Hoe verbreek je een relatie zonder jezelf te haten?

Mijn eerste vriendje dumpte ik per sms. Ik had niet eens de ballen om het zelf te doen, dus ik vroeg mijn beste vriendin om het sms'je te schrijven en te versturen. Daarna verwijderde ik z’n naam uit mijn MSN-naam. Waren dit de onhandige acties van een 14-jarige die niet wist hoe ze het moest uitmaken met iemand? Ik wou dat ik het aan mijn leeftijd kon wijten, maar toen ik ouder was, haalde ik iets soortgelijks uit met een ander vriendje. Als antwoord stuurde hij me een lange e-mail met als onderwerp “Duivelse Vrouw.”

Er is veel advies voorhanden voor mensen die net uit een relatie komen, maar over hoe je het op een behoorlijke manier uitmaakt lees je veel minder. Dat betekent niet dat je je schuldig of rot moet voelen als je erover nadenkt om een relatie te beëindigen. Want soms gaat het gewoon niet meer.

Aardig wat mensen zijn gedumpt tijdens de pandemie. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Gent had de lockdown een impact op relaties, stress en agressie. Meer dan de helft van de ondervraagden gaf aan dat ze door de lockdown een te hoog stressniveau ervaarden in hun relatie. Je bent dus niet de enige die zijn relatie misschien opnieuw wil evalueren. 

Een perfecte manier om het uit te maken bestaat niet. Maar: er zijn dingen die je kunt doen om het hele proces wat minder pijnlijk te maken.

Hoe weet je of je het uit moet maken?

“We blijven hangen in het comfort van ons ongemak,” zegt Joanne Wilson, een relatie-expert en neuropsychotherapeut, tegen VICE.

“Onze hersenen kiezen meestal de weg van de minste weerstand. Dus als je erover nadenkt het uit te maken met iemand, is het veel makkelijker om gewoon te blijven doen wat je aan het doen bent. Onze gedachten kunnen ons beperken, dus het is belangrijk om voorbij die weerstand te kijken en tot de kern van het probleem te komen.”

Als er geen duidelijke signalen zijn dat je partner je mishandelt, kan het moeilijk zijn om te besluiten uit elkaar te gaan. Onderzoek heeft uitgewezen dat het zinvol kan zijn om te kijken naar ons gedrag – en dan met name naar hoe jij en je partner met elkaar communiceren.

Volgens psycholoog en gerenommeerd huwelijksonderzoeker John Gottman zijn er vier duidelijke communicatiepatronen die de kans op een echtscheiding vergroten. Deze gedragingen, ook wel ‘De Vier Ruiters’ genoemd, zijn: kritiek, steeds in de verdediging schieten, obstructie en minachting. Net als de Vier Ruiters van de Apocalyps in het Nieuwe Testament, geven Gottman's Vier Ruiters het einde der tijden aan – of in dit geval, het einde van een gelukkige relatie. Als jij en je partner niet in staat zijn dit gedrag onder ogen te zien, is de kans groot dat de relatie instabiel en ongelukkig wordt.

Er bestaat geen goed of fout als het gaat over het beëindigen van een relatie. Er zijn echter wel stappen die je kunt nemen om het allemaal wat aangenamer te maken.

De schade van een relatiebreuk kan geminimaliseerd worden als je er op de juiste manier mee omgaat. Dus: wees eerlijk en open. Of je nou een ongedefinieerd ‘iets’ met iemand hebt, monogaam bent of in een polyamoreuze relatie zit, het is altijd een goed idee om je behoeften op een niet-verwijtende en eerlijke manier kenbaar te maken.

Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om het in levende lijve met iemand uit te maken. Als de ander jou nog steeds makkelijk manipuleert is het wellicht een idee om het toch van een afstandje te doen. Maar als de relatie wat jou betreft sterk genoeg is voor openlijke communicatie, spreek dan fysiek af met je partner als je het uit gaat maken.

“Het gaat erom dat je iemand behandelt zoals je zelf behandeld wilt worden,” zegt Wilson. “En wees niet bang om het kort en bondig te houden. Je hoeft ze geen toespraak van tien kantjes te geven.”

Als de relatie eenmaal voorbij is, zijn de emoties van de ander niet langer jouw verantwoordelijkheid. Soms zal het troosten je alleen maar slechter laten voelen en je eigen herstelproces tegenhouden.

“Als je niet bij iemand wilt zijn, dan hoeft dat ook niet. Neem de tijd die je nodig hebt om jezelf te vergeven en doe wat het beste is voor jezelf,” zegt Wilson.

Een ex heeft me ooit geblokkeerd op LinkedIn. Ik weet niet wat gênanter was: het feit dat hij eraan dacht om me op LinkedIn te blokkeren, of het feit dat ik gecontroleerd heb of hij dat had gedaan. 

Het blokkeren van een ex op social media kan heel moeilijk zijn. Het is verleidelijk om te bedenken dat je vrienden kunt blijven (of nog erger, fuckbuddies). Het is ook verleidelijk om de deur op een kier te laten, voor het geval er een kans is dat dingen in de toekomst veranderen. Maar geloof me, dit scenario eindigt met het steeds weer opnieuw bekijken van hun Instagram, verbeten op zoek naar aanwijzingen dat ze iemand anders aan het daten zijn.

