De bewoners van deze daklozenopvang onderhouden een kleurrijke tuin op het dak

Net als skinny jeans, brillen met een breed montuur en koffiebonen die op een ingewikkelde manier worden verbouwd, doen stadstuinen meestal denken aan hipsters. Tuinieren in de stad is geen trend maar een beweging, en in Atlanta is er een groep toegewijde mensen die beslist geen hipsters zijn: daklozen.

De meeste inwoners van Atlanta zijn bekend met de grootste daklozenopvang in de stad, de

Metro Atlanta Task Force for the Homeless

. De opvang ligt aan de grens van de welvarende binnenstad en het financiële district en heeft een controversiële reputatie en een problematische relatie met de stad. Terwijl de lokale politiek veelvuldig praat over gentrificatie en een verhuizing, heeft het dak van de opvang zich ontpopt tot een oase van biologisch eten en biedt het de bewoners praktische levenservaring.

De opvang heeft een oppervlakte van bijna negenduizend vierkante meter, en is de grootste in het zuidwesten van de Verenigde Staten. Bovenop het gebouw van vier verdiepingen, bevindt zich de tuin die is voorzien van tachtig kleurrijk geschilderde, verhoogde plantenbakken. De tuin zorgt voor werkervaring (evenals een certificaat en een licentie voor stadslandbouw), therapie en vers, gezond eten voor de meer dan vierhonderd mannen, vrouwen en kinderen die er wonen. De plantenbakken, die door bewoners zijn gebouwd en worden onderhouden, produceren een waslijst aan producten: biologische sla, boerenkool, snijbieten, wortels, aardbeien, radijsjes, pompoen, watermeloen, courgette, paprika, tomaten, sperziebonen en nog veel meer.

Net als het vinden van werk en het opdoen van werkervaring, zijn verse en voedzame etenswaren iets waar daklozen meestal geen toegang tot hebben. Iedere bewoner die werkzaam is in de tuin, is tevens vrijwilliger bij de daklozenopvang. Ze worden opgeleid of zijn afgestudeerd aan het landelijk geprezen Truly Living Well, dat zich door middel van een landbouwprogramma inzet om voedingsrijke, versgeplukte producten bij lokale bewoners te leveren.

In 2006 maakte de daklozenopvang in Atlanta plannen voor de tuin en in 2009 ontvingen ze een donatie van Emory University in Atlanta. Van 2006 tot 2009 werd er onderzoek gedaan en werden het concept en de bouw besproken. Ook organiseerde de opvang tentoonstellingen en wonnen ze drie prijzen voor de beste invulling van stadsruimte.

Carl Hartrampf is al lange tijd vrijwilliger, lid van de raad van bestuur en daarnaast beheert hij elk ontwikkelingsaspect van de tuin. Hartrampf. "We zijn heel enthousiast over het succes tot nu toe. Door de verhoogde bakken hebben we veel minder last van parasieten en insecten. We hebben acht tot tien constante zonuren en er is niets om de wind tegen te houden. We gebruiken een irrigatiesysteem met regenwater om de planten water te geven wanneer het niet regent. En nu hebben we dertienhonderd bijen die niet alleen goed zijn voor de tuin, maar deze herfst ook honing gaan produceren," vertelt hij trots. "Onze eerste oogst afgelopen lente leverde vijfentwintig kilo groenten op. Door de groenten gefaseerd te planten, zorgen ze ervoor dat bepaalde dingen groeien, terwijl tegelijkertijd andere planten klaar zijn om geoogst te worden. Om het maximale rendement te behalen, is de opvang van plan om hekken te plaatsen om verticaal te kunnen tuinieren.

"Zowel planten als mensen kunnen je irriteren. Iets dat door de wind of een andere inwoner wordt omgestoten bijvoorbeeld… Je kan er niet zomaar mee gaan gooien of dingen kapot maken. Net zoals je niet zomaar iemand kunt slaan. Dat lost je problemen niet op. Je moet leren hoe je iets voor elkaar kunt krijgen, hoe je je werk moet doen."

Het plan is nu om de tuin uit te breiden door het dak op het oudere naastgelegen gebouw op te knappen. Deze uitbreiding gaat niet alleen de grootte en de oogst verdubbelen, maar zorgt ook weer voor werkervaring, doordat ze het oude dak moeten verwijderen en een nieuwe moeten aanleggen. "De gebruikelijke manier om dakloosheid aan te pakken benadrukt dat de mensen moeten veranderen, in plaats van de omstandigheden die armoede veroorzaken," zegt Beaty. "Er wordt verondersteld dat daklozen gebreken hebben. Maar dakloosheid is geen bloedgroep; het is een combinatie van extreme armoede, en het chronisch uitgesloten worden van huisvesting. Net als bij al onze andere programma's gebruiken we de inspanningen van de bewoners en krijgen ze er iets voor terug."

Bewoners krijgen een vaste slaapplaats en opslagruimte in ruil voor deelname aan vrijwilligerswerk en de bijbehorende verantwoordelijkheden, zoals hun Resident Volunteer Program, waar de taken variëren van schoonmaken tot aan beveiliging. "We verstrekken bepaalde diensten, opleidingen en certificaten aan de bewoners," zegt Hartrampf. "De bewoners zijn betrokken bij alles wat we doen. Zij runnen de organisatie."

Volgens bewoner en hoofdtuinier Anthony Brooks zijn alle bewoners erg geïnteresseerd om op het dak te werken. "Iedereen wil hierboven werken," zegt hij. "Het is hard werken, maar je krijgt er veel voor terug: frisse lucht, rust, stilte. Door hierboven te zijn en dit te werk doen voel je je echt beter. Mijn oma deed dit soort werk," vervolgt hij. "Toen waardeerde ik het niet, maar nu zeker wel."

Medetuinier Romeo Mack herhaalt Brooks' gevoelens. "Het leven kan je echt naar beneden halen," zegt Mack. "Niemand wil dakloos zijn. Doordat je hierboven bent, weg van alles, kun je reflecteren op wat je hiervoor in je leven hebt gedaan. Dan kun je die kennis toepassen in de echte wereld. Dit is onze echte wereld, snap je wat ik bedoel? Totdat we hier wegkomen. Het is niet alleen het eten. Hierboven kun je overal aan ontsnappen. Je kunt je concentreren. Het is erg rustgevend. Met planten omgaan is hetzelfde als met mensen omgaan. Zowel planten als mensen kunnen je irriteren. Als iets door de wind of een andere bewoner wordt omgestoten, kan je niet zomaar met dingen gaan gooien of iets kapot maken.Net als dat je niet zomaar iemand kunt slaan. Dat lost je problemen niet op. Je moet leren hoe je iets voor elkaar kunt krijgen, hoe je je werk moet doen.Je leert hierboven dingen, echt waar. En je vertrekt als een beter persoon. Dit soort werk vereist concentratie."

"Het is een kans. Als je een doel wilt bereiken, dan kun je dat hier doen," vervolgt hij. "Er is geduld nodig voor tuinieren. Je plant niet zomaar dingen om er iets uit te halen. Het kost tijd om dingen te laten groeien en dan is er ook al het werk dat je erin stopt: wateren, snoeien, oogsten. Soms moeten de bakken gerepareerd worden. Het is een proces. Het is leven. Het is net als het leven."