We vroegen afstudeerders van de Breitner Academie wat ze nou echt van elkaars werk vinden

De komende tijd gaat Creators het hele land door om ons met de afstudeershows van kunstopleidingen te bemoeien . Wees gewaarschuwd!

Op afstudeershows wil nog weleens een feeststemming heersen. Na jaren in hetzelfde schuitje te hebben gezeten is alles plotseling voorbij, en worden er voorzichtig traantjes weggepinkt. Niet bepaald het moment om de afstudeerders te vragen zich eens kritisch uit te laten over elkaars werk.

Dat is precies wat we wél gedaan hebben. Want op de Breitner Academie, de docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving van de AHK, zouden de studenten prima in staat moeten zijn om een streng doch rechtvaardig oordeel over elkaars creaties te vellen.

Willemijn Beth (24)
Studeert af met Tiny door walks
"Mijn werk heeft zich verspreid over deze hele gang. Net zette iemand een bierglas op het kozijn neer, maar dat is dus niet helemaal de bedoeling."

Bevindt zich hier ergens een werk dat je stiekem niet zo sterk vindt?
Ik zou het eigenlijk een beetje arrogant vinden om nu andermans werk af te keuren.

Maar jullie krijgen allemaal ook een beoordeling. Dan moet er toch zoiets als een kwaliteitsmaatstaf zijn?
Ik heb niet bij iedereen het proces van dichtbij meegemaakt, en dat is een belangrijk deel van de beoordeling. Dus zo'n oordeel kan ik nu niet vellen. Wel kan ik zeggen wanneer iets op het eerste gezicht wat minder met me doet. En dat is trouwens al snel zo: dat een werk je aanzet tot nadenken is nog tot daar aan toe, maar dat het je echt raakt is vrij zeldzaam.

Welk werk raakt je hier dan bijvoorbeeld niet?
In de ruimte hiernaast staat een werk waarmee ik niet zo goed kan linken. Dat komt vooral doordat onze beeldtaal nogal ver van elkaar afstaat.

Casper Dangerman (23)
Studeert af met In a mind
"Ik heb van allerlei religieuze stromingen en filosofieën wat afgesnoept, en naar de onderlinge verbanden gezocht: waar staan ze echt sterk tegenover elkaar en waar niet, en kun je er één algemene visie uit ontwikkelen? Dat heb ik in deze conceptuele installatie verwerkt."

Een medestudent van je vertelde ons net dat hij of zij zich niet zo kon identificeren met jouw beeldtaal.
Wie was dat dan?

Willemijn. Verbaast dat je?
Ik had eerder Teun verwacht. Maar Willemijn is inderdaad wel wat minimalistischer ingesteld dan ik; ik presenteer mijn werk graag heel pontificaal, zij juist niet.

Staat hier op deze tentoonstelling werk waar jij zelf niet per se warm van wordt?
Normaal gesproken heb ik dat bij afstudeerexpo's best vaak, maar nu eigenlijk helemaal niet. Doordat ik weet welk creatieve proces iedereen heeft doorlopen, begrijp en waardeer ik hun werk ook veel meer.

Dus doordat je meer weet, vind je het ook in kwalitatief opzicht beter?
Buiten deze tentoonstelling is dat misschien wat lastig te bewerkstelligen. Maar in grote musea komt het vaak genoeg voor dat ik ergens na een paar seconden alweer wegloop, puur omdat het verhaal erachter niet duidelijk is. Daarom vind ik het ook altijd jammer wanneer ergens geen toelichting bij staat.

Waarom dacht je eigenlijk dat we met Teun hadden gesproken?
Omdat ook hij wat minimalistischer is. Je moet bij hem veel meer zoeken waar zijn werk over gaat. En verder, ja jeetje. Geen idee eigenlijk waarom ik zo snel op die associatie kwam.

We vragen het hem anders zelf wel.

Teun de Boer (25)
Studeert af met Blok Meranti
"Dit werk gaat over mijn relatie met hout. Ik heb geprobeerd om het zo neer te zetten dat het leest als op zichzelf staande werken, maar dat ook duidelijk is dat ze met elkaar in contact staan."

Casper vertelde ons net dat, als hij iemand zou moeten noemen die qua beeldtaal ver van hem afstaat, jij dat bent. Wat vind je daarvan?
Dat kan ik me wel voorstellen, want hij neemt vooral zijn eigen ideeënwereld als uitgangspunt, en ik het materiaal en de ambacht. Hout dus, in dit geval.

Spreekt alles dat je hier ziet je aan, of denk je soms ook 'mwa'?
Ik merk dat ik zelf in dit soort opstellingen performance art wat lastig vind. Ik wil gewoon op mijn gemak een rondje lopen om alles te bekijken, en voor mijn gevoel word ik door zo'n optreden wat losgetrokken van de route die ik dan doorloop. Maar goed, als ik zo'n voorstelling in een andere context zou zien is het weer een ander verhaal.

