Net als veel andere jonge moslims doe ik alsof ik vast

Het is ramadan en mijn moeder staat in de keuken te zwoegen op een enorm feestmaal. Ze is aan het vasten, en dat terwijl ze een 64-jarige diabeet is. Ik heb tijdens de lunch een gigaportie fish & chips gegeten, en mijn moslimfamilie weet van niks.

En dat gaat al jaren zo.

Tijdens de ramadan begaat het grootste deel van de 1,8 miljard moslims ter wereld 30 dagen lang geen zonden. En van zonsopgang tot zonsondergang moeten alle gezonde moslims vasten: het is verboden om te eten, drinken (ja, zelfs water), roken, vloeken, roddelen en seksen. Vasten tijdens de ramadan is een van de vijf pijlers van de islam, en als je niet vast, dan haal je je het strenge oordeel van de moslimgemeenschap op de hals. In sommige moslimlanden kan het je zelfs een boete of gevangenisstraf opleveren. De meeste moslims kijken uit naar de ramadan, omdat ze het zien als een religieuze reiniging die de toon zet voor het komende jaar. Maar dat is dus als je echt gelooft, als je praktiserend moslim bent. Ik ben dat niet. En de moslims om me heen hebben geen idee.

Ik en vele anderen zien juist enorm op tegen de ramadan, omdat we weer een maand lang moeten liegen tegen familie en vrienden. Kijk, er zijn veel redenen waarom iemand met een moslimachtergrond niet zou willen vasten. Ze geloven wel, maar nemen het gewoon niet zo serieus. Of ze vinden vasten meer iets voor strenge, traditionele moslims en nemen het zelf gewoon wat minder nauw. Een andere reden kan zijn dat ze de islam allang de rug hebben toegekeerd, maar dat nog niet aan hun gemeenschap hebben verteld – iets waar veel jonge mensen mee worstelen, waaronder ik dus. Zoals de meeste millennials geloven we niet, alleen hebben wij een religieuze achtergrond die veel moeilijker doet over afvalligheid dan andere religies in het Westen.

Dit leidt tot een ideologische strijd tussen oudere en jongere generaties moslims, die we ook terug kunnen zien in de recente popcultuur. Denk aan de bacon-scène in Aziz Ansari's Master of None, of aan Kumail Nanjiani's The Big Sick, waarin zijn ouders hem onterven omdat hij wil trouwen met een witte Amerikaanse vrouw. Dit soort situaties komen in veel islamitische families voor: millennials die opvattingen hebben die tegen de strikte aard van het geloof ingaan. We zien onszelf als moslim, en spreken ons zelfs uit tegen moslimdiscriminatie, maar praktiserend zijn we niet. Ramadan is voor ons heel ingewikkeld, juist omdat het zo belangrijk is in de islam. We kunnen onze familie en vrienden vertellen dat we niet vasten, met waarschijnlijk een enorme backlash als gevolg, maar we kunnen ook proberen de maand te overleven, en dan is er de rest van het jaar niks aan de hand. Sommige moslims vasten dan maar gewoon omdat het hoort, en niet vanwege spirituele redenen. Anderen zetten juist alles op alles om hun islamitische kennissen en families überhaupt helemaal te vermijden.

De nepste variant is sowieso met zonsondergang doen alsof je nog nooit zo’n honger hebt gehad, terwijl je eigenlijk de hele dag dubbele cheeseburgers hebt weggespoeld met blikjes cola. Alleen maar om de schijn hoog te houden dat je heus nog wel praktiserend moslim bent. De ramadan zou eigenlijk een spirituele worsteling moeten zijn die je dichter bij God brengt, en verandert nu dus in liegen tegen je familie om hun wrede oordeel te vermijden. Niet bepaald de bedoeling dus.

In het begin vond ik het moeilijk om voor de moslims in m’n omgeving te verbergen dat ik niet vast, maar inmiddels ben ik er goed in geworden. Het hangt allemaal af van de grootte van de stad waarin je woont en hoeveel moslims daar zijn: hoe kleiner de stad, hoe moeilijker het wordt. Als de kans groot is dat je overdag een moslim tegen het lijf loopt, moet je niet zomaar rondlopen met een caramel latte van Starbucks in je hand. Je zal veroordeeld en teleurgesteld aangekeken worden. Ik heb tijden gekend waarin ik tijdens het rijden door mijn middelgrote buitenwijk eerst naar links en rechts keek voordat ik een slokje water durfde te nemen. Als ik ga lunchen, zoek ik altijd een plek uit waar weinig moslims komen: kroegen en de Hooters zijn veilige plekken. Sowieso moet je natuurlijk halalkraampjes en falafeltenten vermijden.

Ben je de dag doorgekomen zonder dat iemand je heeft zien eten of drinken? Dan komt nu de echte uitdaging: je moet doen alsof je tijdens zonsondergang net zo hongerig bent als je mede-moslims. Dit is waar je schuldgevoel pas echt om de hoek komt kijken. Je gaat zitten aan een tafel vol mensen met knorrende magen, terwijl jij een paar uur geleden nog een hele kom chili con carne leeg hebt gelepeld. Sommige mensen hoeven alleen maar naar je te kijken en ze zien al dat je niet hebt gevast; het is een soort zesde zintuig, en je moet maar hopen dat ze je niet verraden.

Het is nogal een beslissing. Of we zijn gewoon eerlijk en geven toe dat we niet vasten, met een enorme backlash tot gevolg, of we blijven elk jaar opnieuw een hele maand liegen tegen onze vrienden en familie. Voordat ik die beslissing neem, ga ik eerst nog even genieten van dit bord kebab met rijst.