Hoe het voelt om te trippen op DMT

Jonathan Bell had al aardig wat ervaring met trippen toen hij voor de eerste keer DMT gebruikte. De 44-jarige gebruikte tientallen keren acid en paddenstoelen. Maar die eerste DMT-trip zette zijn wereld helemaal op de kop.

“Het is zo'n sprong in het diepe dat het behoorlijk verwarrend kan zijn,” zegt Bell, woonachtig in Denver. Hij gebruikte DMT honderden keren sinds zijn eerste trip.

“Het is een meeslepende ervaring waarin je nieuwe dingen ziet en voelt,” zegt hij. “Binnen één ademhaling ga je van een normaal bewustzijn naar totaal iets anders.”

Hoe de drug precies werkt is moeilijk te beschrijven. De diepgang en variëteit van een DMT-trip zijn bijna niet in woorden te vangen. Wijlen biochemicus Alexander Shulgin was een pionier op het gebied van drugs-als-therapie. In een boek uit 1997 dat hij samen met zijn vrouw en collega Ann Shulgin schreef, staat een beschrijving opgenomen van zijn persoonlijke ervaring met geïnhaleerde dimethyltryptamine, oftewel DMT.

“Ik werd vernietigd – alles wat ik kende, alle referentiepunten, mijn identiteit – alles werd in een paar seconden vernietigd,” schrijft hij. “Ik kon niet eens rouwen om het verlies, er was niemand meer om te rouwen. Omhoog, hoger en hoger, naar buiten, ogen dicht, ik voel de snelheid van het licht, ik dij uit, groter, groter en sneller en sneller tot ik zo groot ben geworden dat ik niet meer besta.”

Shulgin’s getuigenis beschrijft de verschillende fasen van de DMT-ervaring, bijvoorbeeld het snelle begin. Daarnaast is er het overweldigende gevoel dat je ‘zelf’ en je identiteit verdampen en veranderen in iets groters, dat inniger verweven is met het universum.

Hoewel DMT vergeleken met andere drugs niet zo bekend is, zien sommigen het als een oer-trip die elke echte psychonaut meegemaakt moet hebben. Het wordt ook wel een ‘entheogeen’ genoemd:e en goddelijk stofje dat spirituele ervaringen veroorzaakt. Het is het belangrijkste ingrediënt (aanzienlijk verdund) in ayahuasca-brouwsels. Sommigen noemen het daarom de ‘god molecule’.

“Een DMT-trip wordt soms omschreven als rondstuiteren in de DMT-ruimte,” zegt Roland Griffiths, professor in de psychiatrie en neurowetenschappen aan de Johns Hopkins Universiteit.

Griffiths is de oprichter en directeur van het Center for Psychedelic and Consciousness Research aan zijn universiteit en hij voerde onderzoek uit naar DMT. Hij zegt dat de drug “een diepgaande verschuiving in het bewustzijn” teweegbrengt. Hij klinkt misschien als een blije trippende hippie, maar Griffiths is een van 's werelds meest vooraanstaande experts op het gebied van het medicinale gebruik van psychedelica. Hij zegt dat onderzoek naar DMT suggereert dat het stofje gemoedsstoornissen zoals depressie en angst zou kunnen verhelpen – dit wordt door wetenschappelijke onderzoeksgegevens ondersteund.

DMT schijnt van nature in menselijke hersenen voor te komen. Niemand weet precies wat het daar doet, maar sommige onderzoekers denken dat het een rol zou kunnen spelen in bijna-dood ervaringen. 

Dus wat betekent dit allemaal voor jou, iemand die nieuwsgierig is naar DMT of het zelfs wil proberen? Alles wat we weten over deze mysterieuze, intense drug hebben we op een rijtje gezet.

Wat is DMT?

Dimethyltryptamine is een organische verbinding die voorkomt in planten en, in mindere mate, in het zenuwstelsel van mensen en andere zoogdieren. Chemisch gezien is DMT verwant aan serotonine, melatonine, en andere neurotransmitters die de menselijke ervaring beïnvloeden, met name stemming en geheugen.

Net als LSD, peyote, psilocybine en mescaline wordt DMT beschouwd als een ‘klassiek psychedelicum’. Mensen experimenteren al minstens honderd jaar met de psychotrope eigenschappen ervan, zegt Griffiths. “Alle klassieke psychedelica hebben verschillende effecten. Ook de aanvang en duur van een trip is steeds anders,” legt hij uit. “Maar ze activeren allemaal dezelfde receptor, namelijk de serotonine-2A-receptor.”

