FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Er is nu een verklaring voor waarom katten ons aardig vinden

Botfragmenten uit China geven inkijk in de vroege domesticatie van de kat.
Waarom houden katten, zo eigenwijs als ze zijn, van mensen? Nieuwe bevindingen in China lichten een tipje van de sluier op van een mogelijke verklaring. Afb. via Wikimedia Commons

Het debat over hoe honden voor het eerst gedomesticeerd werden kent blijkbaar geen einde. Maar wat hoe zit het eigenlijk met hun aartsvijand, de kat? Door hun afzijdige gedrag en hun koele houding is het verbazend hoe wij mensen het ooit voor elkaar gekregen hebben om de wilde instincten van de kat (min of meer) te temmen. Maar toch is het gebeurd, en in de Proceedings of the National Academy of Sciences zijn aanwijzingen gepubliceerd voor een mogelijke verklaring.

Het domesticeren van een dier is een proces dat via een aantal wegen kan lopen. Ten eerste is er de prooi-gerelateerde manier, waarmee het onder controle houden van een prooipopulatie (zoals ratten en muizen) leidt tot het houden van huisdieren. Daarnaast is er ook de 'geleide weg' die “begint wanneer mensen hun eerder opgedane kennis van het domesticeren van dieren toepassen op een wilde soort.”

Advertentie

Denk eens aan de katten die je kent. Koppig, gereserveerd, vleesetend en weinig in staat tot het uitvoeren van opdrachten. Zowel de prooi-gerelateerde als de geleide weg lijken weinig geschikt als verklaring van de domesticatie van dieren met dit soort temperament.

Het lijkt erop dat katten en mensen samen zijn geëvolueerd in een soort medeëter-relatie, een proces waarin katten werden aangetrokken tot menselijke nederzetting vanwege de aanwezigheid van prooi (ratten en muizen). Uiteindelijk raakten de twee soorten met elkaar verbonden in een band die leidde tot de hedendaagse huiskat- en mensrelatie.

Een aantal van de in China gevonden botten. "(A) Linker kaakbot met afgesleten vierde en eerste kiezen; (B) rechter opperarmbeen; (C) linker bekken; (D) voorste linker scheenbeen."

In het PNAS-rapport beschrijven de onderzoekers hun ontdekking van acht botfragmenten van twee of meer katten in het dorpje Quanhucun in China. Door koolstofdatering is bepaald dat de dieren zo'n 5.300 jaar geleden leefden in een spanne van 200 jaar. Dat plaatst deze botten tussen twee belangrijke historische data: 9.500 jaar geleden, toen een wilde kat samen met een mens werd begraven – wat wijst op vroege mens-kat relaties; en 4.000 jaar geleden, toen de Egyptenaren begonnen met het afbeelden van huiskatten in hun kunst.

Nader onderzoek van de botten op basis van isotoopanalyse onthulde wat de katten (en ook de nabije mensen en knaagdieren) aten. Gierst was de hoofdbron van voedsel voor de dorpelingen. Deze gierst trok knaagdieren aan, die op hun beurt een smakelijke prooi vormden voor katten. “Stikstofisotopen in de botten wijzen erop dat [de katten] vlees aten, maar… tenminste één exemplaar heeft een aanzienlijke hoeveelheid graan gegeten,” schrijven de auteurs.

Het gemengde dieet van de katten in Quanhucun wijst erop dat de katten jagers en aasdieren waren, maar misschien ook huisdieren. Mensen waardeerden hun aanwezigheid omdat ze de overlast door knaagdieren onder bedwang hielden, terwijl de katten het aangenaam vonden om bij mensen in de buurt te leven omdat er altijd voedsel aanwezig is, ofwel in de vorm van ratten of van weggeworpen voedsel. “Wederzijds voordelige verhoudingen tussen mensen en katten resulteerde uiteindelijk in de populatievergroting en grootschalige verspreiding van katten over de hele wereld.”

Het lijkt er dus op dat katten niet alleen onze huisdieren zijn, maar ook andersom. Geen wonder dat ze zich zo arrogant gedragen.

@heyiamlex