Na maanden van afstand houden: een ode aan de vleselijkheid van het lichaam

De Asiat-site in Vilvoorde ademt momenteel de sfeer van het einde der tijden - volledig in lijn met het bijzondere jaar dat we achter de rug hebben. Maar op zondag 11 juli straalde er een vreugdevol streepje licht vanuit deze voormalige militaire basis. Want Horst komt na een onderbreking van twee jaar opnieuw tot leven met de opening van "Flying on the raven’s wing". De expo is een ode aan het vlees en het lichaam, en staat in schril met de virtuele realiteit waarin we de voorbije maanden hebben doorgebracht.

Als een echo van de tentoonstelling bewogen bevrijde lichamen zich voor de dj's van de Kiosk, die de hele middag de tent op stelten zetten. Met behulp van de zon en het bier, konden we de sensuele trance en de zoete sfeer van festivals weer voelen.

Te midden van deze vrolijke menigte ontmoetten we de curator en enkele kunstenaars van de tentoonstelling.

Je kan de Horst Exhibition bezoeken tot 5 september.

VICE : Hoe kwam je op het lichamelijke thema voor de tentoonstelling "Flying on the raven’s wing"?  
Evelyn : Meer dan een jaar lang hebben alleen onze hoofden gewerkt. Ik wilde nadenken over hoe we ons eigen lichaam opnieuw kunnen bekijken. Hoe het zich kan uitdrukken en zonder woorden emoties kan overbrengen, en ook anderen kan aanvoelen. 

Het is begonnen met gesprekken met Marinella Senatore die "Bodies in Alliance" creëerde. Het werk verwijst naar Judith Butler en een massa lichamen die samen op straat protesteren. Dat wilden we verbinden met het nachtleven. Samen met ons team doen we veel onderzoek naar het potentieel van de nacht. Voor mij is de nacht nog steeds een tijdsperiode waarin we kunnen ontsnappen aan de logica van de dag, die wilt dat we presteren en de sociale normen volgen. Ik geloof dat we 's nachts, als dat alles even aan de kant wordt geschoven, een andere manier van samenleven kunnen uitvinden. 

Hoe heb je de artiesten geselecteerd?
Ik kies de artiesten in functie van het verhaal dat we hier willen vertellen, maar het is voor mij ook belangrijk dat er een persoonlijke klik is. Het is een kwestie van intuïtie. Ik wil samenwerken met artiesten waarmee ik hier in september ook wil feesten. Dit jaar was dat natuurlijk wel wat moeilijker aangezien ik alleen achter mijn computer zat om connecties te maken. 

Hoe werk je samen met de kunstenaars om een coherente tentoonstelling op te bouwen?
Ik laat de artiesten graag vrij zodat ze hun eigen visie kunnen uitdrukken. Omdat we in een productie zitten die speciaal voor deze site werd ontworpen, wist ik totaal niet wat het uiteindelijke stuk zou zijn. Je weet niet hoe de artiest zal reageren op de site en het thema. Je ziet ook veel van wat er zich afspeelt in hun persoonlijke leven terug in de werken. Soms jaagt het mij wel wat schrik aan: ik vraag me af of de boodschappen van al deze artiesten die in zoveel verschillende richtingen gaan elkaar ook zullen kunnen kruisen. Maar ik vind het veel interessanter om op die manier te werken, om samen op dezelfde plaats te beginnen en te zien waar het ons brengt.

VICE : Hallo Daan, welke stukken stel jij hier tentoon?
Daan : Dit zijn twee bronzen stukken gebaseerd op Bruegels schilderij De Misantroop.  Het ene stelt een hart voor, het andere een klein personnage. Op het schilderij zien we een man die in gedachten is verzonken en probeert te ontsnappen aan deze wereld. Achter hem staat een klein personnage met op zijn rug een wereldbol, het symbool van de wereld, die zijn hartvormige portefeuille steelt. Voor de man staan valstrikken op de grond, die vertegenwoordigen de gevaren je tegenkomt wanneer je van de weg afdwaalt en er alleen voor komt te staan. Voor mij staat dit voor onze relatie met de wereld en de noodzaak om de dingen aan te pakken, ondanks de moeilijkheden.

En waarom spreekt het jou persoonlijk aan?
Er is een zeer persoonlijke dimensie aan dit werk. Zes jaar geleden heb ik een openhartoperatie gehad en momenteel wacht ik op een niertransplantatie. Mijn lichaam is ook een systeem waarmee ik een relatie probeer aan te gaan. Deze persoonlijke dimensie is nuttig voor mijn werk, al probeer ik ze af en toe opzij te schuiven om aan universaliteit te winnen.

Waarom heb je deze sombere ruimte gekozen om je stukken tentoon te stellen?
De plaats die ik gekozen heb is nogal vuil, maar ik hou van de duisternis en alle planten die hier groeien. Er speelt zich een strijd af tussen natuur en architectuur, die ondanks deze spanning gedwongen worden om naast elkaar te bestaan en samen te functioneren. Ik vond het prachtig.

