Het postorderbedrijf Large boert nog altijd goed, mede dankzij Monica Geuze

Wie in de jaren negentig is opgegroeid, kisten droeg en James Hetfield als stijlicoon had, keek elk seizoen reikhalzend uit naar de Large. Eind jaren tachtig begon het postorderbedrijf als een soort Wehkamp voor alto's en hardrockers. Je kocht er de kleding die niet te koop was bij de Peek & Cloppenburg, de winkel waar je opdringerige moeder je mee naartoe nam. De kleding die je bij de Large kon kopen was moeilijk aan te komen. Je kocht er bandshirts – meestal van Metallica – en zwarte broeken waar de ijzeren ketting bij werd geleverd. De Large was vrij revolutionair en een levensbepalende uitvinding – er is geen onderzoek voor nodig om te snappen dat hardrockers liever iets anders doen dan de Kalverstraat afstruinen voor een nieuwe longsleeve.

De Large bestaat nog altijd. Dit jaar viert het bedrijf zelfs zijn dertigjarig jubileum. Nog elk kwartaal komt er een nieuwe catalogus uit, met op de cover nog altijd een strip van Roel Smit en de shirts van Metallica nog altijd als populairste product. De hardrockliefhebber is standvastig. De medewerkers van de Large trouwens ook. Roland Koster begon ooit bij de inkoop, was een tijdje chauffeur en is tegenwoordig vestigingsmanager. Hij draagt een Alice in Chains-shirt als ik met hem aan de vergadertafel zit om het over dertig jaar Large te hebben. Eigenlijk zitten ze hier nooit meer, Roland heeft voor mijn komst de ramen opengezet om de muffe lucht weg te krijgen. In de kamer ernaast werken de servicemedewerkers, in totaal vier, met aan het hoofd Adriana die niet van hardrock houdt maar er wel al 25 jaar werkt. Ed Warby is haar vaste collega en de ster van het callcenter, hij was drummer van Gorefest en is dat nu bij Anneke van Giersbergen. Af en toe herkent een klant zijn naam onder de mail en vraagt hem om een handtekening – digitaal, dat dan weer wel. Het grootste deel van de dag zijn ze bezig met het beantwoorden van vragen over bestellingen. Bijna alles gebeurt tegenwoordig online, een enkele keer wordt er een bestelling doorgebeld. "Dan is het vaak een Belg, die lopen toch altijd een beetje achter op ons," vertelt Roland.

​

De ster van het bedrijf, Ed Warby, achter zijn desk

In een pand op een industrieterrein in Rotterdam zijn ze met zijn negenen over, het magazijn en de financiële afdeling zijn een aantal jaren terug naar Duitsland verhuisd waar het moederbedrijf EMP zit, dat eigenlijk precies hetzelfde doet maar dan voor de Duitse markt. Met het kleine clubje dat over is, is het niet meer nodig om ellenlange vergaderingen te houden. De vergaderruimte met tapijt op de vloer, een kansel aan het hoofd van de tafel, een KISS-poppetje in het raamkozijn en een doodskist in de hoek voelt ook een beetje verlaten aan.

Het klinkt misschien alsof de Large aan het kortste eind trekt nu er zoveel digitale manieren zijn om aan je Iron Maiden-shirt te komen – en een paar jaar terug zag Roland het ook wel somber in – maar eigenlijk gaat het gewoon hartstikke goed. Het bandshirt leek samen met rockmuziek op sterven na dood. Roland liet zelfs eens onderzoek doen naar wat de jeugd nou eigenlijk wil. "Jongeren voelden steeds minder de behoefte om zich met muziek te profileren, dachten we. Toen zijn we met verschillende Large-covers langs scholen gegaan om uit te zoeken waar hun behoeftes liggen. Ik ben opgegroeid in een tijd dat er verschillende clubjes naast elkaar bestonden: gothic, metal, hiphop en rock. Tegenwoordig loopt alles door elkaar, niet alleen qua muzieksmaak, ook met kleding wordt alles door elkaar gemixt." Large brengt nu twee edities uit van de catalogus: de klassieke versie en eentje gericht op 'entertainment'. De nieuwe Large-klant is tussen de 18 en 25 jaar, speelt veel games en kijkt fantasy-series en films als Harry Potter, Peter Pan en Suicide Squad. Door de overname door EMP is Large gigantisch groot en modern geworden en is het allang niet meer dat 'undergroundblaadje'. In het Duitse magazijn doen robots het werk en een Amerikaans investeringsmaatschappij pompt geld in het bedrijf.

