Hoe slecht is het om borstvoeding te geven na een paar drankjes?

Je vriendin is voor de eerste keer moeder geworden en geeft nu zo'n vier maanden borstvoeding aan haar dochtertje Penelope Sterrenmunt. Voor een zeldzaam avondje uit gaat ze naar het nieuwe vegan BBQ pop-up restaurant waar de met zorg opgedroomde brouwsels worden gemaakt door cocktailkunstenaars die allemaal gekleed gaan als vintage veldhospik. Ze bestelt een kurkuma cosmopolitan voor 22 euro en at die in 0.2 seconde. De stress van 14 maanden lang clean eating, een totaalruptuur na een bevalling van 32 uur zonder pijnmedicatie, en vier maanden borstvoeding aan een baby met koliek ondanks bloedende tepelkloven en slechts drie uur slaap per nacht, verdwijnt als sneeuw voor de zon. Even later staat er plotseling een kombucha martini voor haar neus die ze wegtikt vlak voordat ze een berichtje krijgt van haar partner, dat hij zojuist de volledige voorraad gekolfde borstvoeding op de vloer heeft laten klateren en een brullende Penny wakker is met gillende honger. Je vriendin is in paniek. Moet ze naar huis om kleine P.S. een tipsy tiet te geven? Of moet ze haar alcoholrijke lactatie afkolven en haar nog volledig natuurlijke, parabenenvrije roze wolkje blootstellen aan kunstmatige, door het patriarchaat opgelegde fabrieksvoeding? De andere moeders in haar zustercirkel zouden haar stenigen met diarreeremmende bergkristallen als ze erachter zouden komen.

Er zijn twee dingen waar je over na moet denken als je borstvoeding geeft na het drinken van alcohol: hoeveel alcohol zit er (nog) in je bloed? En hoe dronken voel jij je? "Na de geboorte is beperkt gebruik van alcohol niet risicovol. Want als je er verstandig mee omspringt, kun je best wat alcohol drinken zonder daarbij je kind kwaad te doen", zegt Borstvoedings.com, een groot Nederlands borstvoedingsplatform. Een beperkt deel van de alcohol komt in de moedermelk terecht, en in principe is het niet de bedoeling dat je dat weer aan je kind geeft. Volgens Jellinek bevat een gemiddeld glas 10 gram alcohol. Je lever heeft een uur nodig voor het afbreken van 7 gram alcohol en zal dus ongeveer 1,5 uur nodig hebben voor een glas. In een cocktail zit al gauw ruim 12 gram alcohol, dus tel er dan nog een half uurtje bij. Zowel Borstvoedings.com als het Voedingscentrum raden daarom aan om na een drankje altijd een paar uur te wachten met het aanbieden van de borst. En aangezien je vriendin twee flinke cocktails naar binnen heeft gewerkt, zou ze in theorie minstens vier uur moeten wachten. Gelukkig heeft ze zichzelf tussen die twee drankjes door volgepropt met 50 euro aan koolhydraten en proteïnen (rechtstreeks van de bioboerderij uiteraard). Het is aangetoond dat eten voor en tijdens het drinken de stijging van het alcoholniveau in het bloed, en de moedermelk, vertraagt. Het duurt dus langer voordat haar bloed het maximale alcoholpromillage heeft bereikt, en dat verbetert het uitgangspunt voor Penelopes avondlijke tetbuffet een beetje.

Als je vriendin borstvoeding geeft nadat ze twee à drie drankjes heeft gedaan, kan de baby last hebben van korte-termijneffecten. Maar het gevaar van een ontwikkelingsachterstand van haar baby schuilt vooral in chronisch alcohol gebruik en misbruik, zegt Cherie Richey, van het Amerikaanse Congres van Verloskundigen en Gynaecologen, en directeur van Columbus Women's Care. "Het korte termijn-effect op de baby is mogelijk lethargie, slechte spierspanning, of helemaal niets," zegt Richey. "Belangrijker is: wat gebeurt er als een moeder twee martini's drinkt per dag, chronisch of meerdere keren elke week? Het effect op de hersenontwikkeling bij chronische en zware blootstelling aan alcohol via borstmelk kan ernstig zijn. Het leidt tot een ontwikkelingsachterstand – op z'n minst." Vrouwen kunnen wel iets chiller doen over drank en borstvoeding, zegt Gladys Vallespir Ellett, verpleegkundige en coördinator van de lactatiekundedienst bij NYU Langone Health. "In het algemeen geldt dat incidenteel alcohol drinken prima is," zegt ze. Zij maakt zich minder druk om het alcoholpromillage in de moedermelk van je vriendin, en meer om of je vriendin wel alert genoeg is om te letten op de veiligheid van haar kind. En of ze bijvoorbeeld kan voorkomen dat ze dronken in slaap valt terwijl haar baby nog bij haar in bed ligt. "Ik denk dat het ergste scenario is dat ze co-slaapt met haar baby op een onveilige manier", zegt Ellett. "Als je niet nuchter genoeg bent om auto te rijden, dan moet je eigenlijk ook geen borstvoeding geven, want je zou in slaap kunnen vallen, of bewusteloos raken. Dat lijkt mij – als een lactatiekundige, verpleegkundige en als moeder – het gevaarlijkst. Je wil niet al voedend in slaap vallen met je baby in je bed." Met co-slapen, dus slapen met je baby in je eigen bed, begeef je je sowieso op een heel ander bloederig slagveld van elkaar veroordelende ouders. Hoewel co-slapen een romantisch idee is – en soms onvermijdelijk lijkt tijdens gebroken nachten – is het per definitie veilig. Uit onderzoek blijkt dat er hoge risico's aan verbonden zijn, zegt het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. En een onderzoek uit 2015 stelt zelfs dat 67 procent van de Amerikaanse zuigelingen die in hun eerste vier maanden in hun slaap overleden op dat moment in het bed van hun ouder lagen.

