Een gevangenisstraf is het beste/slechtste dat een rapper kan overkomen

Inmiddels staat de teller van Bobby Shmurda’s hitsingle Hot Nigga op 36.437.972. Dat weet ik beter dan de beste man zelf, want die zit sinds december 2014 vast. Hij werd, net als zeven andere leden van zijn GS9 crew (waaronder Mitch, bekend van het catchen van bodies about a week ago), opgepakt, waardoor het sprookje voor hem ophield. Die aanhouding was het gevolg van twee jaar onderzoek van de NYPD, die voor hij bekend werd al loerden op zijn (onder)gang. Het zal je gebeuren: na te zijn opgegroeid in armoede heb je eindelijk geld, roem en meisjes, en dan komt de politie er abrupt een einde aan maken. Alsof je door de boormachine van je buurman gewekt wordt uit een natte droom. Bij zijn arrestatie werd er naast wapens ook een lading coke gevonden ter waarde van 50.000 dollar (case closed). In de gevangenis raakte hij betrokken bij meerdere vechtpartijtjes. Dit leidde ertoe dat Bobby zijn vriendin een mes naar binnen liet smokkelen (case weer geopend), en er een paar pagina’s aan zijn dossier werden toegevoegd. De eis tegen hem staat nu op vijfentwintig jaar, en zijn borgsom op twee miljoen dollar. Volgend jaar wordt de zaak hervat, dus tot die tijd geen euforische shmoney dance.

Bad business, ook voor EPIC Records, het label dat Shmurda kort na zijn eerste succes wist te strikken, want zij zullen waarschijnlijk nauwelijks iets terugzien van hun investering. Dit is één van de vele voorbeelden waar de gevangenis een zware belemmering vormt in de groei van een artiest, en daarnaast van de kassa van platenmaatschappijen. Ik kan me voorstellen dat dit een mentale marteling is voor beide partijen, maar het is ook zonde voor ons luisteraars. Hetzelfde gebeurde met Rondonumbanine uit Chicago. Hij is vernoemd naar het meest simpele wapen dat er is - Rondo is een shooter in hart en nieren. Zijn doorbraak ging iets trager dan die van Bobby Shmurda, maar zijn carrière piekte ongeveer in dezelfde periode. Het nummer Life of a Savage was een hit, en leverde hem zelfs een gastbijdrage op van Lupe Fiasco. Van de faam kon hij niet lang genieten, want in maart 2014 werd hij opgepakt in verband met de moord op Javan Boyd. Deze jongeman werd in zijn auto doodgeschoten, en het waren Rondo’s vingerafdrukken die werden gevonden op datzelfde voertuig. Doei carrière, doei geld, en vooral een dikke doei naar alle fans die op zijn nummers zitten te wachten.

Rondo bracht wel ala Gucci Mane begin 2014 wel nog een mixtape uit

Voor Shmurda en Rondo geldt dat ze ooit weer op vrije voeten kunnen komen, maar voor refreintjeskiller Max B is het een ander verhaal. Hij werd in 2009 schuldig bevonden aan betrokkenheid bij de roof en kidnapping van David Taylor, die tijdens de ontvoering om het leven kwam. Om deze reden zit Max vijfenzeventig jaar vast, en met zijn leeftijd (37) kunnen we dat evengoed levenslang noemen. Hetzelfde geldt voor C Murder, het broertje van Master P, die levenslang heeft gekregen voor doodslag. Het slachtoffer was een zestienjarige fan, buiten bij een nachtclub. In eerste instantie kon het delict niet worden bewezen, maar er waren surveillancebeelden die de aanklacht ondersteunden. Hij zit momenteel zijn vierde jaar uit van zijn levenslange straf.

Ook Rick Ross had het zwaar in de gevangenis. Toen uitkwam dat hij in het verleden als gevangenisbewaarder heeft gewerkt, maakte 50 Cent een paar leuke disstracks, zoals Officer Ricky.

Een gevangenisstraf is in principe een catastrofe voor de carrière van een artiest. Maar gevangenisstraffen van korte duur lijken vaak juist een impuls te geven aan die carrière. Neem bijvoorbeeld Gucci Mane, die sinds hij vast zit nog een groter fenomeen werd dan voorheen. En Offset van Migos, die zijn meeste faam vergaarde door de hashtag #FREEOFFSET. Of dichter bij huis: Kempi.

Jerrely Slijger, alias Kempi, is voor velen de eerste echte straatrapper (na THC) van ons land. Met zijn teksten beschreef hij een Nederland dat vele Nederlanders niet kennen, een Nederland dat vooral door velen (nog steeds) ontkend wordt. Dat deel van Nederland – de bodem van de samenleving – omarmde zijn muziek meteen, waarna ook Kees de Koning zijn talent inzag. Op het moment dat TopNotch in 2006 bekend maakte dat ze Kempi hadden getekend, zat hij in detentie vanwege vermeende betrokkenheid bij een steekpartij. De beschuldigingen konden niet hard worden gemaakt, met als gevolg dat Kempi na een half jaar vrij kwam. Dit alles werd door TopNotch in samenwerking met CCCP & BNN gedocumenteerd en resulteerde in vijftig minuten reality tv in zijn puurste vorm. Een paar dagen na het uitzenden van deze documentaire kwam zijn debuutalbum Du Zoon uit, terwijl hij zelf weer achter slot en grendel zat voor het volgende incident. Overigens niet de laatste keer dat hij vastzat.

Kempi sprak echt over zijn leven, inclusief alle negativiteit: vaak het enige dat zijn leven domineerde. De realness van zijn muziek werd hardgemaakt door alle justitiële achtervolgingen die door de media werden opgepikt. Deze ontwikkelingen maakte het voor de luisteraars nog puurder – iets wat in de wereld van muziek altijd op prijs wordt gesteld. Hierdoor werd de FREEKEMPI-soap eerder een stimulans voor zijn carrière dan een belemmering (los van alle shows die hij misliep doordat hij vastzat).

De link met criminaliteit is kenmerkend voor hiphop. Rappers schamen zich er niet voor, kunnen vaak niet zonder, en in veel gevallen pronken ze er zelfs mee: een uitvergroting van de masculiniteit die ze uit willen stralen. In feite leven ze constant op het randje, want hetzelfde dat ze inspireert in nummers kan ze in de toekomst weerhouden van het maken van die nummers. De gevangenis kan functioneren als belemmering, als eindstation, en in sommige gevallen als stimulans. Daarbuiten kan het de muziek stimuleren. En goede muziek stellen wij als luisteraar, naast een beetje sensatie, uiteraard op prijs.

Volg Myrto Semmoh op twitter.