Ik kwam er per ongeluk achter dat mijn vader homo is

Mijn vader is een Fransman en 24 jaar geleden kwam hij naar Nederland om een gezin te stichten met mijn moeder. Leergierig en cultureel geïnteresseerd als hij is, sprak en gedroeg hij zich binnen relatief korte tijd als een volleerd Nederlander. De opvoeding van mij en mijn broertje verliep dan ook volledig in het Nederlands.

Eens per week belde mijn vader met zijn broer of zussen in Frankrijk, om even lekker vrijuit te kunnen kletsen over van alles en nog wat, zonder dat wij er iets van verstonden. Tenminste, dat dacht hij. Toen hij een keer ‘s nachts zijn zus aan de telefoon had, was mijn kleine broertje uit zijn bed gestapt. Hij liep naar beneden en hoorde m’n vader in de gang bellen in die vreemde taal. Maar tijdens dat gesprek bleek die taal toch niet zo vreemd. Mijn broertje herkende het Franse woord ‘homo’ – een woord dat tijdens die conversatie nogal vaak voorkwam.

Een paar maanden later – ik was een jaar of negen – was het zomervakantie en gingen we met het gezin kamperen in Frankrijk. We gingen altijd naar dezelfde camping, in de buurt van waar mijn vaders familie woonde. Hij was met mijn broertje aan het spelen in de tent, ik lag buiten in het gras een wespenval te maken van een plastic fles en mierzoete limonade. Door het tentdoek heen kon ik precies horen hoe het bordspel verliep en wie van de twee aan het winnen was. Totdat mijn broertje, vanuit het niets, plotseling vroeg:

“Papa, ben jij homo?”

Het viel even stil, in mijn herinnering duurde het vrij lang. Ik snapte die vraag totaal niet. Hoe kwam hij daar nou weer bij? “Waarom denk je dat?” vroeg mijn vader. “Dat zei je aan de telefoon,” antwoordde mijn broertje vastberaden. Weer zo’n stilte. Mijn ogen waren nog altijd gefocust op de wesp die uit het donkerrode sap probeerde te ontsnappen, maar mijn oren waren ergens anders. Ik was enorm in de war. De uitspraak van mijn broertje klonk als een grap, maar ik voelde dat er meer aan de hand was. “Je hebt gelijk, dat is waar,” hoorde ik papa zeggen, lachend van ongemak. Ik weet niet of zij op dat moment wisten dat ik voor de tent lag en alles had gehoord. Toen mijn vader even later de tent uit kwam zag hij mij liggen. Ik begon keihard te janken.

Ik heb mezelf vaak afgevraagd waarom ik dat deed. Waarom kon ik niet gewoon begripvol reageren? Waarschijnlijk was het omdat het nieuws me deed beseffen dat mijn ouders definitief nooit meer samen zouden zijn. Enkele maanden eerder, op een zondagochtend, zaten mijn broertje en ik FIFA te spelen op onze slaapkamer. Middenin ons potje werden we naar beneden geroepen door onze ouders. Ik was aan het winnen en wilde niet stoppen, maar de stem van mijn moeder klonk alsof er iets belangrijkers aan de hand was. En dat was zo. Papa en mama vertelden ons die ochtend dat ze zouden gaan scheiden. Het sloeg in als een bom, ik begreep er niets van. Ze hadden nooit ruzie en in mijn herinnering gaven ze ook niet echt een duidelijke reden voor dit drama. Niet lang daarna verhuisde mijn moeder, maar desondanks bleef ik in een raar soort ontkenning hangen – zeker toen we even later gewoon met z’n vieren op vakantie naar Frankrijk gingen.

Nu was opeens alles duidelijk, en begreep ik dat ontkennen niet langer zinvol was. Mijn vader viel niet op vrouwen, en dus ook niet op mijn moeder. Ze zouden nooit meer samenkomen.

Na de coming-out van m’n vader veranderde er niet veel. Mijn broertje, ik en onze hond woonden de ene week bij m’n moeder en de andere week bij m’n vader. Bij mama was er al een soort nieuw gezin ontstaan, omdat ze samenwoonde met haar nieuwe vriend. Bij mijn vader bleven we jarenlang met z’n drietjes. Er was vanuit mijn vader geen behoefte om iemand te introduceren, en er werd ook niet echt over gesproken. We leefden gewoon door en mijn vaders liefdesleven speelde zich buiten ons af.

Mijn vader en ik hebben kort geleden pas voor het eerst echt gepraat over hoe hij de periode rondom zijn coming-out heeft ervaren. Het is voor hem een van de moeilijkste perioden uit zijn leven geweest. Hij vertelde dat mijn moeder vóór de scheiding al verliefd was geworden op een andere man. Hij was daar flink van ontdaan, maar besefte ook dat hun huwelijk een soort broer-zusrelatie was geworden. Hier begon zijn zoektocht naar zichzelf, die zich voor een lange tijd ver buiten zijn gezinsleven afspeelde.

