Op de Horecava worden zakendeals met veel drank beklonken en een heleboel stereotypen bevestigd

Vorige week vond de grootste horecabeurs van Nederland voor de zestigste keer op rij plaats, de Horecava. Met meer dan 500 standhouders en ongeveer 55.000 bezoekers zagen de gigantische hallen van de Amsterdamse RAI er vier dagen lang uit als de Kalverstraat op de dag voor Kerstmis. De bedoeling van het evenement is dat bedrijven en horecaprofessionals erheen gaan om te netwerken en om in de nabijheid van een boel gratis eten en drank een hoop mooie zakendeals te sluiten.

Het gerucht gaat dat er op Horecava eigenlijk veel meer gebeurt: zakenmannen worden strontlazarus naar buiten gedragen, vrouwen lopen rond in te kleine bikini's, bierdrinkers gaan op de vuist, en bezoekers doen een hoop gekke dingen om zo veel mogelijk gratis eten en drinken naar binnen te kunnen schuiven. Ik besloot er zelf heen te gaan om een aantal standhouders te vragen hoe het is om op Horecava te staan, en welke hilarische of vreemde herinneringen ze niet snel zullen vergeten. Uit die verhalen bleek dat de beurs een heleboel clichés over de Nederlander bevestigt.

Standhouders die meer hebben verteld dan goed voor hun is (en voor de relatie met horecacollega's) wensen anoniem te blijven.

"Van de 55.000 bezoekers komen er minstens 30.000 met een serieuze zakenbril op. Zij gaan actief op zoek naar mensen en bedrijven waarmee ze contracten willen afsluiten," vertelt een standhouder me. De rest van de bezoekers zijn wat hij 'toeristen' noemt: mensen die vijftig euro neergeteld hebben voor een kaartje en daar werkelijk álles willen uithalen. Ik weet pas op wie hij doelt als ik een tijdlang in een hoekje bij een grillkraam een stuk vlees sta weg te kauwen en mensen begin te observeren; er zijn absurd veel bezoekers bezig zichzelf een indigestie te eten. Eerst een bitterbal, daarna een bakje wortelsorbetijs, een stuk taart, een plakje côte de boeuf, een tosti, een oester, pure chocola en als toetje een pizzaburger. Tussen vijf en zes uur 's middags lopen veel bezoekers door de hallen met handen vol cupcakes, chocoladetruffels en artisanaal brood. Onderweg naar buiten vinden ze de kracht om hun verzameling eten op één arm te dragen en hier en daar nog een shotglaasje wijn of een kipnuggets in hun mond te proppen.

"Op de laatste dag van Horecava is het nog erger," vertelt een standhouder als ik hem vraag of het normaal is wat ik zie. "Er zijn mensen die opzettelijk voor de laatste dag een kaartje kopen omdat ze weten dat standhouders dan hun hele voorraad opmaken. Ze brengen grote tassen mee om zo veel mogelijk drank en eten mee naar huis te kunnen nemen. Wij noemen ze 'de verzamelaars'."

"Onze stand staat op het festivalstuk, wat wil zeggen dat mensen bij ons wel moeten betalen voor eten," vertelt weer een andere standhouder. "Er staan wel een paar voorbeeldsalades; dat die niet bedoeld zijn om opgegeten te worden is aangegeven op de plankjes die ervoor staan. Op een van de siersalades lag een gepocheerd ei. Op een bepaald moment keek ik op en zag ik dat een man dat ei in zijn handen hield. Hij nam er een volle hap van en het eigeel droop over zijn hele bloes. Ik moest heel hard lachen. Dat iemand dat doet is toch onvoorstelbaar? We hebben ook een paar keer gehad dat iemand een hap nam uit een voorbeeldbroodje en dit vervolgens teruglegde, in de hoop dat het niet zou opvallen. Het is niet normaal hoe gefocust de toerist-bezoeker is op zo veel mogelijk gratis dingen in zijn of haar mond stoppen."

Ook werden alle boeken die bij de festivalstand lagen een keer gestolen, en iemand ging aan de haal met twee enorme potten augurken die ze ter decoratie neer hadden gezet. "Het idee dat er toen iemand ergens op de beurs rondliep met twee ontzettend grote potten augurken, die elk nog geen vier euro waard zijn, daarvan piste ik bijna in mijn broek," vertelt de standhouder. "Als ik zie wat voor dingen bezoekers doen om waar voor hun geld te krijgen, dan schaam ik me echt om Nederlander te zijn."

