Wat je met je bekkenbodem kunt doen om je seksleven te verbeteren

Veel vrouwen hebben vroeg of laat weleens gedacht dat er iets mis was met hun genitaliën – of het nou komt doordat ze moeite hebben met een orgasme te krijgen, niet makkelijk nat worden, pijn hebben tijdens seks of hun clitoris overgevoelig is. Violeta Benini is een Italiaanse verloskundige die privéconsulten aanbiedt in Livorno, Florence en Milaan. Ze krijgt veel vrouwen van in de twintig of dertig op bezoek met zulke klachten, en zij blijken vaak ook problemen te hebben met de spieren in hun bekkenbodem.

“De meeste vrouwen komen naar me toe omdat ze moeilijk van seks kunnen genieten, omdat het bijvoorbeeld al pijn doet om één vinger in de vagina te steken,” legt Benini uit. Anderen willen behandeld worden omdat ze pijnlijke menstruaties of vaak last van cysten hebben. “Sommige vrouwen kunnen niet klaarkomen zonder hun benen te sluiten, een beweging die de adductoren activeert [de spieren in het bovenbeen die aansluiten op de heup],” zegt ze. “Dat is geen goed teken, want om van seks te kunnen genieten zou je je niet in bochten moeten hoeven wringen.”

De bekkenbodem bestaat uit spieren en bindweefselbanden die de baarmoeder, blaas, geslachtsorganen en anus ondersteunen. Het speelt een belangrijke rol bij seks en het reguleren van lichaamsvloeistoffen: het maakt penetratie van de vagina mogelijk, zorgt ervoor dat de vagina het sperma vasthoudt en helpt te voorkomen dat je in je broek plast (of erger).

Ondanks dat de bekkenbodem zo belangrijk is, is het nog altijd een groot mysterie voor de moderne geneeskunde, vergelijkbaar met het brein. De oorzaak hiervan ligt in de complexiteit ervan, maar ook in seksisme. Want hoewel mannen ook bekkenbodems hebben, hebben vooral vrouwen er problemen mee – miljoenen over de hele wereld. Wanneer die problemen onbehandeld blijven, kan dat ernstige gevolgen hebben: van incontinentie tot verzakking van de vagina. Ondanks dat deze problemen zo vaak voorkomen, vooral na de bevalling, wordt er pas sinds kort onderzoek naar gedaan.

Het model dat Violeta Benini zelf heeft gemaakt, dat ze gebruikt om haar cliënten dingen uit te leggen over de bekkenbodem

Benini zegt dat seksuele problemen van vrouwen te lang zijn gezien als psychische problemen die tot fysieke klachten leiden maar deze aandoeningen verdwijnen niet zomaar als je wat aan je mindset verandert.

Ze heeft haar eigen multidisciplinaire methode ontwikkeld om bekkenbodemproblemen te onderzoeken, waarbij ze fysieke, psychologische en seksuologische therapie met elkaar combineert, wat in een recent onderzoek ook werd aanbevolen. “Dat begint met een gesprek van een uur over je medische geschiedenis,” legt Benini uit. “Dan stel ik vragen over je levensstijl, voeding, postuur, hoeveel je beweegt, en natuurlijk je seksleven.” Daarna doet ze een inwendig onderzoek, waarbij ze de vagina en clitoris aanraakt en kijkt hoe de bekkenbodemspieren daarop reageren. Als dit te veel pijn doet, bijvoorbeeld omdat je vaginisme hebt, of omdat je niet op die manier aangeraakt wilt worden, onderzoekt ze alleen aan de buitenkant.

Soms heeft het probleem een emotionele oorzaak, zoals een partner die vreemdgaat. Soms is het puur fysiek, en is een spier te veel belast. Maar ongeacht de oorzaak, denkt Benini (die uit eigen ervaring spreekt) dat “wanneer het disfunctioneren chronisch wordt, daar zowel het lichaam als je psychische gesteldheid mee te maken heeft.”

Een van de eerste dingen die Benini haar patiënten leert, is hoe ze hun bekkenbodemspieren kunnen bewegen terwijl ze bepaalde ademhalingstechnieken doen. Hoe de behandeling vervolgens verdergaat, verschilt per patiënt. Ze kunnen bijvoorbeeld overgaan op ademhalingsoefeningen die zich richten op het middenrif, natuurlijke medicijnen of een soort elektrotherapie genaamd TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulator), waarbij de huid en zenuwen worden behandeld om de pijn te beperken. Ook raad ze soms aan om te masturberen met seksspeeltjes.

Zoals bij iedere andere spiersoort, kunnen problemen bij de bekkenbodemspieren worden verholpen als je de juiste therapie gebruikt. Daar valt ook onder dat je de welbekende Kegeloefeningen kunt toepassen tijdens het autorijden of wanneer je achter je bureau zit. Zorg er alleen wel voor dat je ze goed uitvoert. “Ik heb veel respect voor Arnold Kegel [de gynaecoloog die deze oefeningen heeft bedacht, red.], omdat hij begreep hoe belangrijk deze spieren zijn en dat je ze kunt trainen,” zegt Benini. “Maar als je niet op de juiste manier ademhaalt, kunnen de spanningen in je spieren ook juist groter worden.”

Bekkenbodemmassages zijn een andere manier om klachten aan te pakken. In deze tutorial legt Amy Stein, een fysiotherapeut die zich gespecialiseerd heeft in de bekkenbodem, bijvoorbeeld uit hoe je dat bij jezelf kunt doen. Het enige wat je ervoor nodig hebt is schone handen en wat glijmiddel op waterbasis.

Stein vertelt dat je op je rug moet liggen met je knieën gebogen. Met je wijs- en middelvinger zet je druk op je perineum, het stuk tussen de anus en je genitaliën. Doe vervolgens een van je vingertoppen in je vagina (tot aan het kootje) en zet daar kloksgewijs een beetje druk mee. De tutorial gaat er gedetailleerder op in, maar het idee komt erop neer dat je de pijnpunten in je vagina vindt en er zachtjes op drukt om de spieren te ontspannen. Dat is ook ongeveer de basis van yoni-massages, een tantrische vorm van yoga waarbij je nader tot je vagina en andere erogene zones kunt komen.

Bekkenbodemtherapie is niet gelijk een wondermiddel, maar dat neemt niet weg dat je vagina een belangrijke plek is waar je beter maar goed voor kunt zorgen.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië .