Wanneer je je bitcoin-wachtwoord kwijtraakt en wat je dan kunt doen

Dat kan best een dure grap zijn. Vraag maar aan de Duitse computerprogrammeur die in januari dit jaar nog slechts twee inlogpogingen mocht doen voordat hij zijn 200 miljoen euro aan bitcoin kwijt zou raken. Volgens schattingen van cryptobedrijf Chainanalysis is bijna 3,7 miljoen bitcoin ontoegankelijk – zo’n 20 procent van de 18,6 miljoen die momenteel in omloop is.

Higoze, een 28-jarige Franse stuntman, is een van deze pechvogels. Hij investeerde een paar jaar geleden 165 euro en zag dit bedrag na een tijdje verdriedubbelen. “Ik dacht: nu ben ik ook zo iemand van Wall Street!” zegt hij. “Ik word rijk zonder er ook maar een vinger voor uit te steken – ik kan gewoon de hele dag blijven netflixen.” Toen de waarde weer sterk daalde, maakte Higoze zich niet echt zorgen. “Het was vooral een beetje jammer. Alsof je 200 euro in het casino kwijtraakt.”

Na zijn eerste investering verwisselde Higoze een paar keer van telefoon, en raakte hij de toegangscode kwijt voor de wallet-app waarop hij zijn cryptovaluta had opgeslagen. De enige manier waarop hij zijn geld nu terug kan krijgen, is door zijn seed in te vullen – die hij zich niet kan herinneren en ook nergens meer kan vinden. “Ik heb overal gekeken,” zegt hij. “Waar ik vooral mee zit is dat het allemaal mijn eigen fout is. Iedereen zegt altijd hoe belangrijk het is om je seed in de buurt te houden.” 

Hij schat in dat zijn investering nu meer dan 1600 euro waard is. “Met dat geld had ik mooi naar Turkije kunnen gaan voor een haartransplantatie.” Wat nogal nodig is, zegt hij, omdat hij op rap tempo kaal wordt van alle stress.

Bitcoin is in 2009 gemaakt door de mysterieuze schepper Satoshi Nakamoto en is de eerste en succesvolste cryptomunt die gebaseerd is op blockchaintechnologie. Het is een volledig digitaal betaalmiddel waarvan er maximaal 21 miljoen in omloop kunnen zijn – en die hoeveelheid kan niet meer worden aangepast. Het idee van dit plafond is dat bitcoin schaars blijft, en dus waardevol. Nadat de waarde op 8 januari dit jaar op 34.000 euro kwam te liggen, ging de koers weer even flink omlaag, en binnen een paar weken weer hard omhoog. Eind mei lag de waarde op zo’n 32.000 euro.

Ook als je alles uit de kast hebt getrokken om je wachtwoord goed op te slaan, kun je hem makkelijk kwijtraken. Een krappe tien jaar geleden ging de Canadese journalist Maxime bijvoorbeeld bitcoins minen – het proces om nieuwe munten te genereren, waarbij je een complexe wiskundige puzzel op moet lossen. Hij sloeg zijn seed op op zijn harde schijf, die vervolgens beschadigd raakte. Hij denkt dat hij een paar honderd euro is verloren, misschien wel duizend. “Ik was gefascineerd door het feit dat het een alternatief voor geld was,” zegt hij. “Ik had nooit gedacht dat bitcoin tegenwoordig zoveel waard zou zijn – anders was ik wel door blijven minen.”

Ook Paul*, een 38-jarige Franse gamer en Twitch-streamer, had een ongelukje met zijn harde schijf. In 2019 kocht hij 400 euro aan bitcoin, omdat hij wiet wilde kopen op het darkweb. “Ik kocht voor zo’n 100 euro aan wiet en in de maanden daarna hield ik me niet echt meer bezig met dat hele bitcoin-gebeuren.” Op een dag maakte hij zijn harde schijf leeg, na een crash. “Toen realiseerde ik me dat het tekstbestand waarop ik de sleutel had gezet was verdwenen. Boem, einde verhaal.” Hij schat zijn verlies in op 1500 euro.

Gebruikers die hun seed zijn verloren, vragen zich vaak af waarom het systeem afhankelijk is van iets dat zo kwetsbaar is voor menselijke fouten. “Het idee achter bitcoin is dat het vrijheid biedt, maar daar komt wel wat eigen verantwoordelijkheid bij kijken,” zegt Yves Bennaïm, een Zwitserse cryptospecialist en oprichter van denktank 2B4CH. “Als je het wachtwoord van je Gmail vergeet, kan Google je helpen om ‘m te achterhalen. Maar bij bitcoin is er geen centrale beheerder.”

Als je een volledig anoniem en gedecentraliseerde munteenheid wilt hebben, kun je eigenlijk niet het gemak verlangen van diensten als Google en Facebook.

Het is nogal zuur als je zelf niet meer bij je geld kunt, maar voor de rest van het systeem is dat zo slecht nog niet. “Mensen die hun toegang kwijtraken dragen eigenlijk bij aan het netwerk, omdat de rest meer waard wordt,” zegt Bennaïm. Hij raadt aan om je seed op te bergen in een beveiligde kluis bij de bank, zoals je ook bij andere waardevolle eigendommen zou kunnen doen. Voor nóg meer zekerheid zou je je seed ook in metaal kunnen laten graveren dat bestendig is tegen vuur, corrosie en andere narigheid – een dienst die bedrijven daadwerkelijk speciaal voor dit soort wachtwoorden aanbieden.

Bennaïm zegt dat sommige traders ook doen alsof ze hun sleutel zijn verloren, omdat ze geen belasting over hun bitcoin willen betalen – want dat moet namelijk bij cryptovaluta, in de meeste landen tenminste. Maar voor de Belastingdienst is het lastig om zoiets te verifiëren.

Als je geen toegang meer hebt tot je wallet, zou je Dave ‘Bitcoin’ (zoals hij graag genoemd wordt) van Wallet Recovery Services kunnen benaderen. Dave ontwikkelde zijn eigen software, die miljoenen verschillende woordcombinaties uitprobeert om je digitale schatkist te openen. Het slagingspercentage schat hij in op 35 procent. Hij rekent 20 procent van het bedrag als hij erin slaagt om bij de wallet te komen, en niks als het hem niet lukt. “Maar ik ben best een doorzetter,” zegt hij. “Ik heb er ook weleens een paar jaar over gedaan – maar toen lukte het wel.”

Maxime, Paul en Higoze zeggen alle drie dat ze daar niet zoveel interesse in hebben, omdat ze ook weer niet zó veel geld hadden geïnvesteerd. “Maar als mijn bitcoins op een dag een ton waard zijn, verander ik misschien nog wel van gedachten,” zegt Higoze. Toch ziet het er niet naar uit dat we hem snel terugzien op de bitcoinmarkt. “In bitcoin investeren vind ik de moeite niet meer waard. Toen ik begon kon je best een prima taartpunt krijgen voor 200 euro. Nu alleen nog maar wat kruimels.”

*Naam aangepast

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Frankrijk.