We genieten allemaal zo af en toe van trieste, deprimerende muziek. Of het nou de melancholische soundscapes zijn van ambient-artiesten als Grouper, de muziek van Bright Eyes die je opzet omdat je deze week voor de vijftiende keer verdrietig bent, of dat ene nummer dat je op repeat hebt staan omdat je weet dat je tranen dan makkelijk vloeien: het maakt niet uit. Droevige muziek is er als tegenhanger van alle popnummers over billen, en om de luisteraar troost te bieden in tijden van nood.Er is nu onderzocht waarom mensen zich zo voelen aangetrokken tot droevige, zielige muziek. Op het eerste gezicht – en geheel gebaseerd op mijn eigen ervaring – lijkt het erop dat mensen ernaar luisteren omdat we simpelweg mensen zijn en soms in onze eigen ellende willen zwelgen. Maar uit dat onderzoek, dat is uitgevoerd door studenten Lilla Taruffi en Stefan Koelsch aan de Universiteit van Berlijn, blijkt ook dat het gevoel van nostalgie – dat luisteren naar droevige muziek oproept – de voornaamste reden is dat we er graag naar luisteren. Het komt er dus op neer dat we naar trieste nummers luisteren om herinnerd te worden aan gelukkigere tijden, en om iets van dat gevoel van vroeger terug te krijgen. Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat het luisteren naar mellow muziek beter is voor je hersenen, zeker wanneer je met complexe emoties te maken hebt.Ik sprak met Lilla over muziek en herinneringen, troost vinden in verdrietige muziek en ik vroeg haar of vrolijke muziek beter is voor denken aan het verleden of aan de toekomst.Noisey: Waarom besloten jullie onderzoek te doen naar trieste muziek?
Lilla: Tijdens het vak filosofie werd gesproken over het feit dat we kunnen genieten van zielige muziek. Daar is mijn interesse in het onderwerp ontstaan, ik ben toen in eerste instantie gaan kijken hoe ik zelf op dagelijkse basis muziek gebruik.Waarom besloot je je in het bijzonder op muziek te focussen?
Muziek is bij uitstek het medium voor emotionele ervaringen. Wetenschappers proberen het psychologische en neurologische mechanisme dat ten grondslag ligt aan muziek te begrijpen, maar tot nu toe blijft een groot deel gehuld in mysterie. Althans in termen van de rijkdom en diepte die je kunt ervaren wanneer je naar muziek luistert.Hoe hebben jullie het onderzoek aangepakt? Hebben jullie een paar gasten in een kamer bij elkaar gezet en ze Neutral Milk Hotel laten horen?
We hebben een grote online enquête over het onderwerp gehouden. Verdriet is een emotie die we in het dagelijkse leven liever vermijden, dus wilden we uitzoeken waarom mensen zich wel aangetrokken voelen tot trieste muziek. De enquête bestond uit vragen over luistergewoontes, emoties die loskomen bij het luisteren van droevige muziek en de plezierige aspecten van zielige muziek. Ook stelden we persoonlijke vragen. We hebben de antwoorden van 772 mensen van over de hele wereld verzameld. De leeftijd van de deelnemers varieert van 16 tot 78 jaar, waarvan 64% vrouw is en het merendeel van de deelnemers was geen muzikant.Heb je ze ook gevraagd naar hun muzieksmaak?
Ja, we vroegen ze hun favoriete verdrietige nummer te kiezen.En, welke artiesten werden het vaakst genoemd?
Het nummer dat het meest is genoemd en ook tekst bevat, is Hurt van Johnny Cash, en ook Exit Music (For A Film) en Street Spirit van Radiohead kwamen vaak terug. Van de klassieke stukken kwam Moonlight Sonata van Beethoven het meest voor, met verder hoge scores voor Adagio for Strings Op.11 van Samuel Barber, Adagio in G minor van Tomaso Albinoni en Gymnopédie No. 1 van Erik Satie. Ook Someone Like You van Adele en The Heart Asks Pleasure First (uit de film The Piano) van Michael Nyman werden opvallend vaak genoemd trouwens.Wat voor emoties voelen mensen wanneer ze naar deze nummers luisteren?
De meesten hebben het over nostalgie. Uit de antwoorden blijkt ook dat droevige muziek naast verdriet veel positieve emoties oproept, zoals rust, tederheid, transcendentie en verwondering. Dat verklaart misschien waarom trieste muziek op zo veel mensen een aantrekkingskracht heeft.Wat zegt het volgens jou dat nostalgie zo vaak wordt genoemd als emotie? Zegt het misschien iets over de manier waarop we muziek gebruiken?
