We spraken Hongkongers in Nederland over de protesten in hun thuisland

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Hongkong was tot 1997 een Britse kolonie, en werd daarna overgedragen aan China. Een voorwaarde daarbij was dat er een ‘een land, twee systemen’-beleid werd ingevoerd. Door dit beleid mag Hongkong tot 2047 zijn eigen grondwet handhaven, waardoor ze hun eigen unieke juridische, economische en politieke systemen, kunnen behouden. China lijkt echter niet te willen wachten tot 2047 en probeert steeds meer invloed te krijgen.

De druppel die de emmer deed overlopen was een wetsvoorstel dat de uitlevering van verdachten naar China mogelijk zou maken. Om deze wet tegen te houden, gingen er drie maanden geleden meer dan een miljoen mensen de straat op. Inmiddels is de protestbeweging uitgegroeid tot een gevecht voor gerechtigheid en democratie en zijn er nog vier andere eisen bijgekomen:

• Een onafhankelijk onderzoek naar het gebruik van geweld door de politie
• Een einde einde aan het categoriseren van de protesten als rellen
• Amnestie voor de gearresteerde demonstranten
• De invoering van het algemeen kiesrecht

De Hongkongse overheid heeft tot nu toe alleen de uitleveringswet teruggetrokken, wat betekent dat de protesten nog wel even door zullen gaan. We spraken met drie Hongkongers die nu in Nederland wonen, om erachter te komen wat zij van de protesten vinden en te ontdekken op welke manier ze hier in Nederland de protesten voortzetten.

VICE: Ha Sunny, hoe lang werk je al in Nederland?
Sunny: Ik werk hier nu bijna drie jaar als software-ontwikkelaar, maar ik ben geboren en getogen in Hongkong.

Hoe volg je de protesten?
Ik heb veel vrienden in Hongkong, die me vertellen wat er gaande is. Een aantal van hen protesteren op straat en sommigen zijn ook gearresteerd. Mijn ouders wonen er ook nog steeds, daar heb ik veel contact mee.

Wat vind je van de protesten in Hong Kong?
Ik vind het geweldig. We hebben een lange geschiedenis van protesten in Hongkong, maar deze keer is het anders. Het verschil is dat de demonstranten, zowel de vredige als de gewelddadige, heel goed samenwerken, en dat er geen algemene leider is die alle protesten organiseert. Het demonstreren gebeurt dus echt uit eigen initiatief. In die zin zijn we allemaal leiders. Het maakt de protestbeweging ook sterker, omdat de overheid geen leiders kan arresteren om zo de protesten de kop in te drukken. Veel mensen proberen op hun eigen manier bij te dragen aan de protesten, bijvoorbeeld als hulpverlener of verslaggever. Software-ontwikkelaars bouwen ook apps die mensen waarschuwen als de politie in de buurt is. Iedereen gebruikt zijn eigen expertise om de protestbeweging te versterken.

Hoe is het om zo ver weg van Hongkong te zijn?
Ik voel me hulpeloos. Soms, als ik hier naar de blauwe lucht kijk, vraag ik me af wat ik gedaan heb dat ik het verdien om hier te zijn terwijl mijn vrienden in Hongkong iedere dag door een lucht gevuld met traangas moeten lopen. Dat is moeilijk.

Protesteer je hier in Nederland om een beetje van dat gevoel af te komen?
Ja. Ik ben onderdeel van de ‘Netherlands for Hong Kong’-beweging. Hiermee hebben twee weken geleden bijvoorbeeld op de Dam een protest georganiseerd. Ook heb ik geholpen met ‘Lennon walls’: muren waarop goede wensen en steunbetuigingen voor Hongkong worden geschreven. Deze muren worden over de hele wereld gebouwd, en wij hebben er eentje gebouwd in Den Haag en Utrecht.

Is er geweld nodig om de invloed van China tegen te gaan?
Ja, ik denk van wel. Hiervoor hebben we dertig jaar lang vredig gedemonstreerd. We hebben nog steeds geen universeel stemrecht. Volgens onze grondwet hadden we dat al 12 jaar geleden moeten krijgen. We vragen niet om meer dan ons is beloofd. We zien geen andere uitweg, zonder de protesten zijn we hopeloos. Pas als alle vijf eisen zijn ingewilligd, zullen we stoppen.

Heb je nog hoop op een goede afloop?
Ja, nog wel. De beste oplossing is natuurlijk dat de overheid de vijf eisen accepteert. Maar daar hebben we internationale hulp bij nodig. In Amerika proberen ze bijvoorbeeld een nieuw wetsvoorstel aan te nemen waardoor jaarlijks de mensenrechtenschendingen in Hongkong worden beoordeeld. Als deze geschonden zijn, dan kan Amerika de speciale belastingvoordelen van Hongkong intrekken. Op zo’n manier kunnen andere landen China beïnvloeden. We wachten nog steeds op meer internationale hulp, maar dit geeft ons wel hoop dat het goedkomt. Ik denk dat China ook bang is voor wat wij Hongkongers teweeg kunnen brengen.

