Alexander Meeus fotografeerde mensen die op sterven liggen. Lagen.

FYI.

This story is over 5 years old.

Foto

Alexander Meeus fotografeerde mensen die op sterven liggen. Lagen.

Alexander zat een maand lang op de kamer bij drie terminaal zieke personen terwijl zij wachtten op de dood. Zelf verloor hij zijn moeder aan kanker.

De dood lijkt alomtegenwoordig in het leven Alexander Meeus. Vorig jaar volgde hij voor zijn bachelor fotografie drie personen op de afdeling Palliatieve Zorgen van het AZ Sint-Lucas in Gent. Hij fotografeerde ze iedere dag, een maand lang, totdat ze stierven. Enkele jaren daarvoor verloor zijn moeder de strijd tegen kanker. Ze koos voor euthanasie. Je moet taai zijn om na het verlies van je moeder op die manier jezelf met je demonen te confronteren. Dit resulteerde in Levensbeëindiging, een reeks beklemmende foto's.

Advertentie

VICE: Hoe begin je aan zo'n reeks?

Alexander Meeus:Ik heb een katholiek ziekenhuis uitgezocht en hen opgebeld met de vraag of ik foto's mocht maken van terminaal zieken. Katholieke ziekenhuizen plegen geen euthanasie uit ethische overwegingen. Aangezien het mijn bedoeling was om die mensen zo lang mogelijk te volgen, leek dat me de beste optie.

Dat klinkt grof maar zo bedoel je het niet.

Je moet weten: in 2008 is mijn moeder overleden aan kanker. Zij heeft er toen voor gekozen om thuis euthanasie te plegen. Ikzelf ben er ook voorstander van. Maar met deze reeks wilde ik niet aantonen hoe erg mensen afzien zonder euthanasie, of strijden voor een of ander ethisch standpunt. Ik wilde puur de belevenis van het wachten op de dood vastleggen.

Kreeg je gemakkelijk toestemming?

Best wel. Het ziekenhuis wilde graag laten zien dat ze hun patiënten zo goed mogelijk opvangen. Maar het dossier moest wel langs de ethische commissie, en dat bracht een rompslomp van drie maanden met zich mee. Er werd gesteld dat ik toestemming moest krijgen van de patiënten. Eén mannelijke en twee vrouwelijke patiënten gingen akkoord. De familie van één vrouw was heel enthousiast. Zij wilden de foto's als herinnering aan hun moeder. De twee andere families vonden het minder leuk.

Een foto van je moeder op de Palliatieve Zorgen, dat is bijna zoals een foto van een begrafenis, niet?

Vroeger werden er begrafenisreportages gemaakt! Tja, het is heel dubbel. Aan de ene kant wil je je moeder herinneren op haar beste momenten, aan de andere kant ging het al langer slecht. De kinderen bleven vaak bij hun moeder in het ziekenhuis slapen. Dat was best een gezellige belevenis. Ik vermoed dat ze zich dat kamperen in het ziekenhuis met hun moeder wilden herinneren.

Advertentie

Waarom koos je voor het ziekenhuis en niet voor de palliatieve thuiszorg?

Ik wilde de beleving van de patiënt en zijn familie in een klinische context tonen, en wilde zelf ook een zekere afstand behouden. Je kunt een ziekenhuis in- en uitwandelen wanneer je maar wilt. Als je bij iemand thuis fotografeert, is dat toch anders. Het is veel persoonlijker. Eerst fotografeerde ik een man die voor thuiszorg had gekozen. Het werd mij te persoonlijk en ik ben ermee gestopt.

Hoe ging je te werk?

Gedurende een maand ging ik iedere dag langs. Dat was een korte maar heel intensieve periode. In principe deed ik één persoon per dag, soms twee. Ik zat bij hen op de kamer, praatte wat en wachtte totdat er iets zou gebeuren.

Had je een band met ze?

Ja, maar echt hecht waren we niet omdat ik bewust een zekere afstand behield. Uiteindelijk verstopte ik me achter mijn camera en als ik thuiskwam, keek ik heel nuchter naar de beelden.

Heb je ze zien sterven?

Bij de man en één vrouw ben ik gestopt voordat ze stierven, bij de andere vrouw meldde de familie me bij aankomst dat ze was heengegaan, maar dat ik haar alsnog even mocht fotograferen. Dat heb ik dan ook gedaan. Ik was vijf minuten alleen in de kamer met de overledene en heb een paar foto's gemaakt. Toen was ik wel even van slag. Vooral omdat het zo plots kwam. Iedere dag liep ik het ziekenhuis binnen zonder te realiseren dat die mensen spoedig zouden sterven.

Advertentie

Wat heb je met de foto van de overledene gedaan?

Op de bachelortentoonstelling zat hij in de reeks. Daarna heb ik hem eruitgehaald op verzoek van de familie. Daarom zit hij er nu niet bij.

Ik wil niet grof zijn, maar heb je je moeder dood zien gaan?

Ik was erbij toen ze mijn moeder het spuitje gaven. Dat gaat redelijk snel. Het was alsof ze haar laatste lucht uitademde en in slaap viel. Het was heel raar en ik vind het moeilijk te verwoorden. Het is nergens mee te vergelijken.

Al plannen voor je master?

Nog niet. Misschien wil ik de uitdaging aangaan om een sterke documentaire te maken over een luchtig onderwerp.