Waarom heb ik een hekel aan openbaar zoenende stelletjes?

Je staat rustig bij de bushalte te wachten en over je boodschappen na te denken – pasta met rode saus vanavond – en plots begint het stelletje naast je flink te tongzoenen. Ze gaan er echt voor; ze zijn nog net niet aan het droogneuken. Je kijkt weg, maar je hoort nog steeds hun smakkende lippen, het klinkt alsof je al in die pan met saus staat te roeren. Je krimpt bij iedere tongbeweging verder ineen. In plaats van denken: ah, jonge liefde, voel je alleen maar walging.

Terwijl je alles op alles zet om niet over je nek te gaan, vraag je je af waarom je van zo’n openbare vertoning van affectie net zo ongemakkelijk wordt als van een seksscène kijken met je ouders. Ben je nou echt zo preuts? Of gewoon een verbitterde vrijgezel die niet blij kan zijn voor andermans liefde?

Ten eerste ben je niet de enige die onwel wordt van dit soort dingen – maar het is ook weer niet zo dat iedereen hier last van heeft. De manier waarop mensen reageren op openbare vertoningen van affectie varieert, vertelt assistent-professor psychologie Karen Blair. “Sommige mensen vinden het vertederend, anderen vinden het smerig en er zijn ook mensen die het niet eens opmerken,” zegt ze.

Publiekelijk zoenen en friemelen is overigens een relatief nieuw fenomeen; men deed dit voorheen voornamelijk achter gesloten deuren. De eerste filmzoen was in 1896, en het is pas sinds de vorige eeuw gedoogd om meer te doen in het openbaar dan alleen handjes vasthouden. Het was voor de twintigste eeuw in veel landen een hele lange tijd taboe en soms zelfs illegaal om in het openbaar affectie te vertonen. (Er werden soms boetes, gevangenisstraffen en, in extreme gevallen, doodstraffen voor uitgedeeld.)

Context is ook erg belangrijk, zegt Blair. Mensen accepteren een openbare zoenpartij sneller als het in een gepaste setting plaatsvindt. Er zijn nou eenmaal plekken waar het gebruikelijk is dat mensen elkaar begroeten of afscheid nemen. “Op het vliegveld is het niet zo gek om mensen te zien zoenen, en vaak gaat dit er heftiger aan toe dan op andere plekken – maar mensen reageren hier doorgaans niet negatief op. Je kunt je inleven in mensen die afscheid nemen van een geliefde, of die juist iemand na lange tijd weer zien,” zegt ze.

Los van dat soort omstandigheden heeft je tolerantie voor het aanzien van publiekelijk tongworstelen en ander klef gedrag ook veel te maken met je persoonlijkheid. Gwendolyn Seidman, psychologieprofessor aan de Universiteit van Albright, legt uit dat niet iedereen even snel van dingen walgt.

We hebben allemaal een andere tolerantie voor walgelijkheid, zegt Seidman. Zij legt uit dat wanneer je ergens een sterke afkeer voor voelt – voor lichamelijke vloeistoffen, bijvoorbeeld – je ook sneller andere dingen vies vindt, zoals insecten, verrot eten of seksuele taboes. “Mensen die hier gevoelig voor zijn, zullen dus ook sneller naar worden van tongzoenende mensen bij de bushalte.”

Blair zegt dat de manier waarop je je hecht aan anderen ook van invloed kan zijn. “Hoewel verschillende manieren van hechting bepalen hoe we tegen onze eigen persoonlijke relaties aankijken, kunnen ze ook beïnvloeden hoe we naar andermans relaties kijken,” zegt ze. Als je een vermijdende manier van hechten hebt, kun je misschien negatief reageren op openbare vertoningen van affectie omdat je het onnodig of overdreven vindt, aldus Blair.

Seidman voegt hieraan toe dat de manier waarop je zelf met een situatie om zou gaan, kan beïnvloeden hoe je naar een ander stelletje kijkt. “Mensen zijn geneigd om zichzelf als vergelijkingsmateriaal te gebruiken,” zegt ze. “Ze oordelen over anderen op basis van hun eigen ervaringen.” Met andere woorden, als je zelf niet zo snel in de dierentuin je partner zou bespringen, dan zal je een stelletje dat dat wel doet, des te meer veroordelen – zeker als je vindt dat ze het overdreven opzichtig aan het doen zijn.

“Het lijkt er wel op dat er ook zoiets bestaat als teveel openbare affectie,” zegt Lydia Emery, een psychologiestudent aan Northwestern University. In dit onderzoek concludeerde ze dat mensen als onaardig gezien worden wanneer ze overdreven kleffe berichten over hun relatie op Facebook plaatsen. Zij denkt dat hetzelfde waar kan zijn voor stelletjes die in de openbare ruimte erg klef doen, maar er is meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.

Dat mensen snel allergisch worden voor overdadige klefheid, theoretiseert Emery, komt doordat mensen best goed zijn in het inschatten van andermans intenties. De redenen waarom mensen voor het oog van de wereld aan elkaar zitten zijn best uiteenlopend, maar volgens een onderzoek van de Universiteit van Kansas, waar 349 studenten werd gevraagd naar hun publieke affectiegewoontes, bleek dat het meest gegeven antwoord was “om hun publieke imago of status te verbeteren, door te bewijzen dat ze in staat waren om met een (specifiek) persoon te zoenen.”

“Niemand houdt van een opschepper,” aldus Seidman. Uit een ander onderzoek van Seidman blijkt dat mensen sneller geneigd zijn persoonlijke informatie over hun relatie met anderen te delen, wanneer ze onzeker zijn over de gevoelens van hun partner. Het is dus mogelijk dat mensen negatief reageren omdat de affectie als nep en opzichtig wordt geïnterpreteerd, maar daar is volgens Emery nog meer onderzoek voor nodig.

Eén positief puntje: een hekel hebben aan gore zoenende stelletjes heeft schijnbaar niks met je relatiestatus te maken. “Zowel vrijgezellen als mensen met een relatie lijken openbare vertoningen van affectie en kleffe Facebookposts ongeveer even veel te haten,” zegt Emery. En of je het nu wel of niet trekt, al dat geklef, wees in ieder geval blij dat je in een tijd en op een plek leeft waarin het allemaal mag en kan.

Maar misschien is het wel raadzaam om een goede koptelefoon aan te schaffen, als je ooit nog van een pastasaus wil kunnen genieten.

Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.