Een korte geschiedenis van het leren jack in de rock-‘n-roll

Foto via: Getty Images

Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen die wordt gesponsord door onze vrienden van HBO, ter ere van de nieuwe serie Vinyl van Martin Scorsese. In Vinyl wordt de fantastische wereld van de seventiesmuziek onder de loep genomen. Deze hele week publiceert Noisey artikelen die een licht schijnen op dit tijdperk.

Het leren jack in de 21e eeuw is een gek verschijnsel. Tegenwoordig is het voor een modeontwerper uit Parijs net zo gewoon om ‘m te dragen als voor de leden van de lokale punkband. Maar er was een tijd waarin kleding nog gebruikt werd om daadwerkelijk een punt te maken, om je te onderscheiden. Laat me je vertellen over de langdurige liefdesverhouding tussen rock-‘n-roll en de coolste jas van koeienleer.

De leren jas vindt zijn oorsprong in de Perfecto, een motorjas van de Schott Brothers uit 1928, die was geïnspireerd op de pilotenjassen uit de Eerste Wereldoorlog. Het eerste echte rock-‘n-roll-moment voor de jas kwam echter niet uit de muziek, maar vanaf het witte doek. Filmmakers portretteerden in de jaren vijftig een criminele jeugdcultuur, waarvan de meest bekende misschien wel de film The Wild One (1953) is, waarin Marlon Brando gehuld in leren jas de leider speelde van de Black Rebel Motorcycle Club. In de UK vonden ze de film zo gevaarlijk, dat-ie daar veertien jaar lang niet te zien was.

Ondanks de negatieve uitlatingen van de New York Times over de ‘verschrikkelijke kleding’ in de film, vlogen de leren jassen na de release als warme broodjes over de toonbank. Binnen no time was de leren jas hét symbool voor echte rock-‘n-roll en liepen grootheden als Gene Vincent en Elvis Presley er trots mee rond.

Geïnspireerd op een groep Duitse existentialisten tijdens hun allereerste shows in Hamburg, zijn de Beatles ook kort ingehaakt op deze hype. Brian Epstein, de toenmalige manager van de band, eiste echter dat de heren zich fatsoenlijker zouden kleden. De leren jas had in de jaren zestig nog zo’n gevaarlijk imago dat zelfs Yves Saint Laurent werd ontslagen bij Christian Dior vanwege zijn ontwerpen van een couture-versie van de leren jas.

In 2012 verkocht veilinghuis Bonhams een leren jas van George Harrison voor het luttele bedrag van 110.450 pond. In 1968 droeg Elvis een volledig leren outfit tijdens zijn Comback Special, waarmee mijn theorie dat niemand anders dan Jim Morrison er ooit goed uitzag in een leren broek maar weer eens wordt bevestigd; bovendien is de kans op een wardrobe malfunction veel te groot, vraag maar aan Ross van Friends. Of Lenny Kravitz.

De jaren zeventig waren gouden tijden voor leren kleding. The Ramones hebben de basic rockstar-look zowat uitgevonden, hoewel Johnny Ramone claimt dat hij al zeven jaar voordat de band begon rondliep in leren jasjes. Bowie droeg een leren jas op de cover van Heroes in 1977, tijdens zijn verblijf in Berlijn. Hij liet zich inspireren door de stijl van de Duitse expressionist Erich Heckel. Rond die tijd was Bowie vaak te zien in een lange leren regenjas, de tijd na zijn Thin Whit Duke-periode, beter bekend als de ‘Berlin Triology’ jaren.

Maar de seventies was ook het tijdperk waarin de leren jas volledig unisex werd. Talloze vrouwelijke iconen rockten de leren jas als geen ander, van Patti Smith tot Joan Jett en Debbie Harry. Van Suzi Quatro werd de leren jas zo’n groot onderdeel van haar imago dat ze de naam Leather Tuscadero kreeg. Maar de allereerste vrouw die de leren jas rockte, was Amelia Earhart – zij werkte in de jaren twintig en dertig als piloot. Ze was niet alleen de eerste vrouw die helemaal alleen over de Atlantische Oceaan vloog, maar ze was ook president van Ninety-Nines, een organisatie voor vrouwelijke piloten. Behoorlijk rock-‘n-roll dus.

In de jaren tachtig kreeg de leren jas een kleurrijke make-over in Michael Jacksons video voor Thriller, die uitkwam in 1983. Designer Deborah Landis creëerde de iconische v-vorm om Michaels schouders breder te laten lijken zodat hij er wat mannelijker uit zag. Het rode leer was eerder dat jaar al te zien in Beat It, met Eddie Van Halen op gitaar, waarin Jackson –nog altijd op zoek naar een mannelijker imago – een messengevecht stopt. Later in de jaren tachtig zorgde George Michael er met zijn video van Faith voor dat de La Rocka-look met studs flink populair werd. Lloyd Johnson was verantwoordelijk voor deze look, en sowieso verzorgde hij ongeveer voor iedere belangrijke muzikant de kleding: van Bob Dylan tot Keith Richards, Ronnie Wood en Siouxsie Sioux.

In de jaren negentig nam rock een meer emotionele persona aan; Kurt Cobain zag er in een Perfecto net zo comfortabel uit als in een doodnormale wollen trui. In dit decennium was leer ook niet langer alleen voor de rock-‘n-roll-types, de popiconen namen het materiaal graag over en zetten het om naar eigen hand. Matching leren outfits werden niet meer dan normaal, denk maar aan de Beckhams of Destiny’s Child. Beyoncé liet tijdens de Super Bowl van afgelopen week wederom de kracht van het kledingstuk zien, toen ze met haar leren jas een hommage bracht aan Michael Jacksons optreden tijdens de Super Bowl in 1993; omringd door Black Panther-achtige dansers wist ze de rebelse geest van de leren jas als geen ander te laten zien.

Misschien wel het beste rock-‘n-roll-moment van de 21e eeuw tot nu toe.