DMT is, net als deze andere klassieke psychedelica, een serotonine-2A-receptor-agonist. DMT bindt zich aan deze receptoren en veroorzaakt neurochemische verschuivingen die zintuiglijke waarnemingen, cognitieve processen en andere hersenfuncties veranderen. DMT beïnvloedt ook een reeks andere receptoren. Onderzoek in het tijdschrift Nature (Scientific Reports) heeft uitgewezen dat DMT niet alleen de chemie in de hersenen verandert. Het heeft ook een effect op de elektrische activiteit in de hersenen, waardoor de ervaring van een trip ontstaat.

Hoe produceren, kopen en gebruiken mensen DMT?

Synthetische DMT kan in een laboratorium worden gemaakt, maar gebruikers komen de drug meestal tegen als poederig wit zout dat is gewonnen uit de schors van tropische bomen of andere plantaardige bronnen. Net als bij andere drugs is de dosering afhankelijk van de gebruiker en de specifieke extractie. Maar kleinere doses leiden tot mildere effecten. In de meeste onderzoeken en literatuur over DMT is gekeken naar zogenoemde ‘doorbraakdoses’ – een dosering die krachtig genoeg is om een complete psychedelische ervaring op te wekken.

Als het gaat om hoe mensen aan DMT komen, zegt Griffiths dat sommige gebruikers het zelf winnen met behulp van doe-het-zelf-handleidingen op het internet en online aangeschafte stekjes van de plant. Bell zegt dat hij DMT meestal tegenkomt in vooraf geladen vape-pennen, die rond de 90 euro kosten, wat neerkomt op ongeveer 10 tot 15 trips. Sommige gebruikers betalen ook ‘gidsen’ om hen gedurende de gehele ervaring te begeleiden. “Ik heb begrepen dat mensen meestal tussen de 180 en 450 euro betalen voor iemand die hun de drug brengt en vervolgens de dosering bepaalt, dus ze betalen voor de drug, de ervaring en die begeleiding,” zegt Alan Davis, een onderzoeker van psychedelica en assistent professor aan de Ohio State University.

In ayahuascabrouwsels die mensen drinken wordt DMT-poeder vermengd of versneden met andere plantaardige ingrediënten die de effecten vertragen en verzachten, zegt Griffiths. De drug heeft wat tijd nodig om te werken, variërend van een paar minuten tot een uur of langer. De trip die daarop volgt kan vele uren duren.

Pure DMT wordt meestal gerookt of gevaped. “Soms wordt het gemengd met een beetje marihuana en gerookt,” zegt Griffiths. “Andere keren wordt het verhit tot het verdampt en geïnjecteerd.” De effecten van de drug zijn bijna onmiddellijk voelbaar, zegt Griffiths. Binnen een paar seconden merk je wat, meestal al na één diepe inhalatie. In vergelijking met veel andere drugs is de DMT-trip kort; ongeveer twintig tot dertig minuten.

Hoe voelt een DMT-trip?

Dat is een lastige vraag. “Veel van de ervaring kan ik niet omschrijven omdat het voortkomt uit een deel van mijn hersenen waarin er geen menselijke taal is,” zegt Amy Shula (40) een in Denver gevestigde programmamanager voor klinisch onderzoek.

Shula zegt dat ze in totaal zo’n twintig keer DMT heeft gerookt of geïnhaleerd. Net als Bell zegt ze dat elke DMT-ervaring uniek is, maar ze herinnert zich nog steeds die eerste trip.

“Er zijn niveaus,” zegt ze. “Na de eerste inhalering ontspant mijn lichaam heel erg en worden kleuren levendig.” Na de tweede inhalatie ontstaan er nieuwe lagen in de ervaring. “Ik voel me gewichtloos, alsof ik in het water lig maar iemand of iets houdt me vast,” zegt ze. “En dan is het alsof ik naar een geometrische matrix kijk – een soort transparante matrix die alles omvat.”

Shula zegt dat ze meestal probeert drie of vier hits te nemen en vast te houden, maar ze is vaak zo snel zo ver heen dat de wereld om haar heen verdwijnt. “Ik bevind me dan in een soort hyperspace, niet een tunnel, maar alsof ik met lichtsnelheid door de ruimte beweeg, en ik zie kleuren en vormen die ik nog nooit eerder heb gezien,” zegt ze. “Ik voel me een met alles, alsof ik het universum ben dat zichzelf ervaart.”

Andere gebruikers beschrijven soortgelijke sensaties. “Ik stierf, of mijn ziel verliet mijn lichaam en ik kwam terecht in een goddelijk domein,” zegt Tim Leonard (39), een ondernemer uit Detroit. “Ik zag een doorschijnende menselijke schedel met een actief brein dat kleuren en energie uitstraalde. De hersenen waren verbonden met het hart, dat ook uit elkaar barstte van de kleuren.”

