Schattige Belgische omaatjes vertellen over hun favoriete speciaalbier

Het komt in Nederland steeds vaker voor dat je een café binnenloopt waar je om de oren geslagen wordt met nieuwe soorten speciaalbier. Zwaar bebaarde mannen in corduroy broeken en vrouwen met een klein, rond, gouden brilletje staan aan de toog te twijfelen of ze deze ronde voor een Mannenliefde of een Dikke Lul Drie Bier gaan. In de ogen van de normale bierdrinker die het bij pils houdt, kunnen die mensen, verblind door hun passie, nogal eens vervallen in het zijn van een lul, maar dat neemt niet weg dat het bestellen van speciaalbier voor de doorsnee Nederlandse millennial dagelijkse kost is geworden.

In België, mijn geboorteland, bestaat het woord 'speciaalbier' niet eens. Er werd zelfs een tijdlang geijverd om het uit het woordenboek te halen, omdat het er zo vreselijk onbestaand is. Er zijn natuurlijk genoeg jonge brouwers die creatief zijn met gerst en specerijen (kijk bijvoorbeeld deze vijftienjarige jongen die voorlopig nog te jong is om zijn eigen bier te mogen drinken), maar het concept 'iets anders brouwen of drinken dan een gewoon pilsje' is niet uitzonderlijk.

Het mooiste bewijs daarvan is te vinden in de kelders en koelkasten van onze grootmoeders. Zij staan er in België om bekend altijd een royale voorraad speciaalbier in huis te hebben en ze drinken het bijna dagelijkse. Uit trots en eerbetoon ging ik bij enkele bierdrinkende bomma's langs om een kijkje te nemen in hun assortiment, en hun wijze lessen omtrent het drinken van zwaar bier vast te leggen.

Denise (83), Wevelgem

MUNCHIES: Ha Denise, welk bier heb jij altijd in huis? Denise: Er staat altijd een voorraad blonde en bruine Leffe en St. Bernardus in mijn kelder, en Rodenbach om konijn of stoofvlees mee te maken. Een bak pintjes heb ik ook altijd koud staan, maar dat wordt hier weinig gedronken. Dat is meer voor de jeugd.

Gewoon bier is niets voor jou? Nee, er zit geen smaak en te weinig mout in. Ik snap niet dat mijn kleinkinderen het lekker vinden. Maar goed, ze drinken ook bier uit blikjes in plaats van uit flesjes. Ik weet niet waarom – misschien omdat studenten vroeger nogal eens met bierflesjes gooiden? Maar ik ben er tegen. Als de jonge garde hier iets wil drinken, moeten ze het in een mooi glas gieten!

Wat is jouw favoriete bier? Ik lust ze allemaal graag, maar een bruine St. Bernardus van zes procent is mijn lievelings. Vroeger dronk ik vaker abdijbier van twaalf procent. Mijn zonen lachen daarmee: "Ma, je moet er nu twee drinken! Twee van zes is hetzelfde als één van twaalf!"

Wanneer drink je zo'n lekker biertje? 's Avonds bij een lekkere boterham en een goed stuk kaas.

Het stereotype van onze generatie is dat vrouwen wijn drinken en mannen bier. In jouw generatie lijkt dat helemaal anders te zijn geweest. In onze jonge jaren, net na de oorlog, was er van wijn weinig sprake. We werden grootgebracht met tafelbier in grote flessen, niet met water. Daar werd je sterk van. Kijk maar naar mij: ik hoef nog geen pillen te nemen van de dokter en ik ga nog elke week zwemmen en turnen. Bier is gezond! Je moet natuurlijk niet overdrijven zoals de jeugd nu vaak doet. Ze drinken om dronken te worden en niet voor de smaak – maar elke avond eentje kan geen kwaad. Als ik iemand bezoek in het bejaardentehuis, breng ik ook een biertje mee, en oude mensen die in het ziekenhuis liggen hebben er ook meer baat bij dan bij een kom pap met melk. Geloof me maar!

Nu beginnen jongeren weer steeds meer speciaalbier te brouwen. Ja, als ik naar de biercentrale ga, staan er rekken vol met honderd soorten bier. Toch probeer ik zelf weinig anders. Mijn zonen wel, maar ik begin er niet meer aan.

Nog een gouden tip voor de jonge bierdrinker? Een bruin biertje mag niet in de koelkast staan, dan verliest het z'n smaak. Ik zie het vaak in cafés en daar word ik boos van. Een goed glas bier heeft een mooie col [schuimkraag, red]. Als de col direct weggaat, is het glas niet goed schoon. Als ik mijn bezoek bier schenk, heb ik altijd een handdoek in de buurt om de glazen nog eens goed schoon te vegen.

Maria (82), Lommel

MUNCHIES: Waar begon jouw liefde voor bier? Maria: Toen ik een jonge moeder was, moest ik soms een hele dag lang strijken, dat heb je met een groot gezin. Dan dronk ik altijd een biertje, veel frisser en lekkerder dan koffie.

Wanneer drink je nu een biertje? Als ik in de zomer 's middags thuis kom van de turnles, zorgt pa dat er een fris biertje klaar staat, om mijn dorst te lessen. Ook als ik aan het koken ben durf ik er eentje in te schenken. "Gij drinkt meer bier dan ik," zegt mijn man weleens. Hij drinkt zelf weinig.