Hoi Hannah, hoe lang ben je al in Nederland?
Hannah: Pas drie weken. Ik ben dit academisch jaar aan mijn masters in Film studies begonnen.

Deed je in Hongkong mee aan de protesten?
Ja, voordat ik wegging was ik sinds begin juni betrokken bij de protesten.

Wat vind je van de protesten?
Ik denk dat het een van de grootste en meest bepalende revoluties van onze tijd is, en dat de protesten de enige uitweg zijn om de invloed van de Chinese regering tegen te houden. Buitenstaanders denken vaak dat we helemaal onafhankelijk willen zijn van China, maar de meeste demonstranten willen alleen maar krijgen wat er ons beloofd is in onze grondwet: democratie en het ‘een land, twee systemen’-beleid. Ik ben alleen niet erg optimistisch over de uitkomst, omdat de Chinese president Xi zo stug blijft.

Heeft het dan wel zin om te protesteren?
Als we nu niet voor onszelf opkomen, hebben we er later de kans niet meer voor. Ik vind dat wij niet alleen het recht, maar ook de plicht hebben om te vechten tot onze laatste adem. Misschien dat we niet direct veel invloed kunnen uitoefenen op de regering, maar wat we wel hebben is ons geweten en onze wil om te vechten. We zouden het onszelf over tien jaar niet kunnen vergeven als we nu niet alles doen om de democratische vrijheden van Hongkong te beschermen.

Was het moeilijk om Hongkong achter te laten onder deze omstandigheden?
Ja, vooral omdat ik al twee maanden lang meedeed aan de demonstraties. Nu kan ik alleen maar beleven wat er daar gebeurt via een scherm. Elke zondag zit ik nu thuis en open ik een live feed van alles wat er gebeurt tijdens de protesten. Ik heb bijvoorbeeld gekeken hoe de politie op 31 augustus meerdere demonstranten in elkaar sloeg. Ik moest huilen; dat had mij ook kunnen overkomen. Ik voel me schuldig dat ik niet daar ben. Het gevoel van woede en machteloosheid is overweldigend. Gelukkig kan ik hier mijn gedachten uitspreken zonder bang te zijn dat ik wordt aangevallen of gearresteerd

Protesteer je hier eigenlijk ook nog?
Ja, ik ben afgelopen zondag nog naar een protest geweest bij de RAI. Ik ben ook met wat Hongkongse vrienden bezig met het maken van een krant die we willen vertalen naar het Engels om zo meer bewustzijn op een internationaal niveau te creëren.

Wat zou volgens jou de oplossing zijn voor de problemen in Hongkong?
Hongkong zal in elk geval nooit meer zijn zoals het was. Mensen zijn veranderd. De verdeling die er door de protesten is ontstaan in de samenleving zal nooit worden hersteld, vrees ik. Maar ik denk wel dat het algemeen stemrecht de enige eerlijke en democratische manier is waarop deze verschillende kampen hun politieke meningen kunnen delen. Het identiteitsgevoel, het gevoel een Hongkonger te zijn, is wel veel sterker geworden aan beide kanten, op een manier die de Hongkongse geschiedenis nog niet eerder heeft gezien. Dit gevoel van eenheid is geloof ik de revolutie van onze tijd.

Ha Jason, waarom ben je naar Nederland gekomen?
Jason: Ik ben vijf maanden hier voor een uitwisselingsprogramma aan de Universiteit Twente. Daarna ga ik weer terug naar Hongkong om mijn opleiding Werktuigbouwkunde af te maken.

Hoe voelt het om zo ver weg te zijn van de protesten?
Ik had dit uitwisselingsprogramma al gepland voordat de protesten begonnen, en dit kan ik maar een keer in mijn leven doen. Maar nu ik hier ben, wil ik de mensen wel bewust maken van wat er in Hongkong gebeurt.

Waar maak je je zorgen over?
Dat de politie misbruik maakt van hun macht. Politiegeweld is vaak alleen gericht op de demonstranten, en niet op de tegendemonstranten die ook gewelddadig zijn. Ik ben vooral bang dat ik of een van mijn vrienden zonder reden worden opgepakt. Ik ben zelf niet bang voor de gevangenis, maar mijn ouders hebben mij opgevoed, wat heel veel energie, moeite, en geld heeft gekost. Als ik een strafblad zou hebben, zou ik geen ingenieur kunnen worden in Hongkong. Mijn grootste angst is dat ik niet voor mijn ouders kan zorgen.

Ben je om die reden dan niet bang om toch te protesteren?
Nee, want we kunnen niet anders. Het probleem is dat wanneer onze generatie niet van zich laat horen, onze toekomstige dochters en zonen, de nieuwe generatie, geen vrijheid meer zal hebben. Ook als we bang zijn moeten we doorgaan met protesteren. We moeten nooit opgeven, anders is het straks te laat.