Door de lockdown werden veel honden geadopteerd… en weer teruggebracht

Een pijnlijke herinnering: de eerste lockdown is een week bezig. Je verveelt je stikkapot en spendeert uren op zoek naar een excuus om je huis te verlaten. De muren komen op je af en na een paar dagen doen alsof je joggen best leuk vindt, is het tijd om de waarheid onder ogen te komen: je haat joggen. “Had ik nu maar een schattige labrador, of een klein poedeltje om uit te laten”, leken velen te denken. Want plots wilde iedereen met een knuffeldier gaan wandelen, en werd er een recordaantal honden geadopteerd uit dierenwinkels en -asielen. 

Dat blijkt ook uit de cijfers. Volgens DogID, het officiële platform voor hondenregistratie in België, werden er vorig jaar 7,5% meer nieuwe honden werden ingeschreven dan in 2019. 

VICE interviewde Sébastien De Jong, directeur van vzw Sans Collier, die jaarlijks meer dan 1.500 honden en katten opvangt. We spraken ook met Nicolas* die aan het begin van de lockdown een hond adopteerde, maar al snel spijt kreeg van die beslissing.

VICE: Hey Sebastien, jij hebt een goed zicht op de situatie. Waren er inderdaad meer adopties tijdens die eerste lockdown? En zijn er baasjes die hun hond weer hebben teruggebracht?
Sebastien: Gemiddeld blijft een hond hier 30 dagen voor ie geadopteerd wordt. 90% van de honden is na een paar weken alweer weg. En dan heb je nog een tiental honden die hier maanden, soms zelfs jaren achterblijven. Dat komt meestal door gedragsproblemen.

Tijdens de eerste lockdown stond alles op pauze, zelfs het aantal honden dat werd achtergelaten door hun baasje. Er werd hier toen een kwart minder honden binnengebracht. De voorbije jaren ging die trend nochtans in stijgende lijn. Als er minder honden worden gedumpt, zijn er uiteraard ook minder honden die geadopteerd kunnen worden. Op het einde van de eerste lockdown was ons asiel voor de helft leeg. Goed nieuws voor ons én voor de dieren, maar dat was spijtig genoeg maar een tijdelijk fenomeen.

Nicolas, jij wilde ook een hond tijdens de eerste lockdown? 
Nicolas: Ja, ik wilde al heel lang een hond. Uiteindelijk kocht ik een puppy van 4 maanden bij een kennel. Een vrouwelijke boxer. 

Als er zoveel adoptieaanvragen waren, werden die dan op een of andere manier gerangschikt?
Sébastien: Niet elke aanvraag heeft geleid tot adoptie. We hebben heel veel aanvragen als onverantwoord bestempeld. Soms was het echt hallucinant: mensen eisten meteen een dier omdat hun kinderen het wachten beu waren. Zo’n vragen waren geen uitzondering, maar ons asiel gaat daar niet op in. Ons doel is om die adoptie te doen slagen. Niet alleen voor het welzijn van de dieren, maar ook om te voorkomen dat de mensen hier na een paar weken terugstaan om hun hond weer terug te brengen.

Nicolas, hoe lang heb jij je hond gehouden?
Nicolas: Niet lang, maar vijf maanden.

Waarom?
Nicolas: Toen ik nog bij mijn ouders woonde hadden we verschillende boxers, maar nu woon ik alleen op een appartement. Ik wilde per se een boxer, maar achteraf gezien was dat toch niet ideaal. Ik ging wel vaak met haar wandelen, maar mijn appartement was veel te klein voor die hond. 

Eigenlijk heb ik op dit moment nog wel tijd om voor haar te zorgen, maar in de toekomst wordt dat veel moeilijker. Ik begin binnenkort met een job in de horeca. Dat zou betekenen dat die hond de hele dag alleen op mijn appartement zit. Da’s een onhoudbare situatie, dat gaat niet. Dus heb ik tegen mezelf gezegd dat ze beter ergens anders naartoe kon gaan. Ze moest een nieuwe, stabiele thuis vinden. Hoe sneller, hoe beter voor haar. 

Sébastien: We hebben altijd een gesprek met de baasjes. Da’s de enige manier om te achterhalen waarom ze hun hond niet meer willen. Uit die gesprekken blijkt dat veel mensen een hond hebben gekocht tijdens de eerste lockdown. Maar wanneer het normale leven weer op gang begon te komen, kwamen ze erachter dat zo’n hond verzorgen eigenlijk best veel werk is. Er zijn ook mensen die wel wat verantwoordelijker zijn, maar niet om kunnen met de gedragsveranderingen van hun hond na de lockdown. 24 uur per dag bleven die mensen bij hun hond, zonder hem ooit ergens mee naartoe te nemen of ook maar één hondentraining te volgen. Als hun baasje dan plots weer gaat werken en iedereen uit huis is, is de kans inderdaad groot dat er gedragsproblemen ontstaan. 