De grijpzucht van de bezoekers was ook voelbaar bij andere standhouders. Een man die al meer dan tien jaar voor een bierbrouwerij op Horecava staat, vertelde dat bij hen gigantisch veel dingen worden gestolen. "Veel mensen nemen bierglazen mee, maar dat is niet alles. Jaren geleden hadden we een toren gebouwd van blikken bier om onze stand op te leuken. Tegen de tweede dag van de beurs was die helemaal verdwenen. We hadden die toren goed vastgezet, dus mensen moeten echt moeite gedaan hebben voor een blikje – onvoorstelbaar. Aan de bar is al ons bier gewoon gratis, en toch voelen mensen de drang om blikken te stelen." Dit jaar zouden ze een fiets verloten, maar die verdween ook tot drie keer toe. "Gelukkig valt het behoorlijk op als een bezoeker met een tweewieler door de hallen loopt, dus de fiets werd telkens net op tijd onderschept en bij de ons teruggebracht." Bij het opkramen zijn bezoekers volgens hem ook erg opdringerig: "Ze proberen ons er dan van te overtuigen dat we mooie flessen drank of andere spullen niet meer nodig gaan hebben, en beter gelijk mee kunnen meegeven."

Het notoire clichébeeld van de gierige Nederlander die overal gratis het onderste uit de kan wil halen, wordt op Horecava meer dan bevestigd.

Ook als het over alcohol gaat is dit meer dan waar. Het is in principe heel gemakkelijk om als bezoeker van Horecava stomdronken te worden. Alle standhouders die met wijn, bier of andere alcoholische dranken in de hallen staan, delen proevertjes uit; maar ze staan er natuurlijk niet om toeristen en hotelschoolstudenten een zaterdagavondgevoel te bezorgen. Ze moeten geld verdienen, want Horecava is een hele dure beurs om op te staan. "Een klein tentje begint bij de 8.000 euro en een grote tent, zoals die van de bierfabriek bijvoorbeeld, gaat ver over een ton heen," vertelt een standhouder. "Het geld kun je er zeker uithalen, maar dan moet je onderscheid kunnen maken tussen wie je potentiële zakenpartner is en wie erop uit is zo dronken mogelijk naar buiten te lopen."

Om de gemiddelde freeloader weg te jagen, hebben veel standhouders een goedgevulde trukendoos. "Een standje wat verderop heeft een bord uitgezet waarop staat dat elk hapje 2,50 euro kost. Dat bord werkt als een filter: alleen de mensen die echt geïnteresseerd zijn in het product komen naar de kraam, en die hoeven uiteindelijk geen cent te betalen. Het bord is fake," vertelt iemand me.

Een andere bierbrouwer werkt met muntjes. "Eigenlijk schenken we alle consumpties gratis, maar bij grote drukte en vooral als er wat jonger publiek staat, geven we iedereen één muntje waarmee ze één biertje kunnen bestellen. Daarna moeten ze betalen, maar eigenlijk is het de bedoeling dat ze weggaan. Als ze toch blijven rondhangen ga ik naar ze toe om te vragen of ze een order willen plaatsen. Dan zijn ze snel verdwenen. We geven enkel onbeperkt bier weg aan mensen met serieuze intenties; die worden verdomd goed verzorgd bij ons."

De slechtste ervaring van veel drankbedrijven zijn vechtpartijen. "Ik heb wel eens meegemaakt dat de inkoper van een gerenommeerd hotel te veel alcohol op had en een vechtpartij uitlokte omdat hij geen gratis drank meer kreeg," vertelt een van de standhouders. Hij zegt ook dat ze op sommige edities beveiligers aan hun tent zetten om dit te voorkomen.

De schandalig dronken zakenman hoort bij horeca als worst bij boerenkool. Ik kijk er dan ook niet van op dat ik mannen zie die eerder nog netjes rum zaten te nippen met een toekomstige zakenpartner, en tegen het einde van de middag met een scheefhangende stropdas naar buiten strompelen. "Ik sta hier dit jaar voor het eerst en ik vond het best gek dat veel mannen in pak aan het eind van de avond enorm aangeschoten rondliepen. Afgelopen maandag zag ik een zakenman die zowat naar buiten gedragen moest worden door zijn collega's. Ik bedoel, die man is hier voor zijn baan, hij heeft een professionele link met mensen. Ik kan me niet voorstellen dat zoiets niet je carrière beschadigd," vertelt een jongen vanuit zijn tent.