VICE : Hey Tarek, kun je wat meer vertellen over je installatie Horn is a Thorn is a Horn?
Tarek : Het is als een tentoonstelling binnen de tentoonstelling. Ik verken de idee van verlangen in verband met zelfbescherming en bescherming. Ik heb gewerkt met doornen, afkomstig van zowel planten als hoorns. Die zweven door de ruimte en hebben een vloeibare, bijna erotische materie. Ze zijn opgesteld rond een gedicht dat in zes delen is gesneden.

Waarover gaat het gedicht? 
Het is een queer romantische tekst die ons verlangen naar verbinding en samensmelting onderzoekt, maar ook naar de onmogelijkheid daarvan.

Werk je vaak met hangende stukken?
Voor mij is de tentoonstellingsruimte een ruimte waarin in tijd en ruimte zijn opgeschort. Ik leg daar graag de nadruk op, om zo een omgeving te creëren die een emotionele ervaring kan bieden. Ik vond het leuk om na te denken over de soorten vormen die deze ruimte zouden kunnen betreden en er zin aan zouden kunnen geven. Ik vind het interessant om na te denken over hoe wapens, die tegelijkertijd als iets bedreigend en aantrekkelijk worden gezien, ook performatief kunnen worden. Deze wapens zijn totaal nutteloos omdat ze zijn teruggebracht tot het ophangen ervan, ze zijn beheerst.

Dus je hebt nagedacht over je installatie in functie van de ruimte?
Het is inderdaad een stuk dat speciaal werd gemaakt voor deze site. Deze plek is zowel moeilijk als spannend, omdat deze voormalige verlaten militaire basis echt een eigen karakter heeft. De natuur is ook heel aanwezig, ze komt overal tevoorschijn. Het lijkt wel alsof ze het probeert over te nemen. Ik wilde met al deze elementen rekening houden en nadenken over hoe de stukken een zekere spanning konden bereiken en een verschuiving teweeg konden brengen. Zo heb ik bijvoorbeeld een werk gemaakt rond transparantie. De plexiglas platen waarop de tekst is afgedrukt, onthullen de architectuur en laten tegelijkertijd de tekst een plaats vinden in de ruimte.

VICE : Hé Aline, hoe heb jij je deze plek eigen gemaakt?
Aline : Bij het eerste bezoek was er een gebouw dat me sterk aan een kerk of gebedshuis deed denken. Zoals in vele kerken is er achteraan een kleine omheining met geneeskrachtige kruiden of een begraafplaats, als verwijzing naar de Hof van Eden. Dit gebouw heeft ook zo’n tuin, alleen vinden we hier we de oude structuren die werden gebruikt voor militaire oefeningen. Ik stel me al die gespierde, afgetrainde en viriele lichamen voor, zwetend aan het trainen volgens de orde en hiërarchie. Ik vond het een interessante plek. Dus dacht ik aan een stuk dat tegen dit idee van controle en discipline inging.

Hoe heb je dat gedaan?
Ik ben nogal geïnteresseerd in hallucinogene planten en diens verband met occulte rituelen. Toen ik onderzoek deed, kwam ik Atropa Belladonna tegen. Dat is een zeer krachtig hallucinogeen dat dodelijk kan zijn - vijf bessen zijn genoeg om een kind te doden. Ik was geïnteresseerd in het feit dat het hele speciale hallucinaties veroorzaakt die je het gevoel geven dat je vliegt. 

Er wordt gezegd dat de zalven die van de bessen van de belladonna gemaakt werden, op fallusvormige dingen gesmeerd moesten worden. Vrouwen stopten die tussen hun benen en wanneer ze in contact kwamen met de vaginale slijmvliezen, veroorzaakte de stof zeer snel hallucinaties. Daarom wordt deze plant in verband gebracht met verhalen over heksen die rondvliegen op hun bezemsteel. Ik vind dat dat goed past bij wat deze site ook geweest mag zijn. Bovendien was de kennis van planten zeer vrouwelijk, maar die kennis is vrouwen ontnomen, ze is vermannelijkt. Dus besloot ik een omheining te maken met deze plant. 

De structuur van het omhulsel dat je hebt gemaakt lijkt op een gezicht. Waarom?
Ik nam de vorm aan van de kooien die in de Middeleeuwen op het hoofd werden gezet van vrouwen die beschuldigd werden van het verspreiden van slechte geruchten. Ze konden niet meer spreken zonder opgesloten te worden, want ze moesten natuurlijk wel voor de kinderen blijven zorgen. Deze foltertuigen kunnen ook worden opgevat als voorwerpen van genot, met een verwijzing naar een bepaalde esthetiek en BDSM. Vandaar het gebruik van metaal en blootliggende klinknagels.

Wanneer je naast je werk staat, voel je een krachtige trilling vanuit het gebouw naast je installatie. Is dit met opzet? 
Ja, ik wilde deze tuin koppelen aan het gebouw dat mij aanvankelijk inspireerde en daarvoor heb ik een kleine modulator laten maken die een geluid uitzendt op 20 megahertz. Maar het is meer een trilling dan een geluid, die de binnenkant van het gebouw doet trillen. Een vibratie die door je hele lichaam gaat, een beetje zoals vergif. 

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.