We zijn vaak slecht in het analyseren van onze eigen relaties. Soms hebben onze vrienden en familie beter door wat voor invloed een relatie op ons heeft dan wijzelf. Een sterk sociaal netwerk kan je er doorheen helpen, je besluit bestendigen en ervoor zorgen dat je niet omvalt.  

“Zorg ervoor dat je jezelf omringt met bemoedigende en behulpzame mensen. Praat met een betrouwbare vriend of familielid voordat je de beslissing neemt,” adviseert Wilson.  

Je hebt het recht om verdrietig te zijn, ook al ben jij degene die dumpt. Jezelf de ruimte geven om alle gevoelens te voelen is belangrijk. Als je vandaag je bed niet uit kunt komen, is dat helemaal prima. Zorg er alleen voor dat je jezelf niet verliest in je verdriet.

Hoe langer je in een relatie zit, hoe meer je gevoel van identiteit versmelt met die van je partner. Dus als je uit elkaar gaat, voelt het alsof je een deel van jezelf bent verloren. En dat ben je in feite ook. Daarom moet je echt weer in jezelf investeren.

“Neem de tijd om jezelf weer op te bouwen nadat je het met iemand hebt uitgemaakt,” zegt Wilson. “Ik denk dat Dr. John Ardens SEEDS-theorie (slaap, onderwijs, beweging, dieet en socialiseren) een goed startpunt is.”

Als je op het punt staat het uit te maken, kan het zijn dat de gedachte aan een single leven je tegenhoudt.

Sommige mensen gaat het single-zijn extreem makkelijk af. Voor anderen is het een moeizaam gevecht (voor mij, bijvoorbeeld). In plaats van je te richten op je volgende date, neem liever een pas op de plaats zodat je nieuwe dingen kunt proberen en verkennen.

Vrijgezel zijn is een goede manier om jezelf te leren kennen. Of je het nu leuk vindt of niet, soms heb je alleen jezelf om mee om te gaan. Dus probeer ervan te genieten.

Als je besluit om in elkaars leven te blijven, is het heel belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Je hebt niet voor niets al die tijd geïnvesteerd om uit te zoeken hoe je de relatie kunt beëindigen. Het heeft geen zin om vrienden te blijven met je ex als je stiekem hoopt dat jullie weer bij elkaar komen. Als je dat doet, kan het voor jullie allebei averechts uitpakken.

Deze tips hebben niet alleen betrekking op romantische relaties. Het uitmaken met een platonische vriend of vriendin – vooral de vriendschappen waaraan je je tot ver na de houdbaarheidsdatum hebt vastgeklampt – gaat diep. Ik rouw nog steeds om een vriendschap die bijna vijf jaar geleden uit elkaar is geknald. Waarom? Hechtingsproblemen. Maar de communicatie was ook niet echt geweldig.

Tenzij ze iets hebben gedaan dat zo afschuwelijk is dat je ze echt niet meer kan zien, kan het passief loskoppelen van een vriend of vriendin meer pijn veroorzaken dan nodig is. Wees niet bang om te zeggen hoe je je voelt (zonder te gaan tieren over hoe vreselijk ze zijn geweest) en stel duidelijke grenzen.

Omgaan met een makelaar is bijna net zo beangstigend als het omgaan met een ex. Het verbreken van de relatie met iemand met wie je samenwoont kan heel snel heel een gigantische rotzooi worden. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om beleefd te blijven tijdens de breuk.

Bedenk wat je gaat doen na het eerste gesprek, want de nacht doorbrengen bij de persoon met wie je het net hebt uitgemaakt is niet ideaal. Ik heb het ooit dramatisch uitgemaakt door te roepen: “Je hebt mijn jaren als twintiger verpest,” en toen smeet ik de deur dicht, met de belofte nooit meer terug te komen. Maar ik kwam wel terug, bijna onmiddellijk zelfs. Omdat ik nergens anders heen kon en het buiten koud was.

Het uitmaken van een non-relatie is bijna even moeilijk als bij iemand blijven omdat het buiten koud is. Als je besluit iemand te ghosten, doe het dan meteen. Hoe langer je blijft, hoe groter de kans is dat de ander gevoelens ontwikkelt. En als de non-relatie zich blijft voortslepen, dan moet je op een zeker moment verantwoordelijkheid nemen. Het beste is om eerlijk te zijn.

Het kan verdomd waardeloos voelen als je veel tijd met iemand doorbrengt en die persoon je plotseling ghost. Je kunt dus beter een berichtje sturen om te laten weten hoe je je voelt. Misschien antwoordt de ander niet, maar je eerlijkheid zal gerespecteerd worden.

Er is geen makkelijke manier om te weten hoe je een relatie moet beëindigen. Of het nu een lange of een korte relatie was, of een toevallige affaire waarvan je dacht dat er meer in zat, het doet altijd pijn. Maar leren loslaten is een belangrijk onderdeel van het leven. En elke keer dat dat lukt, voel je je een beetje beter.

Dus onthoudt, het is oké om het met iemand uit te maken. Je bent niet de duivel, ook al zei je ex dat wel. Je doet gewoon wat het beste is voor jou.

Ben je slachtoffer van emotioneel of fysiek partnergeweld, of heb je vermoedens? Bel dan in Nederland 0800 2000 voor advies. Bij noodgevallen bel je 112. Je kan ook chatten met hulporganisatie FIER. In België kan je gratis en anoniem bellen naar 1712 , of met hen mailen of chatten. (In noodsituaties bel je naar de politie via het nummer 101.)

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE Australia

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.