Is de gouden tijd van De Wallen écht voorbij?

De 'gouden tijd' op De Wallen zou voorbij zijn, en prostituees zouden vooral flinke schulden opbouwen. Dat was te lezen in een artikel van dagblad Trouw, eerder deze maand. Zwermen toeristen zorgen ervoor dat steeds meer klanten het internet opzoeken, waardoor het sekswerkers niet meer zou lukken om de hoge raamkosten te betalen.

Onder de mensen die in het stuk over de problemen vertellen, schitteren sekswerkers zelf door afwezigheid. Bovendien kleuren De Wallen elke avond nog steeds hartstikke rood, dus het leek me geen gek idee om aan sekswerkers zelf eens te vragen hoe schraal de situatie nou daadwerkelijk is. En ik sprak een raamexploitant die in het betreffende artikel geciteerd wordt, maar woest is over de manier waarop.

De Antilliaanse Lola pronkt al twintig jaar achter de ramen van De Wallen. Ze herkent zichzelf totaal niet in het artikel van Trouw. “Zal ik je een ding zeggen? Als het op De Wallen niet werkt ga je naar een club, een privéhuis of werk je vanuit huis. Maar De Wallen zijn in de avond nog gevuld met zo’n driehonderd sekswerkers, dus dat betekent dat er genoeg werk is om je raam te betalen. Alleen daaraan kun je dus al zien dat het helemaal niet slecht gaat op De Wallen,” zegt de veertigjarige sekswerker. De Roemeense Felicia Anna (31), die al sinds 2010 op De Wallen werkt, snapt er ook geen zak van. “Schulden? Dat geldt voor héél veel vrouwen niet. Ik heb het vlak voor dit interview nog nagevraagd bij m’n collega’s, en het is gewoon niet waar. Waar halen deze mensen dit vandaan?”

Hoeveel vrouwen precies in de schulden zitten wordt in het Trouw-stuk niet duidelijk. Er staat wel dat volgens het Leger des Heils, Scharlaken Koord en Bright Fame, drie christelijke organisaties die sekswerkers op De Wallen bijstaan, de schuldenproblematiek groot is. “Ik denk dat de christelijke organisaties die dit beweren hun eigen agenda hebben,” zegt Felicia Anna, die er ook een blog over heeft geschreven op haar website. “Als ik geen geld meer zou verdienen, waarom werk ik dan vijf dagen in de week? Om geld te verliezen? Deze organisaties proberen ons alleen maar neer te zetten als zielige meisjes die uitgebuit worden en slachtoffer zijn. De enige reden waarom deze christelijke organisaties dit soort verhalen claimen is om zichzelf ermee te financieren, denk ik. Ze bestaan omdat het idee heerst dat ze ons moeten redden van ons werk.”

Misschien dat dat idee heerst, maar kletsen deze organisaties nou echt uit hun nek als ze zeggen dat veel vrouwen op De Wallen schulden hebben? “Kijk, net zoals in iedere andere sector zullen er meiden zijn die een schuld hebben,” zegt Lola. “Ze hebben een hypotheek of een lening omdat ze bijvoorbeeld een auto willen kopen. En ja, je hebt er ook mensen tussen zitten die wél slordig omgaan met hun centen, maar nogmaals: die heb je overal. Het is dus niet eerlijk om dat specifiek aan sekswerk op te hangen.”

Een reden voor het opbouwen van de schulden is volgens Trouw de hoge raamkosten. Ook columnist Annemarie van Gaal kopt in de Telegraaf: “Uitbuiting op De Wallen gaat door”. Volgens haar zijn de prijzen van de kamers op De Wallen veel te hoog, en is dat de schuld van greedy-ass huisbazen. Om je een beetje een beeld te geven van hoe het werkt met die ramen, is het goed om te weten dat sekswerkers kunnen kiezen uit twee diensten: overdag (van 10:00 uur tot 20:00 uur) en ’s avonds (van 20:00 uur tot 05:00 uur). Voor een dagshift betaal je gemiddeld 80 euro, in de avond rond de 170 euro. Voordat je een kamer in kan, betaal je de raamexploitant en die geeft je een sleutel mee. De huurkosten wisselen gemiddeld van 2500 tot 4800 euro per maand, afhankelijk van waar je werkt en of je dus overdag of ’s avonds werkt.