Nostalgie staat in verband met je herinneringen. Voor mij is dit het bewijs dat veel mensen aan vroegere gebeurtenissen moeten denken wanneer ze naar droevige muziek luisteren. Dat werd nog eens bevestigd door het feit dat veel deelnemers ook aangaven dat ze mellow muziek opzetten wanneer ze aan het verleden willen denken Er bestaat dus een vrij sterke relatie tussen nostalgie, je geheugen en droevige muziek.Hoe zit het met blije muziek? Als nostalgie en droevige muziek aan elkaar zijn gelinkt, betekent het dan ook dat mensen aan de toekomst denken wanneer ze naar meer uptempo muziek luisteren?
Ook daar hebben we naar gekeken. In een andere enquête vroegen we mensen hoe ze blije muziek ervaren en waarom ze zich daartoe voelen aangetrokken. De resultaten laten zien dat de deelnemers zich vooral tot blije muziek voelen aangetrokken wanneer ze met vrienden samen zijn of bij een sociale aangelegenheid, om plezier en genot te ervaren, en om een positieve stemming te behouden. Als ik zo naar de resultaten van het onderzoek kijk, geloof ik dat droevige muziek, in vergelijking met de blije variant, voornamelijk wordt gebruikt voor introspectieve functies, ongeacht of ze betrekking hebben op het verleden of de toekomst. Maar dat is slechts mijn idee, niet het resultaat.Wat is het verschil tussen blije en droevige muziek en hoe ze in verband staan met onze gedachtes en gevoelens?
Ik zou voorzichtig willen stellen dat droevige muziek een scala aan verschillende ‘innerlijke’ functies oproept, vooral in een solitaire setting, en dat het is gericht op iemands individuele gedachtes en gevoelens. Blije muziek wordt vooral gelinkt aan het sociale; het gaat daar meer om de ‘outer’ functies. Al zijn verdriet en gelukkig zijn complementaire aspecten van ons leven.
Tot slot: wat is jouw favoriete depriliedje?
Er zijn er genoeg om op te noemen, maar de eerste die me nu te binnenschiet is Sail to the Moon van Radiohead.Welke emoties komen er bij je los als je daar naar luistert?
Hele diepe gevoelens, bijna transcendentaal.Wat is de uiteindelijke conclusie die je uit dit onderzoek kunt trekken?
Het project benadrukt het potentieel van droevige muziek voor het reguleren van negatieve gevoelens, emoties en voor het bieden van troost. Het geeft ook een duidelijker beeld van waarom mensen naar droevige muziek luisteren en het onderzoek biedt nieuwe inzichten in hoe verdriet en blijdschap in relatie staan tot elkaar. Door naar trieste muziek te luisteren kunnen we ons verdrietig voelen en daar tegelijkertijd van genieten, omdat we het ervaren in een veilige omgeving en het niet te maken heeft met een daadwerkelijke, negatieve levenservaring.Volg Dan on Twitter: @KeenDang
Advertentie
Lilla: Tijdens het vak filosofie werd gesproken over het feit dat we kunnen genieten van zielige muziek. Daar is mijn interesse in het onderwerp ontstaan, ik ben toen in eerste instantie gaan kijken hoe ik zelf op dagelijkse basis muziek gebruik.Waarom besloot je je in het bijzonder op muziek te focussen?
Muziek is bij uitstek het medium voor emotionele ervaringen. Wetenschappers proberen het psychologische en neurologische mechanisme dat ten grondslag ligt aan muziek te begrijpen, maar tot nu toe blijft een groot deel gehuld in mysterie. Althans in termen van de rijkdom en diepte die je kunt ervaren wanneer je naar muziek luistert.
Advertentie
We hebben een grote online enquête over het onderwerp gehouden. Verdriet is een emotie die we in het dagelijkse leven liever vermijden, dus wilden we uitzoeken waarom mensen zich wel aangetrokken voelen tot trieste muziek. De enquête bestond uit vragen over luistergewoontes, emoties die loskomen bij het luisteren van droevige muziek en de plezierige aspecten van zielige muziek. Ook stelden we persoonlijke vragen. We hebben de antwoorden van 772 mensen van over de hele wereld verzameld. De leeftijd van de deelnemers varieert van 16 tot 78 jaar, waarvan 64% vrouw is en het merendeel van de deelnemers was geen muzikant.Heb je ze ook gevraagd naar hun muzieksmaak?