Hij voelde zich de enige persoon op de wereld in deze situatie. “Homo zijn, en een vrouw en kinderen hebben, wie overkomt dat nou?” Na de scheiding, en nadat hij boeken had gelezen en met psychologen had gepraat, besloot hij zich in te schrijven op een datingsite om mannen te ontmoeten en zijn verhaal te delen. Toen hij een leuke man had gesproken, besloot hij een voor hem grote stap te nemen en af te spreken. Mijn vader was doodnerveus en belde mijn moeder op. “Ik moet je iets vertellen, ik ga met iemand afspreken. Ik wil de details liever niet over de telefoon bespreken, kunnen we afspreken?”

Mijn moeder verklaarde later: “Ik wist meteen dat hij een afspraak had met een andere man.” Ze had lang geleden al eens gevraagd of hij niet op mannen valt, maar dat ontkende hij toen stellig. Tot hij haar op een dag vertelde dat het inderdaad waar was. Het ging hem gemakkelijker af dan het te moeten vertellen aan zijn kinderen. Hij wilde het eerst helemaal voor zichzelf uitzoeken en accepteren, maar daar had hij moeite mee. Hij zei me later dat hij het moment steeds voor zich uit schoof en dat hij per se wilde dat mijn moeder erbij zou zijn. Hij durfde het niet alleen te vertellen. Mijn moeder drong meerdere keren aan om er open over te zijn, maar mijn pa had nooit een goed moment gevonden. Tot mijn broertje het aan hem vroeg.

Behalve zijn woorden had ik geen enkel bewijs dat mijn vader homo was. Ik had hem nog nooit met een andere man gezien en ging er dan ook lange tijd vanuit dat hij geen vriend had. Later bleek dat niet te kloppen. Hij had wel een vriend, maar die kwam nooit bij ons over de vloer. Hij hield heel bewust zijn twee werelden gescheiden.

Na een jaar of vier vond hij dat gelukkig wel tijd worden. Hij had inmiddels verteld dat hij stiekem een vriend had en wij hadden dat alleen maar leuk gevonden. Ik kan me het moment nog herinneren dat hij een foto liet zien van zijn geliefde. Hij riep me op een zaterdagmiddag, vanuit zijn kantoortje bij ons thuis op zolder. Ik liep naar boven en zag mijn vader achter zijn computer zitten. Op het beeldscherm schitterde een foto van een knappe man, aan een tafel in een café. “Dit is hem dan,” zei papa. Volgens mij hoorde ik iets van trots in zijn stem. Het was gek om te zien, de man op wie mijn vader verliefd was. Maar hij was knap, cool, en ik hoefde gelukkig niet weer te huilen. “Zou je het leuk vinden om hem te ontmoeten,” vroeg pa? Hij leek opeens helemaal niet zo nerveus meer over zijn geaardheid.

Ik was vooral benieuwd hoe het zou zijn om m’n vader met een man te zien zoenen. Nou, dat is nu een aantal keren gebeurd. En het is niet zo bijzonder als ik dacht – het voelt eigenlijk hetzelfde als wanneer je vader en moeder in het openbaar zoenen. Hartstikke ongemakkelijk en ook wel aandoenlijk. Maar ik ben blij dat hij het nu eindelijk in zijn eigen huis doet. Het voelt alsof hij zich nu vrijer voelt, en ik ook. Vrij om erover te praten. Misschien zou ik achteraf wel hebben gehoopt dat hij er zich eerder zo vrij over voelde. Maar hij vertelde me dat hij ons niet wilde verwarren, en dat hij met een nieuwe vriendin hetzelfde had gedaan. “Een scheiding, een nieuwe stiefvader, je echte vader die homo wordt – het leek me allemaal te veel voor jullie.”

Nu heb ik twee stiefvaders. De man van mijn moeder, en die van mijn vader. We vieren iedere kerst met zijn allen. Ik ga met mijn vader af en toe uit eten bij Getto – een restaurant in de gaybuurt van Amsterdam, waar de burgers vernoemd zijn naar drag queens. Mijn vader stuurt me selfies wanneer hij aan het feesten is op de Gay Pride en ik ben een keer mee geweest naar zijn favoriete gay-café, waar hij enorm veel vrienden heeft gemaakt in de tijd dat ik geen idee had dat die plek bestond. Als ik op vrijdagavond op bezoek ga bij mijn vader, zie ik hem vaak op de bank naar Modern Family kijken met zijn vriend. Dat doet me altijd denken aan de beste Modern Family, namelijk die van ons.