Het Justin Bieber-album is een nieuwe stap in popmuziek

Domme popmuziek probeert meestal dingen te kopiëren die in het verleden succesvol waren, maar slaagt er nooit in die magie echt te evenaren. Goede popmuziek leent vaak wel van de underground, maar niet op een slechte manier. Je kunt een beetje stelen natuurlijk. Gewoon wat goede, maar nog onbekende muzikanten en ideeën jatten, maar wel voor een groter doel. Dat kan als een tierelier werken: Madonna stal Voguing, boybands jatten hevig uit de R&B, Beyoncé pakte Pon De Floor van Major Lazer, Rihanna en Drake coverden Take Care van Jamie xx en DJ Mustard maakte eerst West-Coast rap en ging toen nummers maken voor Tinashe en Jessie J.. En zo kan deze lijst nog wel even doorgaan.

Het maken van de perfecte Bieberplaat is dus een bijzonder hoog streven, dus de hierboven beschreven trend had zich makkelijk voort kunnen zetten op Purpose. In het verleden vertrouwde Bieber ook op de coolste producers zodat die hem konden vertellen waar de hippe kids tegenwoordig naar luisteren. Maar nee, Bieber heeft niet gestolen of geleend. Met het nieuwe album heeft hij echt de moeite genomen om zijn eigen Biebergeluid neer te zetten en dat is goed gelukt.

Natuurlijk zijn er bepaalde invloeden te ontdekken. Skrillex heeft een aantal nummers voor het album geproduceerd en de Biebernator laat horen dat hij goed overweg kan met opzwepende beats en vage percussie. Het album valt alleen nooit terug op het kopiëren en plakken van het Skrillexgeluid. Het is gevormd naar het nieuwe geluid van The Biebs himself. Het openingsnummer Mark My Words suggereert dat hij duidelijk heeft zitten luisteren naar James Blake, met verfijnde vocalen en zachte elektronische piano, om een waarom-vertrouwt-ze-me-niet-wanhoop uit te beelden. I’ll Show You is meer dan een knipoog naar Drakes Marvin’s Room, waarin Bieber de achtergrond vult met pitched-up vocals en berouwvolle drums. Over berouwvolle drums gesproken, Future’s invloed is hier ook goed te merken. Dit hoor je vooral op het prachtige No Sense dat is geproduceerd door Travis Scott, waarschijnlijk nadat hij honderd keer achter elkaar had geluisterd naar DS2.

Bieber heeft dat mengsel aan invloeden gecombineerd met andere ongewone elementen en daarmee heeft hij iets heel bijzonders neergezet. Trap drums rollen niet gewoon mee zoals ze dat zouden doen in een nummer van Migos. Ze zijn meer verspreid. Pitched-up vocals klinken in dit geval niet als gedateerde shit van een paar jaar geleden. Ze worden subtiel gebruikt als echo’s en achtergrondgeluid, waardoor het meer een soort demonen lijken. Bieber graaft overal waar hij kan naar rare instrumenten. Naast de veelgehoorde panfluit, is er zelfs een trompet en een neuriesolo te horen.

Het album bevat een geluid waar veel undergroundproducers en popartiesten een moord voor zouden doen. De meeste mainstream popalbums van de afgelopen paar jaar zijn vaak geschreven door honderden mensen die allemaal aan losse nummers werkten, met een paar albumbrede herkenningspunten. Dat doet Bieber niet. Hij vertrouwt op een relatief beperkt geluidsspectrum, al heeft hij ongeveer vijf hoofdproducers. Zelfs bepaalde ritmes – een soort dancehall-achtige beat – herhalen zich door het album. Of je nou een belieber bent of niet, iedereen zou moeten erkennen dat dit een samenhangend, volwaardig album is en dus ook op die manier beoordeeld moet worden.

Dat brengt ons bij een cruciale vraag: staan er nummers op die zo achterlijk goed zijn als What Do You Mean en Where Are Ü Now? Na twee keer luisteren kan ik dat niet bevestigen. Maar fuck, wat komt Children in de buurt. Het is geproduceerd door Skrillex en klinkt als een gabberversie van Michael Jackson’s Earth Song. In de intro hoor je een vage synthesizer, totaal uit de maat, aangevuld met weerkaatsende klikjes en handklapjes. Bieber jankt vervolgens in een muur van galm: “What about the children, what about the children can I change.” Vanaf daar verandert het in een geschifte rave uit de jaren negentig tot op het punt dat je denkt dat je met twee pillen op bij Thunderdome staat. Daarna zinkt het weer terug in een galmende, bijna versneld achteruit afgespeelde zang.

Het andere grote opvallende nummer is Love Yourself, dat vanaf 9 november al te luisteren is op Beats1. Het is geschreven en geproduceerd door Ed Sheeran. Het is een ijskoude klassieker en misschien het wreedste popnummer uit de geschiedenis. Het is een break-up song, maar het is niet het klassieke gezeur van ‘ik mis je maar we kunnen niet samen zijn,’ of ‘ik ben beter af zonder jou.’ De tekst komt eerder neer op: ‘Je hoeft geen seconde te denken dat onze problemen iets met mij te maken hadden. Je was een fucking nachtmerrie en iedereen haat je.”