Ja, we vroegen ze hun favoriete verdrietige nummer te kiezen.En, welke artiesten werden het vaakst genoemd?
Het nummer dat het meest is genoemd en ook tekst bevat, is Hurt van Johnny Cash, en ook Exit Music (For A Film) en Street Spirit van Radiohead kwamen vaak terug. Van de klassieke stukken kwam Moonlight Sonata van Beethoven het meest voor, met verder hoge scores voor Adagio for Strings Op.11 van Samuel Barber, Adagio in G minor van Tomaso Albinoni en Gymnopédie No. 1 van Erik Satie. Ook Someone Like You van Adele en The Heart Asks Pleasure First (uit de film The Piano) van Michael Nyman werden opvallend vaak genoemd trouwens.
Advertentie
De meesten hebben het over nostalgie. Uit de antwoorden blijkt ook dat droevige muziek naast verdriet veel positieve emoties oproept, zoals rust, tederheid, transcendentie en verwondering. Dat verklaart misschien waarom trieste muziek op zo veel mensen een aantrekkingskracht heeft.Wat zegt het volgens jou dat nostalgie zo vaak wordt genoemd als emotie? Zegt het misschien iets over de manier waarop we muziek gebruiken?
Nostalgie staat in verband met je herinneringen. Voor mij is dit het bewijs dat veel mensen aan vroegere gebeurtenissen moeten denken wanneer ze naar droevige muziek luisteren. Dat werd nog eens bevestigd door het feit dat veel deelnemers ook aangaven dat ze mellow muziek opzetten wanneer ze aan het verleden willen denken Er bestaat dus een vrij sterke relatie tussen nostalgie, je geheugen en droevige muziek.Hoe zit het met blije muziek? Als nostalgie en droevige muziek aan elkaar zijn gelinkt, betekent het dan ook dat mensen aan de toekomst denken wanneer ze naar meer uptempo muziek luisteren?
Ook daar hebben we naar gekeken. In een andere enquête vroegen we mensen hoe ze blije muziek ervaren en waarom ze zich daartoe voelen aangetrokken. De resultaten laten zien dat de deelnemers zich vooral tot blije muziek voelen aangetrokken wanneer ze met vrienden samen zijn of bij een sociale aangelegenheid, om plezier en genot te ervaren, en om een positieve stemming te behouden. Als ik zo naar de resultaten van het onderzoek kijk, geloof ik dat droevige muziek, in vergelijking met de blije variant, voornamelijk wordt gebruikt voor introspectieve functies, ongeacht of ze betrekking hebben op het verleden of de toekomst. Maar dat is slechts mijn idee, niet het resultaat.Wat is het verschil tussen blije en droevige muziek en hoe ze in verband staan met onze gedachtes en gevoelens?
Ik zou voorzichtig willen stellen dat droevige muziek een scala aan verschillende ‘innerlijke’ functies oproept, vooral in een solitaire setting, en dat het is gericht op iemands individuele gedachtes en gevoelens. Blije muziek wordt vooral gelinkt aan het sociale; het gaat daar meer om de ‘outer’ functies. Al zijn verdriet en gelukkig zijn complementaire aspecten van ons leven.
Tot slot: wat is jouw favoriete depriliedje?
Er zijn er genoeg om op te noemen, maar de eerste die me nu te binnenschiet is Sail to the Moon van Radiohead.Welke emoties komen er bij je los als je daar naar luistert?
Hele diepe gevoelens, bijna transcendentaal.Wat is de uiteindelijke conclusie die je uit dit onderzoek kunt trekken?
Het project benadrukt het potentieel van droevige muziek voor het reguleren van negatieve gevoelens, emoties en voor het bieden van troost. Het geeft ook een duidelijker beeld van waarom mensen naar droevige muziek luisteren en het onderzoek biedt nieuwe inzichten in hoe verdriet en blijdschap in relatie staan tot elkaar. Door naar trieste muziek te luisteren kunnen we ons verdrietig voelen en daar tegelijkertijd van genieten, omdat we het ervaren in een veilige omgeving en het niet te maken heeft met een daadwerkelijke, negatieve levenservaring.Volg Dan on Twitter: @KeenDang