Je hond houden zou in dat geval ook problematisch zijn?
Sébastien: Ja, vooral op lange termijn. Zeker voor puppy’s die nog niet getraind zijn en dan plots in een onbekende omgeving terechtkomen. Dat kan gewoon niet werken. Die honden zijn bang, ze zullen bijten en zich onhandelbaar gedragen. Voor je ‘t weet staan ze hier terug voor de deur. Hondentraining is echt noodzakelijk voor de sociale ontwikkeling van zo’n puppy. 

Geef je jezelf de schuld, Nicolas?
Nicolas: Ik heb wel spijt, maar ik weet dat ze nu op de juiste plek is terechtgekomen. Toen ik besloot om haar weg te doen, heeft het anderhalve maand geduurd vooraleer ik iemand vond die haar kon opvangen. Ik wou haar niet zomaar weggeven aan de eerste de beste en ook het asiel was geen optie. Via via heb ik haar huidige baasje leren kennen. Ik weet tenminste waar ze is, en dat alles goed gaat met haar. 

Het lijkt erop dat Nicolas door de mazen van het selectieproces is geglipt...  
Sébastien: Iedereen die een adoptieaanvroeg doet, wordt grondig geëvalueerd door het asiel. Maar als we iemand weigeren, is de kans groot dat die persoon naar een dierenwinkel of gewetenloze fokker trekt. Daar worden veel minder vragen gesteld. Na vijf minuten staan ze alweer buiten met een nieuwe hond. Voor sommigen is het een businessmodel, anderen staan er gewoon echt niet bij stil. Na de eerste lockdown zijn er heel veel baasjes hun hond hier komen dumpen. Ze kochten hem bij een fokker of in een dierenwinkel, maar kwamen er al snel achter dat ze er niet voor kunnen zorgen. Dus brengen ze hem maar naar het asiel. 

Is dat waarom je naar een fokker bent gegaan, Nicolas?
Nicolas: Nee. Mijn eerste hond kwam uit een asiel, maar tegenwoordig vind je daar geen boxers meer. Ze worden steeds zeldzamer, ik heb het gecheckt.

Hoe weet je of een adoptie echt verantwoord is? 
Sébastien: Het is niet gemakkelijk om erachter te komen of iemand al dan niet geschikt is om een hond te adopteren. We volgen het protocol en daarbij moet aan een hele reeks voorwaarden worden voldaan. In de eerste plaats zijn er de basiscriteria: heeft deze persoon al eerder een huisdier gehad? Is het een verdraagzaam persoon? Werd er al eerder een dier afgestaan? Als het antwoord op die laatste vraag ja is, wordt je aanvraag sowieso geweigerd. Zo’n gesprek is geen ondervraging. We proberen er gewoon achter te komen of de persoon die voor ons zit een goed baasje zou zijn voor een van onze dieren. 

Als alles goed gaat, is het tijd voor de volgende stap: een dier vinden dat past bij de verwachtingen van de kandidaat, maar ook bij wat die persoon kan bieden. En er moet een klik zijn, het gevoel moet kloppen voor mens en dier. Soms zijn er mensen die binnenkomen en onmiddellijk aangeven dat hun voorkeur uitgaat naar een bepaald ras. Maar dat doen ze vooral om slim over te komen. 

Ondanks dat alles worden er dus toch honden teruggebracht? 
Sébastien: Ja. We proberen dat retourpercentage zo laag mogelijk te houden. Elk dier dat terugkeert, is een mislukking. Zowel voor ons als voor het dier. Het gaat er soms walgelijk aan toe. Soms breng je drie uur door met een persoon, en brengt die de hond de dag erop weer terug voor twee keer niks. Soms geeft dat ons wel de kans om het dier beter te evalueren. Een dier dat terugkomt, is een dier dat we beter kennen. Maar goed, we blijven positief. In 90% van de gevallen is er wel een match. 

Heb je nog advies voor degenen die nog altijd twijfelen om een dier in huis te halen tijdens deze eindeloze lockdown?
Nicolas: Kijk vooruit, denk aan de toekomst. Ik heb mijn hond in huis gehaald terwijl de horeca compleet stillag. Tijdens de lockdown had ik zoveel vrije tijd dat ik constant met haar kon bezig zijn. We waren altijd samen. Maar na een tijdje besef je dat dat niet houdbaar is. Daar had ik eerder aan moeten denken. 

Sébastien: Wat ik nu ga zeggen klinkt misschien extreem, maar ik geloof echt dat er mensen zijn voor wie een huisdier niet is weggelegd. Je moet de taal van een dier kunnen ontcijferen en begrijpen. Mensen die een hond mee naar huis nemen en dan terugkomen met argumenten als “we kunnen het niet aan, we krijgen hem niet zindelijk”. Ja… Dan is een huisdier gewoon niks voor jou.

Als je een dier wilt adopteren, moet je je altijd de vraag stellen of je verdraagzaam genoeg bent. Een hond is niet perfect. De kans is groot dat ie je keuken sloopt en putten graaft in de tuin. Kan je daarmee om? Een dier heeft ruimte nodig om zijn ding te kunnen doen. 

 *Schuilnaam

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.