Hoe het is om seks te hebben als je gehoorschade hebt

Er is weinig geschreven over de combinatie van seks en gehoorapparaten. Het komt wel aan bod in het boek Living Better with Hearing Loss: A Guide to Health, Happiness, Love, Sex, Work, Friends… and Hearing Aids van Katherine Bouton, maar niet erg uitgebreid. “Hou je je gehoorapparaat in tijdens de seks?”, vraagt Bouton zich af. “Het antwoord op deze vraag lijkt over het algemeen ‘nee’ te zijn. Maar als je het uitdoet, hoe communiceer je dan, vooral als het donker is? Daar zijn zeker manieren voor.”

Wat die manieren precies zijn wordt alleen niet echt duidelijk, want het hoofdstuk stopt vrijwel daarna. Bouton benadrukt alleen nog dat je altijd eerlijk moet zijn over je gehoorschade en open moet communiceren. Daar heeft ze natuurlijk volkomen gelijk in, maar een concreet advies is het niet echt.

Ik heb daarom vooral zelf geprobeerd om uit te zoeken wat goed werkt, en de beste tips heb ik hieronder op een rijtje gezet. Ze zijn geschikt voor ieder soort hoortoestel: of je nou gebruikmaakt van een achter-het-oor-toestel (AHO), zoals ikzelf, een in-het-oor-toestel (IHO) of chirurgisch ingebrachte apparaten. Hoewel ze allemaal componenten hebben die je uit of af kan doen, verschillen ze onderling namelijk wel qua comfort en gebruik.

Dat kan je zeker doen, en het heeft ook zijn voordelen. Ik heb weleens van mensen met gehoorschade gehoord dat ze juist genieten van seks zonder auditieve afleiding. Ze zijn daardoor beter in staat om zich te concentreren op lichamelijke sensaties en hebben meer aandacht voor hun partners. En bedenk ook dat de meeste gehoorapparaten niet zo goed tegen vocht kunnen – als iemand klaarkomt in je gezicht, en net niet goed mikt, kan dat een duur grapje worden.

Een ander bijkomend voordeel is dat je je gehoorapparaat minder makkelijk kwijtraakt, bijvoorbeeld omdat je net even te wild aan je hoofd bent getrokken. Al zou het volgens Suzanne Baptiste, specialist in gehoorapparaten, ook al schelen als je een apparaat op maat zou nemen, zodat ze minder snel uit je oren vallen.

Het minpunt van je gehoorapparaat uitdoen is natuurlijk dat je dan niet meer zo goed kunt horen, en dus ook niet met je partner kunt communiceren. Daarom adviseert Baptiste toch om je hoortoestel gewoon in te laten. “Hoortoestellen worden ook steeds vochtbestendiger,” zegt ze. “Ik kan niet voor elk hoortoestel spreken, maar als ze minder dan twee of drie jaar oud zijn, kunnen ze in ieder geval wel tegen een beetje zweet.”

Zelf heb ik het ook nooit zo handig gevonden om ze uit te doen, omdat ik bang ben om per ongeluk in te stemmen met iets wat ik helemaal niet wil doen, of dat er op een andere manier een misverstand ontstaat. Daarnaast vind ik weinig geiler dan het gekreun van mijn partner. En hoewel er altijd genoeg gezweet wordt, kan ik met een beetje gezond verstand best voorkomen dat m’n apparaat nat wordt – dat is ook nooit gebeurd. Zolang ik geen seks onder de douche heb, is er niets aan de hand. Uiteindelijk is het een persoonlijke keuze: je kan ze altijd weer in- of uitdoen, als het moet.

Duidelijk communiceren en weten waar elkaars grenzen liggen klinkt in theorie simpel, maar is ook al vaak genoeg een opgave voor mensen zonder gehoorschade – zelfs bij mensen die het allemaal goed bedoelen. Heb je wél gehoorschade, dan is het al helemaal belangrijk om open en direct met elkaar te communiceren, vooral als je voor de eerste keer met iemand naar bed gaat.

Om te beginnen is het altijd goed om te vertellen dat je gehoorbeperkingen hebt. Dat hoeft verder helemaal geen ongemakkelijk gesprek te zijn – en zeker niet zo ongemakkelijk als wanneer je per ongeluk over iemands grens gaat. Als je direct eerlijk over je gehoorschade bent, kan je partner er ook rekening mee houden.

Hoe je het precies wilt vertellen is aan jou, maar ik raad aan om het te doen voordat je begint met zoenen. Als je bijvoorbeeld in de bioscoop zit te tongen en je gehoorapparaat er per ongeluk uit valt, dan is het niet héél handig als je over de grond moet kruipen om ‘m met het lampje van je telefoon tussen de popcornrestjes te zoeken.

Wat communicatie tijdens de seks betreft, valt er een hoop te leren van bdsm, omdat mensen daarbij vaak communiceren via handgebaren en andere non-verbale signalen. Als je bijvoorbeeld niet kan praten omdat je iets in je mond hebt, kan je drie keer in de hand van je partner knijpen of drie keer knikken. Dat principe is ook goed toe te passen bij seks met een gehoorapparaat in. Knikjes en oogcontact werken allebei prima, en als je wilt dat iets langzamer of sneller gaat, kan je dat best met je lichaam aangeven. Een simpele duim omhoog of omlaag werkt in mijn ervaring ook al goed, mits je handen natuurlijk niet vastgebonden zijn.

