Hoe zorg je ervoor dat je baan minder kut wordt?

Word jij spontaan depressief van het geluid van de wekker, wetend dat er weer een lange dag aan onbevredigend werk op je zit te wachten? Die kans is best aanwezig, want een kwart van de Nederlanders starters is niet tevreden met hun huidige baan. Dat is niet alleen zorgelijk voor hen, maar ook hun werkgevers: uit een onderzoek van economen aan de Universiteit van Warwick blijkt dat mensen die gelukkig worden van hun werk, ook een stuk beter presteren.

Betekenisvol werk hangt samen met verschillende emotionele en psychologische voordelen, van werknemerswelzijn tot aan betere prestaties en ontwikkelingen. Het lastigste daaraan is uitvogelen hoe je betekenisvol werk vindt, want een baan die de ene persoon voldoening brengt, kan voor een ander deprimerend zijn, afhankelijk van wat hen motiveert.

Hoe betekenisvol je je werk vindt, wordt door psycholoog Tatjana Schnell opgedeeld in vier kernfactoren: hoe goed de baan past bij je persoonlijke talenten, jouw perceptie van het sociale aanzien van de baan, of je je werkgever ethisch vindt en of je werkplek een positieve impact heeft op de maatschappij op grotere schaal. Hoe belangrijk elke factor is, is natuurlijk subjectief.

Om je te helpen een baan te vinden die je leuk vindt (of eentje die je zelfs gelukkig maakt), zijn hier een aantal wetenschappelijke tips die je meer laten genieten van je huidige werk – of je helpen een nieuwe baan te vinden die zal voelen alsof het je roeping is.

Een van de belangrijkste redenen waarom mensen niet toegewijd zijn aan hun baan, is omdat ze te weinig kunnen leren over zichzelf. Vooral jonge werknemers, die zich overweldigd voelen door de complexe, moderne arbeidsmarkt, zijn vaak het slachtoffer van “existentiële onverschilligheid”, zegt Schnell, die zich specialiseert in zingevingsvraagstukken.

“Existentieel onverschillige mensen geloven dat zij hun eigen leven niet zelf in de hand hebben, en dat ze niet competent genoeg zijn,” zegt ze. “Verder zijn ze terughoudend met experimenteren en zichzelf leren kennen.”

Een manier om uit die deprimerende gedachtegang te komen, is door bewust tijd opzij te zetten om te reflecteren op je ervaringen tijdens je werk.

“Ik denk dat we gewoon van klus naar klus gaan zonder ooit een stapje terug te doen en onszelf af te vragen: ‘Wat vond ik daar nou het leukst aan? Wat heb ik geleerd?’” zegt Beverly Kaye, schrijver van meerdere bestsellers over carrièrebetrokkenheid. “We hoppen zo snel van het ene naar het ander dat we helemaal niet de tijd nemen om te beseffen wat we hebben gedaan en geleerd, en de leuke ervaringen te onderscheiden van de slechte.”

Zodra werknemers een idee krijgen van hun eigen talenten, zwakke punten en motivaties, zijn ze beter in staat om een betekenisvol dialoog met hun managers en mentoren te houden – een cruciale stap naar meer interesse in je baan. Voor degenen die zich te geïntimideerd voelen om hun baas te vragen tijd opzij te zetten om hun eigen doelen en voorkeuren te bespreken, en voor degenen met een afstandelijke manager, raadt Kaye aan om eerst te praten met collega’s, en met hen een plan van aanpak op te zetten.

Zelfs als je je werk niet fantastisch vindt, is een van de beste manieren om je meer verbonden te voelen met je werk om je taken op te schrijven en de belangrijkste prioriteit te geven. “Plannen geeft je het gevoel dat je controle hebt over hun werk, waardoor je je werk ook betekenisvoller gaat vinden,” zegt organisatiepsycholoog Justin Weinhardt, die dit jaar een onderzoek publiceerde over het nut van planningtechnieken in verschillende vakgebieden.

“Plannen voor het onverwachte,” een strategie waarbij je anticipeert op afleidingen tijdens het werk, was vooral erg effectief bij het verbeteren van productiviteit en toewijding. “Werknemers moeten bijhouden wanneer er het vaakst afleidingen tussendoor komen, en voor zichzelf uitzoeken hoe ze na die onderbrekingen het snelst weer aan de slag kunnen,” adviseert Weinhardt.

Een manier om de focus weer te vinden na zo’n afleiding, is om mindfulness te oefenen en bewust te zijn van je eigen uitstelgedrag, vertelt bedrijfsproductiviteit expert Edward G. Brown. Je kunt bijvoorbeeld een limiet zetten op het aantal keren dat je je persoonlijke e-mail mag checken of je favoriete tijdvretende website mag bezoeken.

Het kan ook nuttig zijn als je bij je manager wat ongestoorde concentratietijd aan kunt vragen, vooral als je in een open kantoor werkt, waar onderbrekingen regelmatig voorkomen. Weinhardt adviseert mensen in deze situatie om samen met hun collega’s werkuursessies inlassen, die tegelijk ook werken als teambuilding-oefening, of persoonlijke werktijd inplannen in een vergaderruimte, zodat anderen wel twee keer nadenken voor ze je afleiden.

“Mensen onderbreken bijna nooit een vergadering,” zegt Weinhardt. “Echt, ik doe dit heel vaak.”

Voor de meesten is geld de kernmotivaties om te gaan werken, maar het is niet de reden waarom mensen zich echt verbonden voelen met hun werk. De impact van salaris op de emotionele gezondheid wordt niet meer groter boven 64.000 euro per jaar, staat in eenvaak aangehaald artikel van de gedragseconoom Daniel Kahneman. “Hoog inkomen kan tevredenheid kopen, maar geen geluk, en laag inkomen wordt geassocieerd met een lage levensevaluatie en slechte emotionele gezondheid,” constateert het onderzoek. (Een tweede onderzoek uit hetzelfde jaar liet zien dat er totaal geen correlatie is tussen salaris en tevredenheid over je baan.)

De arbeidsdata-website PayScale rangschikte de meest betekenisvolle banen, gebaseerd op een combinatie van wat mensen zeiden betaald te krijgen, hoe tevreden ze waren en hoeveel betekenis het had. De banen die bovenaan het rijtje kwamen, waren onder andere geestelijken, docenten, chirurgen, psychiaters en ander werk in de publieke dienstverleningssector. Werknemers in een paar van de slechtst betaalde banen, zoals in de kinderopvang (die soms niet meer verdienen dan 34.000 euro per jaar) melden verrassend genoeg zeer tevreden te zijn – net als degenen in de bestbetaalde categorieën, zoals anesthesisten die rond de 255.000 euro per jaar verdienen.

Met andere woorden, als je op zoek bent naar een baan is het beter om je persoonlijke passies – en cruciaal: het soort mensen dat je leuk vindt om mee te werken – je keuze waar je gaat solliciteren te laten beïnvloeden, in plaats van alleen te focussen op salaris – anders eindig je misschien wel in een permanente staat van existentiële onverschilligheid.

Foto door Patrick Zachmann, via Magnum Photos

—

Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen: