Deze gast heeft het internet ervan overtuigd dat Finland niet bestaat

Snel, noem een feit over Finland.

Als je er niet vandaan komt, is de kans best groot dat je dat niet kan. En dat maakt niet uit, want het land bestaat immers niet. Zelfs de landsmassa van het land bestaat niet. Zo luidt in ieder geval een theorie die op internet rond gonst. De profeet van deze theorie is een 22-jarige jongeman die Jack heet, en op Reddit het pseudoniem Raregans gebruikt. Zoals elke goede profeet heeft hij zijn doctrine geleerd van zijn ouders. Zij waren de oorsprong van een ingewikkeld verhaal waarbij Japanse visroutes, Nokiatelefoons en de Trans-Siberiëlijn betrokken zijn en waarvan de conclusie is dat op de plek van Finland, alleen de koude en uitgestrekte oceaan ligt. "Ik was acht of negen, en ze zeiden er tussen neus en lippen door iets over toen op het nieuws Finland werd genoemd," zei Jack tegen VICE. "Ik kan me de precieze woorden niet meer herinneren, maar de kern van het verhaal was dat Finland niet bestaat. Het leek me destijds niet echt belangrijk, want als kind neem je alles wat je ouders tegen je zeggen voor waar aan." Jack nam zijn kennis mee naar de enige plek waar deze echt tot zijn recht zou komen: Reddit. Een jaar geleden, in een thread over de raarste dingen die je ouders je ooit hebben geleerd, legde Jack het hele idee uit – waarop het internet explodeerde. Het ding is dat Jack, de valse profeet, zijn eigen boodschap niet gelooft — hij is vrij zeker van dat Finland bestaat. Maar het idee is z'n eigen leven gaan leiden, en dat heeft nogal wat Finnen boos gemaakt.

"Ik heb veel berichten gekregen van Finnen," zei Jack. "Grappig genoeg heb ik sinds deze theorie zo in de schijnwerpers staat, veel geleerd over Finland en de Finse cultuur. Meer dan ik ooit had gedacht, en met mij veel mensen op Reddit. Iemand bood me een vliegticket aan om naar Finland te komen; om er een paar jaar te wonen om te bewijzen dat Finland bestaat. Ik ben er nooit op ingegaan." Maar goed, we moeten wel bedenken dat we het hier over het internet hebben. Na zijn eerste bericht verscheen er een nieuwe subreddit, r/finlandConspiracy. De meeste gebruikers die het over de theorie hadden, maakten vooral het idee en de mensen die erin zijn getuind belachelijk. Maar er is een harde kern die de theorie wel serieus lijkt te geloven. Zoals Jack zegt: "Soms is het lastig om uit te vogelen wie er een grapje maakt en wie het serieus neemt."

Er is een online spreekwoord dat vernoemd is naar een commenter met de naam Nathan Poe, die op christelijke forums discussieerde over het creationisme. Volgens de

Wet van Poe is "het onmogelijk om een parodie te maken van extreme opvattingen die zo overduidelijk overdreven is dat het, door sommige lezers of kijkers, niet alsnog als een oprechte uiting van de opvattingen gezien wordt." Oftewel, op internet is er altijd wel iemand die er wél in gelooft. "Ik vind dat de Finland-samenzwering daar een schoolvoorbeeld van is," vertelde Jack. "Ik schat dat ongeveer negentig procent van de mensen het zien als grap en parodie, en het ook zo opvatten. Maar er is nog altijd de tien procent die oprecht gelooft dat er iets 'bewezen' of 'ontkracht' moet worden." De samenzwering blijft de gemoederen bezig houden. Zo is er een nieuwe subreddit voor de echte gelovigen, met de naam r/trueFinlandConspiracy. Het eerste bericht in de groep stelt dat het bewijs "echt vrij overtuigend" is, en er staat in dat het "een plek is voor alle echte gelovigen zonder alle lolbroeken en etters."

Maar wat is nou precies de theorie waar deze groep in gelooft?

De grote spelers in deze samenzwering zijn Rusland en Japan, en voor het begin van het verhaal moeten we helemaal terug naar 1918, toen Finland onafhankelijk werd van Rusland. Het idee is dat de twee landen Finland bedachten, zodat Japan de zee die daar eigenlijk ligt kon leegvissen zonder rekening te hoeven houden met milieurichtlijnen. De vers gevangen vis zou worden vervoerd via de Trans-Siberiëlijn (de échte reden waarom de spoorlijn is aangelegd), "vanaf de kust van Oost-Rusland naar Japan, vermomd als 'Nokiaproducten'."

"Dit is waarom Nokia het grootste 'Finse' bedrijf is, en waarom Japan de grootste importeur is van Nokiaproducten. Ondanks het feit dat er maar heel weinig mensen zijn die telefoons hebben van Nokia in het land," aldus de theorie. Nu we het droge "waaromgedeelte" hebben gehad, komt het leuke stukje: de uitleg hoe ze hiermee zijn weggekomen. Laten we beginnen met het irritant feitje dat er, nou ja, Finse mensen zijn op de wereld. Onze theoretici geloven dat deze mensen heus wel echt bestaan en zelf geloven dat ze in Finland wonen, maar dat ze eigenlijk uit "kleine dorpen komen, in het oostelijke gedeelte van Zweden of het westerse deel van Rusland. En anders wel uit het noorden van Estland." Helsinki, de grootste stad van Finland en tevens de hoofdstad, zou in het oosten van Zweden liggen. Ten tweede, waarom hebben ze Finland als naam gekozen? Dat antwoord is simpel. "Het land is gesticht om te vissen. En wat hebben vissen? Vinnen. Vinnen, Finnen, Finland." Logisch, toch? Nou vraag je je misschien af waarom andere landen, die hier ongetwijfeld vanaf wisten, hieraan mee zouden doen. In eerste instantie ging iedereen erin mee omdat het de vrede tussen Japan en Rusland bewaarde. Maar naarmate de tijd verstreek, werd Finland veel meer dan een naam voor een deel van de oceaan; het werd een ideaal.

"Geen bestaand land kan zo prominent aanwezig zijn in de wereldwijde top van onderwijs, gezondheidszorg, gendergelijkheid, nationale stabiliteit, en de minst corrupte regering in de wereld en grootste persvrijheid hebben," zo luidt de theorie. "Het is een ideaal voor landen en mensen om naar te streven."

Ik wilde in contact komen met een BF'er (Bekende Fin) om te vragen of hun land wel echt bestaat, maar er bestaat geen enorm bekende Fin. Als er nu een naam in je opkomt, is het waarschijnlijk een Zweed. Zweden heeft namelijk een hele bups bekende metalbands, ijshockeyspelers, sicke cellisten en meer van dat soort spul. Maar toevallig was ik tijdens het schrijven van dit stuk ook bezig met een interview met Rob Zombie, dus besloot ik hem te vragen of hij ooit door Finland heeft getoerd en of hij misschien het bestaan van Finland kon erkennen. "Goede vraag," zei Zombie. "Ik geloof dat ik nog nooit in Finland ben geweest. Wel daar in de buurt, maar niet daar. Dus ik heb geen fotografisch bewijs voor je."

Maar kom op, als Rob Zombie niet door Finland heeft getoerd, dan kan het land niet echt bestaan. Rob Zombie is geweldig. Jack vroeg me om zijn achternaam niet te gebruiken, omdat er nog steeds veel mensen zijn die hem graag een rotschop zouden verkopen voor het verspreiden van de theorie. Hij krijgt nog regelmatig berichten – sommige zijn tirades van drieduizend woorden over dat Finland echt een land is; anderen "vinden het gewoon leuk om het woordje 'Finland' te sturen." "Ik krijg echt alle soorten reacties die je maar kan bedenken," zei Jack. "Helaas betekent dat ook dat er een hoop boze reacties zijn. Ongeveer een jaar geleden moest ik mijn account goed uitpluizen om gevoelige informatie te verwijderen. Vooral toen iemand zei dat hij erachter was gekomen waar ik woonde." Ondanks dat hij af en toe een naar bericht krijgt, zegt hij dat hij de samenzwering ziet als een soort sociaal experiment. Toen hij zijn ouders (die trouwens ook geloven dat Finland echt bestaat) vertelde over de hele heisa, gingen ze bijna dood van het lachen. Maar Jack heeft er in ieder geval een goed kroegverhaal aan overgehouden. "Ik ben er enorm trots op," zei Jack. "Ik heb het aan al mijn vrienden verteld, en zij vinden het hilarisch. Als je elkaar probeert af te troeven, valt de anekdote 'ik heb ooit de samenzweringstheorie op het internet verspreid dat Finland niet bestaat' moeilijk te toppen."