Deze tip is niet alleen relevant voor mensen met gehoorschade, maar ook voor andere mensen. Seks levert altijd ongemakkelijke momenten op. Als je nog nooit je hoofd zo hard hebt gestoten dat je bijna flauwviel of per ongeluk iemand een knietje in zijn of haar kruis hebt gegeven, dan heb je waarschijnlijk ook niet zoveel goede seks gehad.

Als je je constant zorgen maakt over je gehoorapparaat, maak je het jezelf praktisch onmogelijk om echt te genieten. Angst is nou eenmaal niet de meest opwindende emotie. Het werkt veel beter om gewoon te erkennen dat er iets ongemakkelijks gebeurde, erom te lachen, en dan gewoon door te gaan. Of je doet überhaupt gewoon alsof er niets aan de hand is.

Zelf dacht ik een keer dat iemand vroeg of ze in mijn oog mocht spugen, terwijl ze eigenlijk vroeg of ze in mijn oor mocht fluisteren. Ik lach gewoon maar om dat soort momenten. Het heeft ons uiteindelijk ook alleen maar dichter bij elkaar gebracht, en dus tot betere seks geleid.

Je kunt op totaal willekeurige momenten irritante geluidjes in je hoortoestel krijgen, vooral bij de wat oudere modellen. Soms is een knuffel al genoeg, maar soms kan ik hele wilde seks hebben en gebeurt er niks. Soms hoef ik alleen maar m’n zonnebril af te zetten, soms gebeurt het als ik alleen maar wat muziek luister. Er is geen peil op te trekken.

Toch zijn er wel een aantal standjes die je beter kunt vermijden als je dit zoveel mogelijk wil voorkomen. Eigenlijk iedere houding waarbij er druk wordt gezet op of rond je oren – dus je hoofd door de benen van je partner laten klemmen is geen geweldig idee. Bij standjes als de missionaris moet je oppassen dat je partners hoofd of nek niet te veel tegen de zijkant van jouw hoofd drukt. De houdingen waarbij je bovenop zit werken over het algemeen het beste, omdat je dan de meeste controle hebt. Maar uiteindelijk moet je vooral zelf even uitvogelen wat het handigst is.

Blijf je toch last hebben van die geluidjes, dan kun je er altijd voor kiezen om je gehoorapparaat uit te doen, of even een andere houding te proberen. Onthoud in ieder geval dat je veel geduld moet hebben met zowel jezelf als je partner.

Zelf heb ik mijn beperkingen weten te accepteren door er juist gebruik van te maken, en ermee te spelen tijdens de seks. Door het idee los te laten dat het een ‘gebrek’ is en ik ‘iets mis’, voel ik me meer begrepen en gewaardeerd. Als iemand aan mijn oren zuigt – of er nou gehoorapparaten in zitten of niet – dan voelt dat als een erkenning: alsof ze mijn beperking zien, en me juist dan duidelijk maken dat ze me willen.

Ik vind het leuk om met de zintuigen van mijn partners te spelen, door ze een blinddoek of oordoppen te geven. Dat maakt het voor mij gelijkwaardiger, en geeft ze een idee hoe het voor mij is om seks te hebben. En daarnaast verscherpt het ook juist andere zintuigen, waardoor we seks op een heel andere manier kunnen beleven.

Het is moeilijker om met geur en smaak te spelen, maar je kunt geuren uit de omgeving wegfilteren door wat menthol onder je partners neus te smeren, of zij of hem een zakdoek met parfum over de mond te laten dragen. Ook kun je handen vastbinden om de tastzin uit te schakelen. Of je wikkelt je partner in een bepaalde stof, zoals satijn of jute.

Als je je zintuigen traint om verschillende sensaties te voelen, en leert op nieuwe manieren te communiceren, raak je beter afgestemd op zowel je eigen lichaam als dat van anderen.

Een minder zichtbare belemmering van seks met een gehoorapparaat in, is dat je je ervoor zou kunnen schamen. Er ligt een groot stigma op gehoorschade en doofheid, en dat kan ook effect hebben op je zelfbeeld, geluk en je seksleven.

Je kunt je daar zo min mogelijk van aan proberen te trekken, maar dat kan veel tijd en geduld kosten. Los daarvan zou je je schaamte ook aan kunnen pakken door te proberen om jezelf kwetsbaar op te stellen, en erachter te komen door welke woorden of handelingen je schaamtegevoelens precies worden opgewekhorent. Want als je dat niet weet, kun je ze ook niet beteugelen.

Mijn eigen triggers hebben vaak te maken met schunnige taal. Ik ken een vrouw die op een gegeven moment telefoonseks met me wilde hebben, en omdat ik daar zo bang van werd heb ik een jaar lang al haar telefoontjes vermeden. Voor nu vind ik het gewoon prettig als mijn partners minder woorden en meer non-verbale signalen gebruiken om me te vertellen wat ze willen.

Als je je bewust bent van je eigen schaamtegevoelens, dan kun je die natuurlijk bespreken met je partners, zodat zij er rekening mee kunnen houden. Misschien gaat het dan alsnog weleens mis, maar ook daar leer je uiteindelijk weer van. Als je datgene verbergt waar je je voor schaamt, wakker je die schaamtegevoelens alleen maar aan, en worden ze misschien juist sterker. Laat het niet zover komen – dat verdienen ze niet.