Fiere vrouwen die kunst maken om de vrouwenzaak een handje te helpen

In deze tijden van verkiezingen en fluctuerende peilingen, klimaatverandering en nepnieuws voelt het alsof 'controle' iets is van ver voor de laatste financiële crisis. Maar behalve onbegrijpelijke virals en een ongrijpbare huizenmarkt, is er altijd nog één ding waar je alles over te zeggen hebt: jezelf. Toch?

Het antwoord hierop is 'ja, maar zeker ook nee'. Vooral als je vrouw bent, is die controle soms ver te zoeken: denk bijvoorbeeld aan de vrouwen die aan de Franse Rivièra graag in boerkini op het strand willen liggen.

Over de hele wereld gebruiken vrouwen kunst om hun beschouwingen en opvattingen over 'de vrouwenzaak' te laten zien, en voor hun eigen rechten en die van anderen op te komen. Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag en Mama Cash organiseert dan het festival : "een breed kunst- en cultuurprogramma dat werk van vrouwelijke makers in de schijnwerpers zet."

Alleen al door vrouw te zijn en kunst te maken bieden de geselecteerde kunstenaars een vrouwelijke blik op de door mannen gedomineerde wereld. En sommige van hen kiezen er zelfs voor om expliciet te reflecteren op vrouwenrechten, hier en wereldwijd.

Hieronder vind je een aantal van die vrouwelijke makers, die met hun kunst op een dappere, originele, provocatieve of shockerende manier de discussie hebben gevoed over feministische kwestie en de vrouwenzaak.

Keren Levi is een choreograaf uit Israël die in Amsterdam gevestigd is. In haar werk The Dry Piece onderzoekt ze de verstoorde relatie tussen het ingesleten schoonheidsideaal en de hedendaagse vrouwelijke identiteit. Met naakte danseressen achter een projectiescherm, die een confrontatie aangaan met de voyeur in onszelf, vestigt Keren Levi de aandacht op de kloof tussen glamour en arbeid en tussen schoonheid en pornografie.

Tijdens Meer dan Muze is in het Stedelijk Museum een preview te zien van deze dansperformance. Ook is tijdens dit programma de Indiase kunstenaar Nalini Malana speciale gast. Malani, die als kind moest vluchten, maakt mysterieuze video-installaties die gaan over thema's uit haar eigen leven: migratie, globalisering, armoede en de onderdrukking van vrouwen. En de Nederlands-Colombiaanse schilder Raquel van Haver legt de avond live vast in een nieuw doek.

In de Tolhuistuin wordt door de ogen van sterke en veelzijdige vrouwen, onder wie Jannah Loontjens, het werk van Maya Angelou bewonderd. Ook nu nog is het werk van de beroemde Afrikaans-Amerikaanse schrijver, dichter en burgerrechtenactiviste relevant. Als kind werd Angelou verkracht, werkte ze als prostituee en ze was zelfs even hoerenmadam. Ze ontpopte zich tot spreekbuis voor de zwarte gemeenschap in de VS, en schopte het tot een nominatie voor de Pullitzer-prijs. Haar activisme gebruikte ze ook in haar gedichten, waarvan Still I Rise, over kracht, uithoudingsvermogen en bevestiging, een van de bekendste is.

A. Liparoto onderzoekt in haar werk de kwetsbaarheid, subjectiviteit en de grens tussen leven en performance. Dit klinkt als kunstenaarstaal, en dat is het ook, maar het komt neer op vragen als: wat als ze 28 jaar geleden hadden gezegd dat ik een jongetje was geweest? Is er een manier om gender te begrijpen? Liparoto maakte de film Andrew a Strong Courageous Warrior, waarin ze transformeert in een mannelijk en androgyn personage om ze de constructie van identiteit bloot te leggen.

De film wordt vertoond in WORM tijdens Fuck You Friedrich!, het jaarlijkse vrouwendag-festival van de stichting.

In Museum Arnhem is momenteel de tentoonstelling What's New te zien , een selectie van nieuwe aanwinsten van voornamelijk vrouwelijke beeldend kunstenaars. Op 8 maart wordt er een speciale rondleiding georganiseerd om de werken beter te leren kennen, en er zal dan onder andere extra lang stilgestaan worden bij het wanddoek/videokunstinstallatie Rebelse Trots van Patricia Kaersenhout. Hierin worden tien vrouwen geportretteerd die actief waren in de zwarte feministische golf in de jaren tachtig, en Kaersenhout onderzoekt daarmee haar eigen Surinaamse achtergrond in relatie tot haar opvoeding in een West-Europese cultuur. De geschiedenis van slavernij, racisme en feminisme zijn sowieso belangrijke thema's voor haar.

FIERE VROUWEN is een stichting en collectief van zangeressen, singer-songwriters, schrijfsters en columnisten. Zij brengen in de voorstellingen een ode aan bijzondere heldinnen: bekende en minder bekende vrouwen die ergens in geloofden, succes hadden, maar ook een prijs betaalden. Aanleiding voor het oprichten van deze stichting was het lied 'Beste Aletta,' waarin Aletta Jacobs namens jonge moeders wordt toegezongen en om raad gevraagd wordt.

De Fiere Vrouwen zijn tijdens Internationale Vrouwendag te zien in het Evertshuis in Bodegraven.

Laura Mulvey is de Britse filmtheoreticus die het wereldberoemde essay schreef over de male gaze en 'to be looked at ness': Visual Pleasure and Narrative Cinema. Dit werk, waarin ze analyseert dat vrouwen in klassieke cinema slechts functioneren als lustobject, als personages om 'te worden bekeken' door een mannelijke protagonist én de kijker, is een van de belangrijkste werken in de geschiedenis van het moderne feminisme. Tijdens Internationale Vrouwendag is Mulveys Riddles of the Sphinx in Studio K te zien, een feministische en experimentele film die ze samen met haar echtgenoot maakte.

vind je meer info over het Meer dan Muze-festival, en hier over Mama Cash , de organisatie die vrouwenrechten wereldwijd wil verbeteren en dit onder andere doet met het Meer dan Muze-festival.