Bij sommige Horecava-hallen die ik binnenloop twijfel ik of ik nog steeds op een horecabeurs in Amsterdam ben, of dat ik per ongeluk in een Baywatch-aflevering ben beland. Dat komt voornamelijk doordat er meisjes rondlopen die in bikini of in andere gekke, strakke pakjes drank uitdelen. "Standhouders kunnen via de RAI mensen inhuren om in de bar te staan, of ze kunnen hun eigen personeel meenemen. Je barpersoneel moet bij het imago van je merk passen. Veel standmanagers worden aangemoedigd door hun bedrijf om sexy vrouwen in te huren," vertelt een standhouder van een drankkraam.

De jongen die recht tegenover de rumbar werkt, waar een hoogblond meisje in een strak jurkje met diep decolleté de glazen van zakenmannen volgiet, vertelt me dat het idee van de vrouw als lustobject hier nogal aanwezig is. "Veel dingen die ik hier zie gebeuren vind ik onappetijtelijk, vrouwonterend en ronduit onbegrijpelijk. Zo loopt hier een meisje rond dat elke dag van top tot teen gebodypaint wordt. Ze heeft alleen een bh en een broekje aan en brengt een kokosdrankje rond als een soort wandelend reclamebord. Wat de Nationale Nederlanden dit jaar bedacht heeft snap ik ook niet helemaal: zij hebben meisjes rondlopen in rare broekrokken met foto's eraan, kleine shirtjes en een hoed die eruitziet als slakkenhuis of target om op te schieten. Hele lieve meisjes in een denigrerende outfit waar niemand het nut van inziet," vertelt hij.

Het clichébeeld dat zakendeals gesloten moeten worden in het gezelschap van een seksbom die de drank inschenkt en doet alsof ze geen hersenen heeft, is hier dus flink vertegenwoordigd.

Horecava representeert ook mooi een van de andere grootste kwaliteiten van Nederland: jongeren die aan de lopende band bedrijven uit de grond stampen en zich een weg naar de top kunnen bluffen alsof het niets is. Zo vertelde een man me dat hij vlak voor Horecava een nieuw bedrijf had opgezet. Hij had nul klanten en nul naamsbekendheid, maar pompte al zijn geld in een tentje op Horecava. Nu gaat hij naar huis met een dikke stapel bestellingen en contactgegevens van geïnteresseerden. "Ik deed gewoon alsof ik je van het was, en dat heeft goed gewerkt," vertelt hij me.

Een andere startup, waar hele kleine appeltaartjes worden verkocht, heeft een deal kunnen sluiten met Ahoy. "Die is met die ene deal gewoon binnen," vertelt een van zijn vrienden. "Andere jonge ondernemers pakken het op een iets minder conventionele manier aan. Het raarste wat ik zag was dat een bezoeker een hele rij van zijn eigen visitekaartjes voor een van mijn voorbeeldgerechten legde. Hij had geen eigen kraam, omdat dat duur is natuurlijk, en deed alsof het de normaalste zaak van de wereld was dat hij zijn gegevens overal in het rond strooide."

Horecavolk zou geen horecavolk zijn als het niet blijft plakken als het werk erop zit, en ook op Horecava is dat niet anders. "Na zes uur begint het feest eigenlijk pas voor veel standhouders. Vroeger bleven we hier nog lang stevig doorzakken, maar een jaar of vier geleden werd een grote alcoholcontrole gedaan. Ie-de-reen werd gesnapt," vertelt een man die al acht jaar op Horecava staat. "Er ontstonden hier best vaak romances, als je begrijpt wat ik bedoel. Niet op de wc natuurlijk, die zijn te vies." Volgens hem blijven er nog steeds behoorlijk wat standhouders plakken, maar de meesten gaan de stad in om daar ergens lekker te gaan eten en nadrinken. "Het mag ook niet té laat worden; Horecava is te duur en te belangrijk. We moeten gefocust zijn en niet brak en katerig."

Onderweg naar buiten prop ik nog twee bitterballen in mijn mond, geef mijn emailadres aan een chef die graag meer wil weten over MUNCHIES, knipoog naar een van de kortgerokte flyermeisjes bij de uitgang en laat een dronken vent die naar mijn borsten staart een subtiele middelvinger zien. Lekker cliché.