Als moslima in een gewelddadige relatie word je extra veroordeeld

Anila is een 35-jarige vrouw die in Virginia woont. Ze heeft twee dochters en werkt als klassenassistent, terwijl ze bezig is een opleiding tot kleuterjuf af te ronden. Haar doel is om directeur te worden van een Montessorischool. Aan de telefoon klinkt haar stem sterk en zelfverzekerd, maar dat is nieuw voor haar. Want vijf jaar geleden had ze nog geen stem. "Ik had eerst heel lang haar," vertelt ze. "Het kwam helemaal tot aan mijn knieën en ik droeg het in lange vlechten. Hij gebruikte het om me te mishandelen. Hij pakte mijn haar vast en sleepte me mee."

Anila vertelt over haar relatie met haar ex-man en geeft een inkijkje in een leven dat wordt gedomineerd door huiselijk geweld. Anila groeide op in Pakistan met een strenge vader en mocht niet buitenshuis komen. Daar kwam nauwelijks verandering in toen ze in 1995 naar de Verenigde Staten kwam en maar een beetje Engels sprak. In 1999 trouwde ze binnen haar geloof en de regelmatige aframmelingen die daarop volgden gebeurden onder het toeziend oog van haar vader. "Toen ik zwanger was van mijn eerste dochter ging het echt heel fout," vertelt ze. Anila's geloof in de islam werd rond 2009 tegen haar gebruikt; haar man praatte zijn geweld goed met religieuze ideeën. Historisch gezien wordt religie – ondanks wat er in het heilige boek van de religie staat – strategisch geïnterpreteerd om veel verschillende soorten geweld te legitimeren (denk aan de Bijbel en slavernij). Dat is niet anders met de Koran.

In een artikel in de Telegraph over de verzen in de Koran die over vrouwen gaan schrijft een moslimdeskundige: "Mensen halen de Koran aan op elk punt dat ze willen maken. Ze hebben hun eigen ideeën en gaan vervolgens op zoek naar verzen die die ideeën bevestigen."

Deze vorm van religieuze uitbuiting is te vergelijken met iedere andere vorm van emotioneel, fysiek, seksueel of financieel geweld waar slachtoffers van huiselijk geweld mee te maken krijgen – het wordt gebruikt om een partner te domineren door middel van intimidatie en angst. "Dat is geen islam," legt Anila uit. "De islam is mooi en gaat niet over geweld. Maar ze liften fragmenten uit de tekst die in hun voordeel werken en doen vervolgens alsof dat iets met religie te maken heeft."

Huiselijk geweld is niet alleen een probleem onder moslims, het is een wereldwijd probleem. Het kent geen religie, leeftijd of ras. Minstens 35 procent van de vrouwen ter wereld heeft ermee te maken. 21 procent van alle geweldsmisdaden in de VS bestaat uit huiselijk geweld. Dit blijkt uit onderzoeken van het World Health Organization en het Department of Justice.

De laatste twee aanpassingen die Trump heeft doorgevoerd met betrekking tot het immigratie- en vluchtelingenbeleid tonen iets anders aan. Er is een extra artikel aan toegevoegd met als doel om "geweld op basis van gender, inclusief eerwraak, in de Verenigde Staten door buitenlandse staatsburgers" bij te houden.

"Dit is schadelijk," zegt Salma Elkadi Abugideiri, therapeut en oprichter van het Peaceful Families Project, een organisatie die meer bewustwording wil creëren rondom huiselijk geweld in de moslimgemeenschap. "Als mensen het woord 'eerwraak' horen, denken ze meteen aan moslims en de islam. Door het gebruik van dit soort woorden wordt onze gemeenschap nog meer gemarginaliseerd. Daarbij doet het ook geen recht aan de slachtoffers en overlevenden die niet moslim zijn."

Of het nou eerwraak is of dat het een man die zijn vrouw vermoord, het gaat beide om gendergeweld. Trumps retoriek lijkt te impliceren dat islamitische eermoorden erger zijn dan een Amerikaanse man die zijn vrouw neersteektomdat ze vreemd ging of een man die ervan wordt beschuldigd zijn vrouw twee keer neer te hebben geschoten met een .357 geweer.

Het is gevaarlijk om zulke incidenten op een andere manier te behandelen. Ze zijn allemaal geworteld in sociale patriarchale structuren waarin mannen de belangrijke kostwinners zijn en vrouwen vooral worden gezien als gehoorzame babymakers. Trump geeft de schuld aan moslims terwijl velen van ons zich dagelijks verzetten tegen de culturele normen die seksisme en vrouwenhaat voorschrijven en die de basis vormen voor huiselijk geweld. Voor moslimgemeenschappen valt huiselijk geweld ook onder datzelfde patriarchaat, alleen zien ze het vanuit een andere lens.

