Deze man wil minder Nederlanders op Bonaire zien

Op 18 december mogen de inwoners van Bonaire naar de stembus om hun mening te geven over de huidige relatie met Nederland. En daar lijkt de meerderheid van de Bonairianen niet heel tevreden over te zijn. Chago Melaan (52), wiskundedocent en trots inwoner van Bonaire, is precies honderd jaar na de afschaffing van de slavernij geboren, en dat is volgens hem geen toeval. "Bonaire is door Nederland opnieuw gekoloniseerd; het is moderne slavernij. Ik strijd al twaalf jaar lang tegen het onrecht dat Nederland ons aandoet. Een simpel voorbeeld: op alle posities waar belangrijke beslissingen genomen worden zitten Nederlanders. Terwijl inwoners van Bonaire dezelfde diploma's hebben," aldus Chago.

Nadat de Nederlandse Antillen in 2010 werden opgeheven, werd de Antilliaanse vlag gestreken en de Nederlandse vlag gehesen. Bonaire was vanaf toen onderdeel van Caribisch Nederland – samen met Sint Eustatius en Saba – en een bijzondere gemeente onder Haags gezag. Volgens veel Bonairianen was leven voor 2010 beter, en de onvrede op het eiland is de afgelopen jaren flink toegenomen.

In de aanloop naar het staatkundig referendum plaatste Chago een bord in zijn tuin met de slogan "Minder makamba's!" – wat al snel werd geïnterpreteerd als "Minder witte Nederlanders!" Er volgde veel discussie op social media en de link naar de PVV-aanhangers die vorig jaar "Minder, minder, minder!" scandeerden was al snel gelegd. Vorige week werd 's nachts door onbekenden de slogan op het bord overgeschilderd. Maar volgens Chago betekent het woord 'makamba' niet Nederlanders, maar onderdrukkers. Wel zijn de onderdrukkers op Bonaire toevallig Nederlands.

Ik belde naar Bonaire en sprak Chago, die in de hoofdstad Kralendijk woont, over het bord en zijn ideeën over de huidige relatie met Nederland.

Hoi, Chago. Waarom ben je niet blij met de huidige relatie tussen Bonaire en Nederland?
Chago Melaan: Wij hebben als Bonairianen nooit een keuze gehad omtrent de status van ons land als een bijzondere gemeente onder Haags gezag. Dat is door politici op Bonaire en in Den Haag besloten. We hebben er nooit voor gekozen om bestuurd te worden als een openbaar lichaam en onderdeel van de BES-eilanden te worden. Er zijn ook afspraken gemaakt tussen leden van de Verenigde Naties over zelfbestuur in landen als Bonaire - die je kan terugvinden in artikel 73 van het Handvest - waardoor er geen sprake zou zijn van kolonisatie – maar die worden niet nagekomen.

Nederland ziet Bonaire volgens jou dus als een kolonie?
Ja, als je het mij vraagt wel. De bevolking heeft hier niets te zeggen, want alles gaat via Den Haag. Als dat geen kolonie is, weet ik het ook niet meer. Omdat veel geld dat Nederland stuurde op Curaçao bleef hangen, hadden politici bedacht om nu alles vanuit Den Haag rechtstreeks naar Bonaire te sturen. Maar vervolgens is Nederland zich ook directer met Bonaire gaan bemoeien, en neemt Nederland Bonaire over.

En in de aanloop naar het referendum op 18 december heb je een bord in de tuin geplaatst.
Ja, ik had al een bord waarop staat: '1863 slavernij afgeschaft, vrij van Nederland'. En nu heb ik een nieuw bord met: 'Referendum 18 december, stem NEE' en 'Minder makamba's!'.

Waarom heb je voor de slogan 'Minder makamba's!' gekozen?
Het woord 'makamba' is lang geleden komen overwaaien uit Afrika, het betekent 'onderdrukker'. Ik heb niks tegen Europese Nederlanders, maar de onderdrukkers hier zijn wel Nederlands. De cultuur van Bonaire wordt niet gerespecteerd. Ze willen de nationale feestdag Dia di Rincon afschaffen en leggen ons hun wetten op. Er zijn hier politici met een dubbele agenda en er is veel vriendjespolitiek. Veel belangrijke posities worden door Nederlanders bezet, terwijl Bonairianen dezelfde diploma's hebben. Ik heb liever dat mensen die hier zijn geboren en getogen de dienst uitmaken.

Daarnaast is ook het onderwijs een puinhoop. Voor 2010 slaagde 80 procent en nu slaagt nog maar 20 procent van de scholieren op de middelbare school. Ik geef wiskunde, en de stelling van Pythagoras is niet veranderd, dus het lijkt me duidelijk dat de kwaliteit van het onderwijs er niet beter op wordt.

Snap je dat sommigen de slogan racistisch vinden?
Men mag vinden wat ze willen. Ik vind de woorden 'allochtoon' en 'Zwarte Piet' racistisch. Ik werd in de twintig jaar dat ik in Nederland woonde iedere dag gediscrimineerd. Ik heb uitgelegd waar het woord 'makamba' vandaan komt, en dat ik vind dat we een moderne slaaf zijn van Nederland. Wilders wilde minder Marokkanen, dus waarom mag ik niet zeggen dat ik vind dat er te veel mensen van een bepaalde bevolkingsgroep op Bonaire zijn?

Hoe reageren andere inwoners van Bonaire op je bord?
Veel inwoners vinden ook dat er op Bonaire te veel Nederlanders zijn die hier de lakens komen uitdelen, maar zeggen het niet. Maar nogmaals, ik heb het over onderdrukkers. Er waren hier voor 2010 mensen die de taal probeerden te leren, probeerden in te burgeren en een biertje gingen drinken in het dorp. Maar nu worden er hele huizen gebouwd door Nederlanders en krijgen straten Nederlandse straatnamen.

Elvis Tjin Asjoe, lid van de eilandsraad voor oppositiepartij MPB, zegt zich te schamen voor de 'verwerpelijke handelswijze' en het bord in je tuin. Wat is jouw reactie hierop?
Een kat in het nauw maakt rare sprongen hè. Elvis probeert in de regering te komen en heeft beloftes gedaan aan de inwoners van Bonaire die hij niet kan waarmaken. Vorige week hield Elvis een persconferentie vijfhonderd meter van mijn huis, en precies diezelfde avond werd er over mijn bord heen geschilderd door onbekenden.

Hoe ziet u de toekomst van Bonaire het liefst?
Ik wil graag beslissingen in eigen huis kunnen nemen. Ik wil niet dat als ik mijn huis wil schilderen, er hulp wordt aangeboden en er een paar blikken verf voor mijn neus worden gezet, maar ik niet mag kiezen welke kleur ik mijn huis schilder. Er wordt niet meer overlegd. Er zijn inwoners die vrezen dat de geldkraan misschien wordt dichtgedraaid door Nederland, maar ik eet liever een boterham zonder kaas, dan een boterham met kaas terwijl ik onderdrukt word.