Welk bier heb je in huis? Ik heb altijd Kriek staan in mijn kelder en onderin de bak van de ijskast liggen wat speciaalbiertjes die ik met nieuwjaar heb gekregen. Daar maken ze me blij mee. Zo drink ik bij het kaarten het liefst een trappist met wat grenadine erin, omdat ik het anders te bitter vind. Dat is wel zwaar hoor, dus eentje is genoeg. Oja, en laatst heb ik ook Joskesbier geproefd, het bier dat we speciaal hadden laten brouwen voor een toneelstuk waarin ik meespeelde. Het heette 'Joske ziet het zitten.' Toen kregen we elk ook twee speciale glazen mee naar huis. Heel tof!

Heb je nog een tip voor onze generatie? Wel, als je sterk bier drinkt, moet je goed gegeten hebben. "Nen bojem leggen", zoals ze dat hier zeggen. Een ferm stuk vlees of zo, dan kan je er beter tegen.

Dina (78), Bissegem

MUNCHIES: Welk bier heb jij altijd in huis? Dina: Hoegaarden, Grimbergen en Leffe! Nu ik wat ouder ben, geef ik minder vaak feestjes en haal ik wat minder in huis, maar deze biertjes zijn er altijd. En Hoegaarden moet ik nu jammer genoeg in blikjes kopen, per zes, omdat een bak flesjes dragen te zwaar is geworden, maar goed, ik giet het thuis toch altijd in een glas hoor. Een mooi glas voor je bier is het allerbelangrijkste.

En welke is je lievelings? Een Hoegaarden, al twintig jaar lang rond zes uur met een boterham met kaas erbij. Witbier smaakt zoveel beter dan koffie en dit bier is niet te sterk, dus het is perfect voor bij de maaltijd! Vroeger dronk mijn moeder ook graag een glas bier bij haar eten en ik denk dat ik het van haar overgenomen heb.

Er worden steeds meer speciaalbieren gebrouwen nu. Wat vind je daarvan? Ja, ik zie dat mijn zonen daar veel mee bezig zijn. Het is wel goed dat er zoveel soorten zijn, zo kun je goed zelf uitzoeken wat je het lekkerst vindt. Alleen, er is wel een duidelijk verschil tussen mijn generatie en de nieuwe: wij kennen enkele soorten en blijven die trouw. De nieuwe bieren gaan we minder snel proeven. De jeugd is experimenteler: komt er iets nieuws, dan moeten ze dat proeven.

Ha, en wat ook leuk is: meisjes drinken nu meer bier dan jongens. Toen wij jong waren mocht je alleen op café als je met een jongen mee was. Nu mogen meisjes wel alleen en dat is te zien, ze kunnen veel pintjes hebben.

Heb je nog tips voor de jeugd over het drinken van sterk bier? Ik laat mijn bier altijd even staan voor het drinken zodat er niet een te grote schuimkraag op staat, maar dat is misschien persoonlijk. En mijn kleinkinderen verwittig ik altijd dat als ze naar het toilet gaan, ze hun glas bier daarna niet meer mogen leegdrinken. Ik ben bang dat mensen iets in hun drank zouden doen.

Mia (83) en Katje (88), Neerpelt

MUNCHIES: Ha, jullie zijn beste vriendinnen hier in het zorgcentrum, hoorde ik. Gaan jullie vaak samen aan het bier? Mia: Soms wel ja! Katje: We drinken het liefst een Kriek. Eentje maar, want anders zie je dubbel, hé. Mia: Twee is echt het maximum, want anders sta ik op mijn kop.

Dat gebeurt weleens? Mia: Zeker. Vroeger was ik vaak zat, maar sinds ik getrouwd ben heb ik geen streken meer uitgehaald. "Hoe ouder, hoe wijzer," zeggen ze. Nu drink ik bier op een andere manier, om ervan te genieten in plaats van om mij zat te drinken.

Veel nieuwe bieren krijgen een grappige naam: Piraat, Deugniet, Dikke Nek, Sloeber. Mia: Haha! Daar heb ik nog nooit van gehoord! Zijn dat allemaal biersoorten? En die bestaan nu al? Als ik volgende keer op café ga, vraag ik een Deugniet. Katje: En ik een Dikke Nek. Mia: Wat dacht je van de naam Kivela? Dat is iets wat ik graag drink: bier gemengd met limonade en grenadine. Heerlijk.

Heb je nog een tip voor de jonge bierdrinkers? Mia: Schol, als je niet drinkt, dan blijft-ie vol! Katje: Zeer juist!

Monique (78), De Panne

MUNCHIES: Ha Monique, vertel me eens over je liefde voor bier. Monique: Elke maandag rij ik samen met mijn man naar Westvleteren, 35 kilometer, speciaal om een donkere Westvleteren te drinken. De Twaalf is onze lievelings. We drinken er een of twee, met een boterham met paté erbij, en rijden dan terug naar huis.

En thuis? Daar drinken we altijd Rochefort 8, elke voormiddag een half glas en na de middag rond vier uur nog een half glas. Als je niet overdrijft, kan zwaar bier geen kwaad!

Proost!