Daarom werken religieuze organisaties die steun bieden aan slachtoffers van huiselijk geweld hard om van deze culturele normen af te komen. Daarnaast leggen ze de focus op religieuze teksten die over gendergelijkheid gaan die moslima's zullen helpen om slechte partners te verlaten.

"Het kan in de islamitische cultuur als ongepast worden gezien als vrouwen hun familie verlaten, alleen gaan wonen of het initiatief nemen voor een scheiding," legt Abugideiri uit. "Vanuit een religieus perspectief is het juist de onderdrukker die ongepast is – scheiden is geen zonde. Een scheiding wordt zelfs gezien als een vreedzaam alternatief voor een huwelijk dat niet werkt – zelfs als dat huwelijk niet gewelddadig is. Dat is iets wat weinig moslima's weten."

Zonder voorlichting zal het gebrek aan kennis worden doorgegeven van generatie op generatie. Daardoor is huiselijk geweld voor het grootste deel van de moslims in de Verenigde Staten een onderwerp waar niet over wordt gesproken, ongeacht waar je woont.

"Zodra er wordt gesproken over scheiden, komt de moslimgemeenschap aangesneld," zegt Saman, een overlever van huiselijk geweld in de VS. "Ze voelen zich bedreigd en denken: we kunnen deze scheiding niet accepteren en de gemeenschap uit elkaar laten vallen. Ze hebben niet door dat het juist huiselijk geweld is dat gemeenschappen en families verwoest."

Een onderzoek door het Peaceful Families Project en Project Sakinah uit 2011 geeft een zeldzaam beeld van het effect van huiselijk geweld op moslims in de VS. De resultaten van de 801 deelnemers laten zien dat meer dan de helft te maken heeft gehad met geweld in de familie of in een relatie (dat kan emotioneel, fysiek, seksueel of financieel zijn). 35 procent van de deelnemers noemt dat er in hun gemeenschap geen hulpprogramma's zijn voor slachtoffers van huiselijk geweld.

"Misbruik is misbruik," zegt Abugideiri. "Maar als je met vrouwen werkt van verschillende religies is het belangrijk om die religie in te zetten als een hulpmiddel en samen te werken met leiders van de religieuze gemeenschappen om groter succes te garanderen."

Abugideiri legt uit dat veel moslima's te maken hebben met religieuze dilemma's waardoor ze moeilijker uit gewelddadige relaties kunnen stappen. Daarnaast kunnen misvattingen van sommige sociale hulpverleners – namelijk dat de islam een religie is die vrouwen onderdrukt – ervoor zorgen dat vrouwen niet de juiste hulp zoeken.

Saman werkt bij de multiculturele organisatie voor huiselijk geweld FaithTrustInstitute. Zij verliet in 2015 een gewelddadige relatie en ging naar een opvang voor vrouwen. Daar leerde ze voor de eerste keer dat het geweld waar zij al negen jaar mee te maken had, niet goedgepraat wordt door haar religie. Dat bevestigde het gevoel dat de relatie slecht.

"Het eerste wat mijn ex deed was imams bellen. Hij probeerde hen aan zijn kant te krijgen om zo de religieuze overhand te krijgen in de situatie," zegt ze. "Dat was een groot vertoon van macht. Als de religieuze autoriteiten aan de kant van de geweldpleger staan, komt er veel druk op het slachtoffer te liggen."

Groepen zoals het Peaceful Families Project en het FaithTrustInstitute werken samen met imams die als leider in de gemeenschappen vaak als eerst reageren op huiselijk geweld. Zogenaamde 'bewustzijn-training' op basis van religieuze ideeën zorgen ervoor dat iedere vorm van huiselijk geweld in toenemende mate veroordeeld wordt. Daarnaast leert het hen om beter te begrijpen welke sociale en rechterlijke hulpmiddelen beschikbaar zijn. Radwan Mardini, een imam uit Michigan, is een fervent voorvechtster voor de erkenning dat huiselijk geweld een probleem is waar meer voorlichting over moet komen.

Volgens hem komt veel van het huiselijke geweld door "de traditionele gebruiken die je in veel delen van de islamitische wereld tegenkomt, maar die niet uit de Koran komen. Misbruik wordt zo vaak veroordeeld in de Koran, maar veel imams weigeren dit probleem te benoemen in hun preken. We moeten erover blijven praten en onze gemeenschappen er bewust van maken."