Het leven is beter zonder wc-papier

Wat de coronacrisis onder andere heeft blootgelegd, is dat we een diepgewortelde obsessie met toiletpapier blijken te hebben. Hoewel iedereen zegt dat er heus wel genoeg in de supermarkten ligt om al onze reten mee af te vegen, blijven mensen hun winkelwagens (en auto’s) volgooien met het witte goud. Schappen zijn leeggehamsterd, en openbare toiletten ook. Op sommige plekken, zoals in de Amerikaanse staat Oregon, heeft de politie mensen opgeroepen om niet meer het alarmnummer te bellen: “We kunnen u geen toiletpapier komen brengen.”

Je vraagt je af wat dit zegt over onze samenleving, maar dat is eigenlijk niet waar het mij nu om gaat. Een paar jaar geleden, toen ik veel rondreisde, had ik deze angst ook al: ik had altijd mijn eigen toiletpapier bij me omdat ik als de dood was op een plek te belanden waar ze het niet hadden. Op veel plekken waar ik kwam, van Afrika tot Zuidoost-Azië, stond er gewoon een waterspuit of een fles naast de pot. Ik had geen idee wat daar de bedoeling van was – ik heb ook een jaar in Italië gestudeerd en dacht dat de bidet in mijn huis gewoon een gek wastafeltje was.

Nu is het dat in zekere zin ook , maar ik wist niet dat het een gek wastafeltje is waarmee je je kont kunt wassen. Als ik toen had geweten wat ik nu weet was mijn leven een stuk makkelijker en zorgelozer geweest, en eigenlijk ook een stuk hygiënischer.

Even een gedachte-experiment. Stel dat je blootsvoets door de tuin loopt, en je per ongeluk in de hondenpoep stapt. Denk je dan: oei, dat ga ik er even afhalen met een stukje papier?

Nee. Je zou het schoonmaken met water, door er bijvoorbeeld een spuit op te zetten. Je zou er zeep bij gebruiken, en blijven schrobben totdat je huid er bijna van afwrijft.

Waar het uiteindelijk op neerkomt: toiletpapier is niet de beste manier om je kont mee schoon te maken.

Of om preciezer te zijn: je hebt eigenlijk helemaal geen toiletpapier nodig.

De mens redde het 70.000 jaar zonder toiletpapier, misschien nog langer zelfs. Dat het in sommige landen gebruikelijk is om je billen af te vegen met droge stukjes papier is een vrij nieuwe ontwikkeling.

Wat gebruikten mensen hiervoor dan? En al die andere miljarden mensen die níet in die specifieke landen wonen? En wat zouden ook wij eigenlijk veel beter kunnen gebruiken?

Water.

En je hand.

Niemand heeft het erover, en dat is eigenlijk best onterecht. Het zou niet alleen een hoop bomen schelen, maar ook enorm veel zorgen.

Het is ook helemaal niet moeilijk om te doen. Misschien moet er even een knop om in je hoofd, maar als je de stap eenmaal hebt gezet word je daar rijkelijk voor beloond: een brandschoon achterwerk.

Afhankelijk van de watervoorziening die je tot je beschikking hebt, kun je dit op verschillende manieren aanpakken.

In Japan hebben ze fancy toiletten waarin waterstraaltjes worden gespoten vanuit verschillende hoeken en met verschillende temperaturen. In veel Europese landen staat er een bidet naast de wc. In Thailand kun je gebruikmaken van een handsproeier. En er zijn ook veel landen waarin je een grote fles of vat met water kunt gebruiken.

Uiteindelijk komt het allemaal neer op hetzelfde ding: dat je je kont schoonmaakt met water. En daar heb je in principe geen speciale voorwerpen voor nodig. Met een bidet of een sproeier gaat het wel makkelijker, maar als je wat water vanuit een vat of een grote fles over je onderrug leeggiet, komt het vanzelf terecht waar het moet zijn.

Hierna – en dus niet hiervoor – kun je met je andere hand de restjes wegwerken. Hoelang dit precies duurt en hoeveel water je nodig hebt hangt wellicht af van je eetgewoonten, maar als je eenmaal wat hebt geoefend gaat het heel snel en efficiënt. In Italië doen ze trouwens van tevoren wat zeep op hun hand.

Als je wilt – en als je het überhaupt nog hebt kunnen inslaan – kun je een beetje wc-papier gebruiken om het af te maken, te drogen of te controleren of het allemaal goed schoon is. Maar een paar seconden twerken kan er ook al voor zorgen dat je de laatste restjes water kwijtraakt. En misschien spreekt het voor zich, maar was daarna vooral goed je handen, met zeep.

Het kost even tijd om eraan gewend te raken, en ik verwacht ook niet dat veel mensen dit snel zullen gaan doen. Maar zodra je er een beetje handigheid in krijgt, zal het je verbazen waarom je al die jaren met droog papier tussen je billen hebt zitten wrijven.

Het zal je ook verbazen hoe we ooit op dit punt zijn beland, en je zal er vertrouwen in hebben dat we hier ook weer uit kunnen komen. Zolang er tenminste ook geen zeeptekort is.

Frank Bures is de auteur van het boek The Geography of Madness: Penis Thieves, Voodoo Death, and the Search for the Meaning of the World's Strangest Syndromes.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US