dat Jan Versteegh, samen met Tim Hofman, op de cover van L'Homo durfde te staan. Persoonlijk vind ik het gesprek dat ze naar aanleiding van die coverfoto voerden iets interessanter, maar dat komt misschien wel omdat ik foto's van lekkere mannen nooit echt interessant heb gevonden. Daar kwam ik achter in mijn puberteit, en toen ik dat aan mijn ouders vertelde waren ze enigszins verbaasd omdat ze dachten dat ik hartstikke hetero was.

In RTL Late Night zeiden Tim en Jan over homoseksualiteit: "(…) het gaat niemand iets aan of je op mannen of vrouwen valt," en "(…) dat je uit de kast zou moeten komen is onzin, er zou geen kast moeten zijn." Maar waarom werden er dan zoveel minuten besteed aan het bevestigen van het feit dat Jan géén homo is?

Drie hetero's die over homo's praten

Je geaardheid is inderdaad niet iets waar je voor kiest, weet ik uit eigen ervaring. Aan tafel bij Linda zijn de gesprekspartners het erover eens dat het prima is om gay te zijn, maar ondertussen wordt er hard gelachen om het verhaal dat iemand jarenlang onterecht voor homo is aangezien, door zijn eigen ouders. Dat is een verwarrende reactie, helemaal voor meisjes en jongens die nog aanhikken tegen hét gesprek over hun niet-heteroseksualiteit.

Advertentie

Zelf word ik geregeld onterecht aangezien voor een heteroseksuele vrouw – en soms laat ik mensen in die waan, maar meestal merk ik subtiel op dat ik een vriendin heb. Mensen willen vervolgens in hun reactie graag laten zien hoe normaal ze dit vinden, maar het ongemak laat juist iets anders zien. "O, wat goed!", zeggen ze bijvoorbeeld. Goed dat ik lesbisch ben? Daar heb ik weinig meer voor hoeven doen dan geboren worden.

Het is al best pijnlijk dat ik het als een compliment zou moeten opvatten als mensen mij aanzien voor hetero ("Want je ziet er zo vrouwelijk uit!"), maar wanneer een heteroseksuele man wordt aangezien voor homo, liggen mensen dubbel van het lachen. Voor veel mensen, ook mensen die vinden dat "gay zijn mag", is heteroseksualiteit nog altijd wenselijker.

Een beetje advies voor Linda

Nadat Jan heeft verteld hoe de vork werkelijk in de steel zit, blijkt uit het gelach van Linda, Jan zelf, het publiek en Patricia dat alle aanwezigen het komisch vinden dat Jans ouders in zijn puberteit vermoedden dat hij homoseksueel was. Hadden het publiek, de gasten, en de presentatrice ook zo hard gelachen als een bekende homo vertelde dat hij vroeger altijd voor heteroseksueel werd aangezien?

Jan had natuurlijk geen slechte intenties en benoemde nogmaals dat niemand zich voor zijn seksualiteit zou hoeven te verantwoorden. Toch blijkt uit dit fragment dat hij daar zelf blijkbaar wél behoefte aan heeft, want hij benadrukt zijn heteroseksualiteit keer op keer. Verwarrend en tegenstrijdig – en dat is een boodschap die mensen die wel gay zijn nou net niet kunnen gebruiken.

Misschien wordt het weer eens tijd voor een editie van de L'Homo met twee homo's op de cover, die zich zonder enige terughoudendheid en gegiechel over hun seksuele identiteit durven uit te spreken; zij weten immers echt hoe het is om gay te zijn, beter dan welke heteroseksueel dan ook. Dan kan Linda ze daarna meteen uitnodigen voor Linda's Zomerweek, voor een goed gesprek over hoe het is om zelfs in 2017 nog altijd uit de heteronormatieve kast te moeten komen.