“Uitbuiting door huisbazen?! Waar haalt dat mens het vandaan?” roept raamexploitant Mastén Stavast door de telefoon. Hij beheert 27 ramen in negen verschillende panden. Daarmee is hij een van de grote raamexploitanten. Ohja, en hij is kwaad. Niet alleen over de manier waarop mensen als Van Gaal “ongeïnformeerd informatie neerzetten over het verhuren van ramen”, maar ook over de manier waarop zijn verhaal is neergezet in Trouw. In het artikel lijkt hij namelijk te bevestigen dat sekswerker zijn op De Wallen louter één grote doffe ellende is, omdat je geen geld verdient. “De prijzen in Amsterdam zijn overal hoog. Als je een kantoorpand wil huren ben je bakken geld kwijt. Een goedkope hotelkamer op De Wallen kost al snel 220 euro per nacht. Ik vraag voor een avonddienst ongeveer 175 euro. Overdag is de huur voor een kamer 80 of 90 euro,” zegt hij boos. Ook volgens Lola zijn de prijzen best oké. “De meeste meiden vinden de huur redelijk, hoor. Daarbij komt dat je een schoonmaakster, een alarmknop en controle hebt. Die heb je niet in een hotel of als je thuis werkt.”

Hoeveel centen maak je dan als sekswerker op De Wallen? Dat verschilt natuurlijk per locatie, en iedere avond is anders. Gemiddeld heeft Felicia Anna zo’n vijf of zes klanten op een avond. “Het doel is eigenlijk om zo min mogelijk klanten te hebben – maar wel goede, die meer service willen en langer blijven. Mijn collega’s en ik verdienen driehonderd tot soms duizend euro per avond,” legt ze uit. Dat is inderdaad minder dan de bergen geld die de dames eerst verdienden. “Tien jaar geleden waren er avonden waarop meiden twee- of drieduizend euro verdienden,” zegt Mastén. “Dat waren de gouden tijden. Toen ik het artikel in Trouw, en al snel in veel andere media las, vroeg ik m’n meiden meteen of ze schulden hebben. Ik ben heel begaan, weet je. Maar ze verklaarden me voor gek.” Volgens Mastén pakken zijn verhuurders op dit moment minimaal tussen de twee- en vijfhonderd euro per avond mee naar huis. Daar zijn de raamkosten dan al vanaf. “Het verdient dus helemaal niet slecht, het is gewoon wat minder,” zegt hij.

“In de twintig jaar dat ik er werk is het wel bergafwaarts gegaan met De Wallen. Dat ligt aan de terroristen,” zegt Lola, die toeristen zo noemt. “Watching, judging and taking pictures.” Inmiddels staan jaarlijks zo’n 2,5 miljoen bezoekers met hun snuit tegen de ramen van De Wallen geplakt. Door drommen kinderwagens en hordes amateurfotografen durven klanten overdag waarschijnlijk minder snel naar binnen. Dat maakt de buurt ook zo ongezellig, denkt Lola. “Het is gewoon niet meer persoonlijk. Eerder kwam je hier na je werk om een drankje te drinken, of een vriendelijk praatje met elkaar te maken. Nu is het alsof je in Madurodam rondloopt met al die toeristen. Verschrikkelijk.”

Dat betekent volgens Lola niet dat het nu rampzalig is om als sekswerker achter een raam te staan – er is gewoon veel veranderd. “Niet alleen toerisme heeft daar een aandeel in, maar ook de overheid is zich meer gaan bemoeien met deze sector door bijvoorbeeld ramen te sluiten. Je hebt veel te maken met ambtenaren en media die eigenlijk niks weten van jouw beroep,” zegt Lola. Ook Felicia denkt dat er een vertekend beeld over het oudste beroep ter wereld naar buiten wordt gebracht. “Goed nieuws is geen nieuws. Het wordt bovendien steeds lastiger om sekswerkers aan het woord te krijgen, omdat er een negatief stigma rondom ons beroep hangt. En áls er dan met ons wordt gepraat, wordt het vaak verkeerd opgeschreven.”

Dus, is de gouden tijd van De Wallen echt voorbij? Volgens deze sekswerkers en grote raamexploitant wel. De tijd van rijen klanten voor een raam en naar huis gaan met duizenden euro’s in je zak zijn geen dagelijkse kost meer. Maar dat het per se slécht gaat met de dames op De Wallen verdient wat nuancering, bijvoorbeeld van de dames zelf.