Er zijn vanavond twee performances die we kunnen bezoeken. Welke raad je ons niet aan?
In die van Boris speelt zijn eigen lichaam een prominente rol. Dat zou ik zelf nooit doen; ik vind het wel fijn als ik mijn werk gewoon ergens kan laten zien, en dat ik daar in fysieke zin verder niks meer mee hoef. Maar juist doordat deze stijl zo ver van me af staat, vind ik het ook weer interessant.

Boris Lyppens (22)
Studeert af met Subcutis
"In mijn performance zitten elementen van dans en theater, maar zijn ook geprojecteerde illustraties te zien. Een soort gesamtkunstwerk, zoals Wagner dat noemde."

Jammer, we waren net te laat voor je performance. Ook niet echt handig hè, dat we ons schema er zo op moeten aanpassen.
Helaas! Maar begrijpelijk hoor. Er zijn sowieso genoeg mensen die het idee hebben dat je beeldende kunst op een passieve manier moet ervaren, zonder dat er verder een aanvangstijd bij is, of iemand gaat applaudisseren – waar ik trouwens zelf nooit om vraag hoor, dat gebeurt gewoon. Ik kan me goed voorstellen dat die mensen hier dan wat moeite mee hebben.

Heb je zelf ook moeite met sommige werken die je hier ziet?
Er zijn wel werken waarvan ik denk: dat is binnen een paar dagen gemaakt. Wanneer iets in rap tempo in elkaar is gezet, kan dat natuurlijk ook deel uitmaken van het hele concept, maar meestal is dat niet per se het geval.

Heb je een voorbeeld?
Hier tegenover staat Casper, die wat mij betreft goede ideeën heeft, maar de vertaling naar het beeldende wel wat meer aandacht en zorg had kunnen geven. Conceptueel vind ik hem heel sterk hoor, hij heeft veel kennis over spiritualiteit en mythologie, en kan zich daar denk ik goed in doorontwikkelen.

Arme Casper. Hebben jullie het hier weleens over gehad?
Als hij ernaar zou vragen dan zou ik gewoon eerlijk zeggen wat ik vind, maar dat is er eigenlijk nooit van gekomen. Over het algemeen zouden mensen hier wel wat directer met elkaar kunnen communiceren, denk ik. Er zijn wel medestudenten met wie ik dat zelf veel doe, en aan wie ik dan ook veel heb gehad. Dan laat ik ze bijvoorbeeld een tekening zien, en zeggen ze: "Nee Boris, even een stapje terug. Dat is wel héél erg veel."

Met wie sparde je dan bijvoorbeeld vaak?
Ben je al beneden geweest? Daar zit Jasmijn. Een hele knappe meid, trouwens. Ze draagt een bandana.

Jasmijn Kamsma (24)
Studeert af met Memento Lux
"Wat mij intrigeert is de lichtval op een specifiek moment op een bepaalde plek, en wat dit doet met een sfeer. Op ieder moment wordt het zonlicht op een andere manier door gebouwen onderbroken, waardoor er steeds weer een nieuwe samenstelling van abstracte vormen ontstaat."

Bevindt zich hier ook werk dat jou wat minder kan bekoren? Ik wil verder niet stoken hoor.
Dat doe je dus eigenlijk wel.

Ja misschien een beetje dan.
Het is wel interessant om het erover te hebben, want ik moet gewoon kunnen zeggen wat ik vind.

En dat is?
Verderop in de gang hangen bijvoorbeeld drie fotografiewerken van lichaamsdelen, maar het concept is nog niet helemaal bij me binnengekomen. Een van de foto's vind ik zeker interessant – die met de benen, die zet mij in ieder geval aan tot nadenken – maar de andere twee minder, en dat doet voor mij toch weer af aan het geheel. Ik zeg niet dat ik zelf nou een genie ben op het gebied van fotografie, maar als ik het puur zou moeten beoordelen op wat ik zie van het eindproduct, dan is dat wel wat ik denk.

Want als je 'het hele proces erachter' in ogenschouw neemt, is dat weer anders?
Je kunt het resultaat beoordelen, maar ook de werkwijze. Eigenlijk is het wel jammer dat de bezoekers hier daar niets van meekrijgen.

Hoe zou dit dan anders kunnen?
Ik zag laatst een eindexamenexpositie van een fotografieopleiding, en daar lieten ze naast het eindresultaat ook zien hoe de productie tot stand was gekomen, in een soort collagevorm. Dat vind ik mooi: zo word je meegenomen in de gedachtestroom van de kunstenaar.

Bedankt!