Waarom ‘It’ zo angstaanjagend klinkt

Dit artikel verscheen eerder op VICE US .

Andy Muschietti's verfilming van It heeft al een hoop mensen aan hun griezeltrekken geholpen. Net zoals de terrorclown Pennywise de Losers op geraffineerde wijze aan het schijten brengt, moeten er verschillende dingen in de film goed samenwerken om datzelfde bij jou te bewerkstelligen. Maar het is wel de moeite waard om het geluid van de film er even uit te lichten. De soundtrack is gemaakt door Benjamin Wallfisch, die dit jaar ook al aan A Cure for Wellness en Annabelle: Creation werkte. Samen met het langzaam vervormende sounddesign maakt het van It een waardige toevoeging aan het horrorgenre.

Ik moet wel toegeven dat It veel van de bekende trucjes gebruikt. Als de spanning stijgt, zwellen de strijkers aan. En abrupte doffe klappen zorgen ervoor dat je opschrikt als er iets spannends gebeurt. De film begint zelfs met het bekendste kenmerk van enge films: een kinderkoortje. Maar de pianomelodie die daarop volgt voegt wel iets nieuws toe aan het verhaal. Terwijl Georgie (Jackson Robert Scott) door het huis in Denbrough loopt, zien we zijn moeder achter de piano zitten. Zij speelt de melodie die we horen. Je staat als kijker middenin de actie, waardoor alles enger wordt zodra het pianoriedeltje – en de veiligheid die het impliceert – wegvalt.

De geluidstrucjes werken nog beter als het om de bangheid van Stan (Wyatt Oleff) gaat. Zijn angsten lijken zich te concentreren op een akelig schilderij van een fluitist in het kantoor van zijn vader. Hij hangt het schilderij recht, maar zodra hij het zijn rug toekeert, valt het direct weer op de grond. Wanneer hij het schilderij oppakt, ziet hij dat de lijst leeg is en hoor je een fluit spelen. Hiermee wordt niet alleen aangegeven dat zijn schrik groeit, maar zodra de camerahoek draait zie je dat de fluitist van het schilderij ook daadwerkelijk achter hem staat te spelen. Niet lang daarna ontspoort de melodie en valt de fluit met een doffe klap op de vloer. Wederom is het vangnet weg, en zal Stan moeten gaan rennen voor zijn leven.

Ik heb het nu vooral over het sounddesign, maar daarmee wil ik niks afdoen aan de soundtrack van Wallfisch. Hij weet heel goed de muziek van films uit de jaren tachtig te vatten – in het bijzonder Jurassic Park, The Goonies en E.T. De muziek is zelf niet heel ingewikkeld, maar het is erg orkestraal, in tegenstelling tot de experimentelere elektronische muziek die nu populair is in films. Dit 'klassieke' karakter werkt goed samen met een paar popnummers uit je jaren tachtig, zoals "Dear God" van XTC en "Six Different Ways van The Cure. Dit alles zorgt voor een gevoel van nostalgie en comfort, waardoor het des te enger wordt als de volledige paniek uitbarst.

De geluiden hebben een zelfde soort verval. Bijvoorbeeld de herkenbare draaimolenmuziek en het geluid dat uit muziekdoosjes komt, worden op momenten bitter, waardoor je niet helemaal weet wat er komen gaat. Normaal associeer je dat geluid met je kindertijd en plezier. Doordat je de geluiden – net als je popliedjes waar ik het over had – zo goed kent, kan de film jouw verwachtingen tegen je gebruiken.

Zelfs de manier waarop Bill Skarsgård Pennywise speelt, lijkt hierop. Als hij probeert om toenadering tot kinderen te zoeken, is zijn stem hoog en naarmate hij beestachtige wordt, wordt zijn stem ook lager. Hoe sneller hij daartussen wisselt, des te enger het wordt. Hierdoor weet je niet zo goed meer wat je van de schurk – die al eng genoeg is – moet verwachten.

Muziek en geluid zijn altijd al belangrijke elementen van goede horrorfilms geweest en It weet die auditieve kriebels goed te raken. Al met al is de film op zijn best, wanneer het gaat om de herkenbare angsten van een groepje jongvolwassenen. En daar speelt de muziek handig op in. Overal zitten kleine geluidjes die je scherp houden, terwijl de soundtrack je een vals gevoel van veiligheid en nostalgie geeft. Maar wees gerust: de film trekt dat kleed genadeloos onder je vandaan.

Volg Karen Han on Twitter .