“De boodschap,” zegt hij, “was dat het een groot geschenk is om als mens geboren te worden. Het is een wonder dat we bestaan en dat we ons bewust zijn van ons eigen bestaan.”

Deze zogenoemde doorbraaktrips krijg je meestal met hogere doses van de drug. Sommige ervaringen van gebruikers zijn wat dit betreft opmerkelijk – bijna griezelig. ‘De ontmoeting’ komt vaak voor in deze doorbraaktrips.

“Mensen hebben het over ervaringen waarin ze een soort voelende, autonome wezens tegenkomen,” zegt Griffiths.

Shula beschrijft een trip waarbij ze een “goddelijk hoofd” zag dat leek op een Azteeks masker. “Ik voelde me veilig, alsof het me vasthield, het liet me zien dat het me op deze reis zou begeleiden,” zegt ze. Deze ontmoetingen verschillen van gebruiker tot gebruiker, en niet iedereen krijgt ze. Maar dit soort ervaringen zijn zo gewoon onder DMT-gebruikers dat Griffiths er onderzoek over gepubliceerde. En uit dit onderzoek bleek dat de ontmoeting met de entiteit meestal visueel en telepathisch is. De meest veel voorkomende beschrijvingen van de entiteit zijn een ‘wezen’, een ‘gids’, een ‘geest’ of een ‘buitenaards wezen’. Maar ze kunnen elke vorm aannemen – sommigen zijn onzinnig of beangstigend. Terrance McKenna, een etnobotanicus en psychedelica-onderzoeker, beschreef de entiteiten die hij ontmoette als “machine-elfen”.

“Mensen communiceren normaal gesproken met dit wezen, en het wordt meestal een enorm meeslepende ervaring,” zegt Griffiths. “Mensen zeggen dat het hun gehele beleving van de werkelijkheid heeft veranderd.” De beschrijving van deze ontmoetingen is vaak bizar of eng. “En toch zijn de belangrijkste emoties die mensen dan voelen liefde, vriendelijkheid en vreugde. De eigenschappen die aan de entiteit worden toegeschreven zijn welwillendheid, heiligheid en een bewustzijn,” zegt hij.

Dit lijkt heel erg op Leonards ervaring. Hij gebruikt woorden als ‘liefde’ en ‘schoonheid’ herhaaldelijk om zijn trip te beschrijven. “Mijn ideeën over het leven zijn veranderd,” zegt hij. “Liefde en dankbaarheid en intelligentie hebben onze schepper en de hele schepping gevormd.”

Zelfs nadat de hallucinerende effecten van DMT zijn verdwenen, geloven mensen dat de ontmoeting echt was. Veel mensen zeggen dat de ontmoeting realistischer aanvoelde dan het dagelijkse bewustzijn, en de meesten – Leonard bijvoorbeeld – blijven geloven dat de entiteit met wie ze communiceerden nog steeds bestaat, ergens. “Ze beschouwen het niet als een droom of een fantasie,” zegt Griffiths.

Griffiths noemt Rick Strassman, een klinisch universitair hoofddocent psychiatrie aan de Universiteit van New Mexico en bekende DMT-onderzoeker. In zijn bestseller DMT: The Spirit Molecule, stelt Strassman dat parallelle universums zouden kunnen bestaan. DMT zou gebruikers in staat stellen toegang toe te krijgen tot die parallelle wereld. “Dat is een nogal radicale stelling van een medicus,” zegt Griffiths. “Maar zoveel deelnemers aan zijn studie hadden deze ervaring dat hij ze niet zomaar kon negeren.”

DMT leidt veelal tot een gevoel van eenheid of verbondenheid met het universum.

Mensen die ayahuasca gebruiken maken melding van eenzelfde soort ervaring, hoewel in meer abstracte of symbolische vorm – een soort light-versie van de DMT-trip. Ondertussen kunnen de ervaringen van gebruikers van 5-MeO-DMT – een hallucinogeen middel dat lijkt op DMT en dat voorkomt in paddenstoelen en padden – als nog sterker en diepgaander omschreven worden.

“DMT wordt meestal de ‘spirit molecule’ genoemd, terwijl 5-MeO is beschreven als de ‘god molecule’,” aldus Davis, de assistent professor aan de Ohio State University. “Met 5-MeO melden mensen een volledige ontbinding van het ego en een complete eenwording met God en het universum en alles wat er ooit heeft bestaan. Het is een krachtigere en meer dramatische transformatie.”

Kun je DMT voor medische doeleinden gebruiken?

