Kappen met het woord ‘awkward’, alsjeblieft

Een tijdje geleden was ik op een huisfeest. Het was er een zoals alle andere, behalve dat ik op dit huisfeest bijna niemand kende. Ik stond met vijf anderen om een statafel heen en hield me vooral bezig met drinken, toen vier van de vijf aankondigden buiten te gaan roken. Ik bleef over met een meisje dat ik nooit eerder had gezien en die duidelijk uren voor de spiegel had gestaan om mensen te laten denken dat ze niet zoveel aandacht aan haar uiterlijk besteedde. Ondanks dat zag ze er leuk uit. We stonden naast elkaar en keken elkaar aan. Er had van alles kunnen gebeuren, toen. We hadden een gesprek kunnen starten over alle onderwerpen tussen vrede en oorlog, of we hadden gewoon elkaars naam kunnen vragen. In plaats daarvan keek ze weg en riep ze: “AWKWARD!”

De onuitstaanbare menselijke neiging om ongemakkelijke stiltes te benoemen is niets nieuws. Zo heb je de “en toen was het stil” en de langgerekte “dussss”, al heb ik het idee dat deze uitspraken op hun retour zijn. Misschien omdat ik goddank wat minder van dat soort mensen die zulke uitspraken gebruiken tegenkom, maar eerlijk gezegd denk ik dat die uitspraken inmiddels vervangen zijn door “awkward” – een meer allesomvattende uiting die niet alleen gebruikt wordt voor ongemakkelijke stiltes, maar eigenlijk voor allerlei momenten waarop iedereen zomaar wat wil zeggen. En dat is nogal kut.

Een paar jaar geleden hoorde ik dit woord voor het eerst. Meestal uit de mond van vrouwen jonger dan 35 jaar, wonend in de Randstad, vaak te vinden in een kledingwinkel, ten prooi gevallen aan een overdosis Sex & The City en daarom niet volledig levend in de realiteit. Zij leefden voor awkward situaties, want waar moesten ze het anders over hebben met hun vriendinnen tijdens gesprekken waarbij ze voortdurend aan hun haar zaten.

Zo dus. De hele dag door. 

Inmiddels zijn we een paar jaar verder en loopt het gebruik van “awkward” de spuigaten uit. Zelfs mannen, mensen met een piemel dus, gebruiken dit woord. De leeftijdsgrens van 35 is gelukkig wel gebleven. Ik heb mijn moeder, ouder dan 35, tenminste nog nooit iets horen zeggen als “OH MY GOD, ik kwam net Joop van hiernaast tegen. Awkward!”. Daar ben ik blij om, want daardoor ben ik nog steeds in staat om van haar te houden.

Natuurlijk bevindt mijn moeder zich weleens in een ongemakkelijke situatie, maar vorige generaties hebben gezamenlijk besloten aan deze situaties verder niet teveel aandacht te besteden, omdat dat nou eenmaal niet nodig is en ze wel wat belangrijkers aan hun hoofd hebben (de oorlog, hippie zijn, rondkomen van weinig geld, seks, een hobby, etcetera). Daarmee is het uitroepen van het woord awkward een welvaartsziekte, geboren uit verveling en onzekerheid. Zo hoorde ik onlangs een meisje tegen een vriendin zeggen: “Ik moest niezen bij de bushalte. Awkward!” Meisje, als je dit leest: niezen en bij een bushalte staan zijn twee van de meest normale situaties die zich in een mensenleven kunnen voordoen en het kan daarom niemand bij die bushalte wat schelen dat jij moest niezen. Het was alleen maar awkward omdat je graag wilde dat het awkward was zodat je iets te vertellen had tegen je vriendinnen. ‘Joehoe, ik maak awkward dingen mee, dus ik besta.’ Je bent behoorlijk dom en ik zou als ik jou was oppassen dat je niet trouwt met een vent met losse handjes.

Hoe kut ik het woord ook vind klinken, zelfs ik kan me voorstellen dat iemand het woord soms wil gebruiken. Er zijn nou eenmaal situaties, zoals wanneer je jezelf weer voorstelt aan iemand waar je ooit het bed mee deelde, die ongemakkelijk zijn en het is niet zo dat ik vind dat daar niet over gepraat mag worden. Wel is het goed om je altijd te realiseren dat een situatie er nooit leuker op wordt door het woordje awkward in de mond te nemen. Het magere meisje op het huisfeest had bijvoorbeeld kunnen zeggen: “Leuk hier hè?”. Of: “Die borrelnootjes zijn niet te vreten.” Of ze had simpelweg kunnen vertellen hoe ze heet. Dan waren we misschien verliefd geworden en hadden we kinderen gekregen, later. Maar ze koos er voor om te laten zien dat ze te onzeker is om een normaal gesprek aan te knopen, awkward te schreeuwen en zo onze toekomst samen te vergooien.