Tegen de tijd dat de Uber van je vriendin door het vrijdagavondverkeer is gezoefd en haar thuis heeft afgezet, is alweer 1,5 uur verstreken sinds haar eerste drankje. Haar tweede drankje heeft ondertussen intiem kennisgemaakt met een buik vol voedsel. Als ze zich alert genoeg voelt als ze thuis is, zal haar baby hoogstwaarschijnlijk geen lange-termijnschade ondervinden van haar alcoholrijke borstvoeding. Er lijkt bovendien bewijs te zijn dat vrouwen die borstvoeding geven lagere alcoholpromillages in hun bloed hebben dan vrouwen die geen borstvoeding aanmaken. Dat is ook in het voordeel van jouw vriendin. En ze serveert haar kind heus geen cocktail per tiet, want het promille in haar melk loopt synchroon met dat in haar bloed. Het afkolven en weggooien van melk waar alcohol in zit, zorgt er niet voor dat alcohol ook sneller uit dat 'vloeibare goud' verdwijnt. Daar zorgen andere organen voor en dat kost nu eenmaal tijd. Het enige moment waarop wordt aangeraden om moedermelk wél af te kolven en weg te gooien is als zich tijdens het drinken te veel ongebruikte melk in de borsten ophoopt en dat oncomfortabel wordt of pijn gaat doen, zegt Ellett. "Dan kun je de extra melk afkolven, zodat het comfortabeler voelt." En aangezien die moedermelk alcohol bevat, kun je die beter niet in je koelkast zetten voor later gebruik, tenzij je er graag desserts mee maakt.

Als je vriendin het idee, dat Penelope Sterrenmunt haar eerste alcohol binnenkrijgt voordat ze kan volksdansen, absoluut niet aankan moet ze na haar alcoholfeestje toch echt enkele uren wachten voordat ze borstvoeding geeft. In de meeste gevallen zal een drankje of twee geen serieuze gevolgen hebben, vooral aangezien na drie maanden ook het levertje van de baby al wat beter werkt, zegt Ellett. Als je vriendin echt niet kan wachten omdat Penny de hele commune bij elkaar krijst, kan ze haar geheime voorraad biologische kunstvoeding aanbreken voor dit soort noodgevallen. En daarna? Daarna moet je vriendin even wat minder hard zijn voor zichzelf. Alle nieuwe en minder nieuwe moeders maken fouten, zegt Ellett. (Of hebben gewoon een keer pech, het is maar hoe je het bekijkt.) "Vergeef jezelf als je denkt dat je een keer een fout hebt gemaakt. Je leert het nog. Toen je zwanger was, mocht je niet drinken – dat dát slecht is voor de baby, weten we zeker. Nu ligt het net iets anders. Als je een keer een glas wijn wilt, of een martini, dan kan dat."

Ach, vrienden. Ze zijn net familie, maar dan beter. Je kunt ze zelf uitkiezen, en ze zullen nooit dingen tegen je zeggen als "het is hier geen hotel". Maar hoe leuk je vrienden ook zijn, ze doen soms ook heel erg domme dingen. Dingen waar ze wakker van liggen, en die ze liever niet met de wereld delen. Dingen die vragen bij ze oproepen die ze maar wat graag beantwoord zouden zien. Gelukkig hebben ze jou om die vragen namens hen te stellen. En gelukkig is er deze column, waarin wij hun beschamende vragen beantwoorden.