Op dit moment heeft iedereen het over psychedelica als potentiële doorbraak in de behandeling van verslaving, depressie, angst, trauma, en andere geestelijke gezondheidsproblematiek. DMT is, nog afgezien van ayahuasca therapie, in toenemende mate onderdeel van dit gesprek.

“Veel depressies en angsten worden veroorzaakt door het gevoel afgesloten of alleen of geïsoleerd te zijn, of geen plaats in de wereld te hebben,” zegt Davis. “Een van de belangrijkste kenmerken van DMT is een volledige verbinding met het universum waardoor al die gedachten worden opgelost.”

Griffiths heeft verschillende studies opgezet over de therapeutische werking van psychedelica – vooral psilocybine. Hij zegt dat de snelle start van DMT en de relatief korte duur van de trip het vanuit therapeutisch oogpunt interessant maakt: een paddenstoel trip kan acht uur of langer duren, terwijl iemand DMT kan ervaren binnen de negentig minuten van een therapiesessie. Hij zegt ook dat DMT, net als andere psychedelica, een verhoogd soort neuroplasticiteit veroorzaakt, wat deels de voordelen van de drug verklaart.

Maar hij heeft zijn bedenkingen. “Mensen zijn binnen dertig minuten terug bij hun normale bewustzijn, en de ervaring wijkt af van de normale werkelijkheid,” zegt hij. “Met DMT zou het moeilijker kunnen zijn om deze ervaringen te begrijpen en ze te integreren in een normale manier van denken.”

Griffiths zegt dat DMT, net als andere psychedelica, niet giftig lijkt te zijn voor de hersenen of het lichaam. Maar het is niet zonder risico. “Ten eerste zijn deze drugs illegaal,” zegt hij.

“De andere zorg is dat dit soort ervaringen voor sommige mensen destabiliserend kunnen zijn,” zegt hij. “In ons onderzoek dienen we geen psilocybine toe aan mensen met een familiegeschiedenis van psychotische aandoeningen zoals schizofrenie. Het is mogelijk dat een dergelijke ervaring hen in een chronische psychotische stoornis kan brengen.” Dit is eerder een voorzorgsmaatregel dan een bewezen risico.  Onderzoekers hebben gekeken of psychedelica ernstige geestelijke gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken en ze vonden hier geen bewijs voor.

Als het gaat om 5-MeO-DMT die niet in een klinische setting wordt ingenomen, zegt Davis dat de drug zo heftig is dat mensen die niet onder toezicht staan in levensbedreigende problemen zouden kunnen belanden. “Je kunt voorover vallen waardoor je luchtwegen samendrukken, en daardoor zou je kunnen stikken,” zegt hij.

Komt DMT van nature voor in ons lichaam?

Het meest intrigerende en ook het meest verbijsterende aan DMT is de ontdekking dat het voorkomt in ons lichaam. Niemand weet waarom dat zo is.

“Er zijn mensen die een aantal interessante ideeën hebben, maar er is onvoldoende bewijs om dat theorieën of hypotheses te noemen,” zegt Davis. Een van de ideeën is dat lichaamseigen DMT een rol speelt bij dromen of spirituele ervaringen. Maar onduidelijk is waarom we een dergelijke chemische stof in ons lichaam hebben.

“Een van de meer interessante ideeën is dat DMT een rol kan spelen in het sterfproces – dat de pijnappelklier het vrijgeeft tijdens het sterven,” zegt Davis. Maar nogmaals, dit is giswerk.

Davis wijst er ook op dat sommige bijna-doodervaringen – het loslaten van je lichaam, het in contact komen met een welwillende hogere macht – ook plaatsvinden tijdens DMT-trips. Sommige onderzoekers hebben zelfs gespeculeerd dat DMT en de bijna-doodervaringen die zij teweegbrengen ons kunnen helpen om te doen alsof we dood zijn. Dat was ooit een van onze levensreddende strategieën, een overblijfsel uit de tijd toen mensen regelmatig werden aangevallen door wilde dieren.

“Anderen stellen dat het helemaal geen hallucinaties zijn, maar dat dimensies geopend worden die normaal gezien onbereikbaar voor ons zouden zijn,” aldus Davis. 

DMT roept dus veel vragen op, maar het is duidelijk dat het mensen een diepgaande ervaring biedt. “Ik denk dat het ons helpt om iets aan te boren waar we normaal gesproken geen toegang toe hebben met onze menselijke hersenen, als een soort toegangspoort tot meer waarheid,” zegt Shula, de manager van het klinische onderzoeksprogramma in Denver.

“Het heeft me heel erg beïnvloed,” zegt ze. “Het heeft me laten zien wat het leven is – er is geen tijd of ruimte, er is geen einde, alles is met elkaar verbonden.”

Dit artikel verscheen eerder op Motherboard.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.