​

In de vergaderruimte stond naast de doodskist en het KISS-poppetje meer prulletjes, zoals cd's en een skelet dat gitaar speelt

Dat heeft de vrijheid wel wat aan banden gelegd. EMP bepaalt nu wat te koop is, vandaar dat er geen shirts meer van Nederlandse bands worden verkocht, en ook geen funshirts meer. Duitsland is een beetje conservatief, durft Roland wel te stellen. "We mogen blij zijn als we een shirt van Pearl Jam verkopen. Ik kijk bewust elk jaar naar de livestream van Pinkpop om te zien welke bands populair zijn. Dan zie ik twintigduizend man meezingen met Mumford & Sons, maar wij verkopen dat niet omdat het niet heavy genoeg is."

De eerste drie pagina's van de herfstcatalogus bestaat uit AC/DC-merchandise en van Iron Maiden zijn iets van 25 items te koop – van shirts tot aan broeken (Roland: "een broek van Iron Maiden, daar droomde ik vroeger van,") en een koptelefoon. T-shirts die H&M nu ook verkoopt. Roland: "Zoiets hoor je bij een specialist te kopen, niet bij de H&M, vonden wij. Ik schrok er eerlijk gezegd wel even van, het was ook direct een serieuze concurrent. In Duitsland waren zelfs shirts van AC/DC te koop bij de Lidl. Ze liggen daar als een pak melk." Maar de schade valt mee, ziet hij nu. "De klant vindt het uiteindelijk ook een slecht idee."

Een paar maanden terug steeg de verkoop van een Iron Maiden-shirt exponentieel. Niemand had een idee waar dat ineens vandaan kwam, totdat een meisje belde. Ze moet iets van vijftien jaar zijn geweest. Ze ging op vakantie en wilde weten of het shirt wel op tijd binnen zou zijn. Uit nieuwsgierigheid vroeg Adriana (de servicemedewerker die 25 jaar in dienst is) hoe ze bij Iron Maiden kwam. Monica Geuze droeg er een in haar vlog, zei ze. "Wie is Monica Geuze, vroegen we ons af. Ik heb haar gegoogled. Ze is de vriendin van Lil' Kleine en de dj van die andere jongen, uit Capelle." Ze draagt in haar vlogs vaker bandshirts van Slipknot, Guns 'n Roses en dus ook Iron Maiden. "Ik zocht meteen contact met het management, stelde voor of het niet leuk zou zijn om samen wat te doen. Het management gaf aan dat ze dat best leuk zou vinden, maar dat het wel vierduizend euro per vlog kost. Zo, dan kom je ineens wel in een hele andere scene terecht, zeg."

Het voorstel ligt nu bij het moederbedrijf in Duitsland. Volgens Roland is de kans nog best groot dat ze akkoord gaan en Monica Geuze binnenkort de Large promoot in een van haar vlogs – al mag je je afvragen of het niet net zo nep is om je bandshirt via Monica Geuze te kopen als bij de H&M. Roland zelf is minder cynisch. "Ik denk wel dat Monica Geuze weet wie deze bands zijn. Ze is tenslotte dj. Daar ga ik dan maar even van uit hè, ik weet het niet honderd procent zeker.  Maar waar we wel achter zijn gekomen is dat de jeugd muziek blijft omarmen. Rock en metal zijn nog lang niet stervende."