De zinnen die in Love Yourself (een eufemisme voor Fuck Yourself) voorkomen, zouden zelfs de grootste klootzakken niet bedenken. Het begint met: “For all the times you rain on my parade, and all the clubs you get in using my name, you think you broke my heart oh girl for goodness sake.” Het nummer is een mix van haat en schaamte om een houten paal door het hart van zijn ex te rammen: “I didn’t want to write a song, cause I didn’t want anyone thinking I still care, I don’t but you still hit my phone up.” Als een partner je ooit echt naait – je beste vriend neukt en jou er een Snapchat van stuurt, bijvoorbeeld – is dit het nummer dat je onder hun raam gaat staan zingen. Of afspeelt op een boombox. Je weet wel, zo’n grote, met het volume volledig open.

Een ander belangrijk punt dat het bespreken waard is: Bieber komt op de plaat een beetje over als een lul. Schrijvers kregen ongetwijfeld een lijst met welke thema’s ze moesten aanstippen en ‘onze Bieberlicious is eigenlijk een lul’ stond bovenaan.

Het is makkelijk te onderschatten hoe sick de afgelopen paar jaar voor Bieber waren. Hij begon als tieneridool en stond synoniem voor onschuld. Toen ging het allemaal mis en was onze JBiebs aan het rijden onder invloed, maakte hij racistische opmerkingen en werd ‘ie gearresteerd. Inmiddels is hij weer opgekrabbeld en heeft hij de twee grootste hits uit zijn leven gemaakt. Het is niet verrassend dat terugkerende thema’s berouw en verlossing zijn. De helft van de nummers is een soort verontschuldiging. Maar net als het ondeugende schoolkind dat geen sorry wil zeggen, tonen de meeste nummers weinig bescheidenheid – dit album laat eerder een egoïstische Bieber zien, die vaak liever een ander de schuld geeft dan zichzelf. Soms vraagt hij met keiharde arrogantie medelijden te hebben. In I’ll Show You vraagt El Bieberino je te verbeelden hoe zwaar het leven soms voor hem is. “They don’t even know that I’m hurting, life’s not easy, i’m not made out of steel, forget that I’m human, forget that I’m real.” Het dieptepunt van het album is Life Worth Living, een zinloze pianoballad met tonnen clichés over zoektochten en zelfontdekking. Het is niet eens grappig als Bieber jammert: “They try to crucify me, I’m trying to work on a better me.” De hele plaat is eigenlijk een masterclass sorry zeggen, zonder echt sorry te zeggen.

Als His Biebness van iemand vergeving wil, is het niet van zijn luisteraar maar van God. Zoals hij al in interviews aangaf, draait dit album voor hem vooral om het omarmen van zijn christelijke geloof. Hij bewijst dat hij het meent door vaak een “fuck you I’m the greatest”-kopstoot te combineren met een eerbiedige “apart from the big man upstairs”-buiging. Het album zit vol met referenties naar zijn geloof, zeker in relatie tot zijn eerdere zonden. In Purpose zitten wat zinnen die bijna een gebed zijn. “I put my heart in your hands / Here’s my soul to keep,” gevolgd door een religieus getinte spoken-word outro. Dit is Biebers machtsspel dat in het hele album terugkomt: eerst slaat hij je met medelijden en dan komt een stoot van Goddelijke vrijspraak.

Maar, wie kan het wat schelen of Bieber een goede gast is? Wat mensen willen is een goed album. Je kunt bijna niet zeggen dat hij je teleurstelt. Niet met het spectaculair blije The Feeling, waarin je een Disney-achtig Bieberkoor hoort. Niet met nummers met Big Sean, die dingen roept als: “You know I eat the cookie like I’m Lucius”. En nee, ook niet met een fucking goed hiphopnummer met Nas, dat je alleen krijgt bij de deluxe editie.

Het is niet te voorspellen hoe het album ontvangen gaat worden. Een paar jaar geleden zou bijna niemand een Bieberplaat echt serieus nemen. Nu is het meest positieve wat je kunt zeggen dat de plaat een nieuwe stap binnen de popmuziek is, van het kaliber dat eerder toegeschreven werd aan Quincy Jones of William Orbit.

Welke indruk van Bieber blijft over als de eerste golven enthousiasme zijn gaan liggen? De Biebs als een vroom christen, de kwade ex of de gast die met alles wegkomt? Het oordeel lijkt belangrijk voor Bieber, maar voor ons maakt het waarschijnlijk minder uit. Na verloop van tijd verwijderen we gewoon de ongemakkelijke ballads, zodat we een Bieberplaat overhouden die niet kapot kan.