Deze advocaat heeft een oplossing voor het gedoe rond sample-clearance

Terwijl de muziekindustrie afgelopen decennia enorme veranderingen heeft doorgemaakt, is de clearance van samples nog prehistorisch. Als een producer een nummer maakt en daarin een stukje van een bekende hit gebruikt, moet hij eerst toestemming (clearance) krijgen. Dat is vaak kostbaar en tijdrovend, en daar zit niemand op te wachten. Dat moet anders, vindt advocaat Bjorn Schipper. Als 'advocaat van de nacht' maakt hij zich komende week tijdens Amsterdam Dance Event hard voor de versoepeling van sampling-rechten. "De tijd van 'je moet eraf blijven want het is van mij, tenzij je veel geld betaalt', hoort in een tijd van openheid en delen juist ver achter ons te liggen. Het hele systeem moet op de schop."

THUMP: Ha Bjorn! Vertel, wat is er mis met de wetgeving zoals die nu is?
Bjorn Schipper: Je hebt als producer geen zin om geduldig te wachten op toestemming van hogerhand. Het clearen van samples is een langzaam en moeilijk proces, dat vaak over meerdere lagen gaat. Er zijn makers, publishers, labels, maar ook erfgenamen van makers die geld ruiken. Als je dan eindelijk toestemming hebt, kan de hype om je plaat voorbij zijn. In sommige gevallen is het zelfs onmogelijk om alle toestemmingen te krijgen. Zoals De La Soul, die al problemen hadden met fysieke releases, maar voor hun digitale uitgaven alles opnieuw moeten laten goedkeuren vanwege de gebruikte samples.

Sampling is eenvoudiger geworden, de muziek die eruit voortvloeit gemakkelijk te verkrijgen en uit te brengen. Vroeger waren platenlabels de belangrijkste spelers op de markt. Zij waren degenen die muziek fysiek uitbrachten en hadden veel zeggenschap over wat ermee gebeurde. Het internet heeft dat veranderd, artiesten hebben nu direct contact met fans en muziek is digitaal voor iedereen beschikbaar. Daarom moet het huidige systeem, dat al decennia meedraait, omgedraaid worden. Dat iets werkt, betekent nog niet dat het af is. Je kan altijd bedenken hoe dingen anders kunnen.

Hoe moet het dan?
Het gonst al een tijd rond, maar een allesomvattende, wereldwijde database gaat er komen. Denk aan een site waar je je nummer kan uploaden en laten analyseren aan de hand van een database. Deze scant de track en zoekt meteen de gebruikte samples. Het analyseert ook hoelang ze gebruikt zijn en of ze bijvoorbeeld vervormd zijn, waarna je meteen ziet bij wie je moet zijn voor clearance. Op meerdere plekken in de wereld zijn dit soort initiatieven al ontplooid, Een van die services is bijvoorbeeld Kobalt Music. Deze partij kan door nieuwe audio- en videotechnieken sneller clearance regelen zonder allerlei tussenpersonen, waardoor er enorm veel tijd wordt bespaard.

Verder zou het handig zijn als er direct aangegeven wordt wat het kost om een sample te clearen. Negen van de tien keer is het een geldkwestie, en dit lijkt me op te lossen door middel van een direct te verkrijgen licentievergoeding. Als er een systeem komt waarbij je met één druk op de knop de vergoeding kan betalen, is er geen reden meer om geheimzinnig te doen over het gebruik van samples.

Wat moet er gebeuren voordat zoiets te realiseren is?
Allereerst moet het beeld van sampling worden bijgesteld. Als je kijkt naar een aantal bekende rechtszaken uit het verleden, wordt sampling gelijkgesteld aan diefstal. Maar een aantal rechters zijn het er wel over eens dat wanneer er veelvuldig aan een bepaald stuk muziek wordt gesleuteld, je niet zomaar kunt spreken over diefstal.
In mijn ideale wereld bestaat er een systeem waar je je track invoert, samen met een aantal parameters, en je direct ziet wat je aan wie moet betalen.

De afgelopen drie jaar heb je tijdens ADE al paneldiscussies gehouden over dit vraagstuk. Heb je gemerkt dat er iets is veranderd?
We hebben in 2014 en 2015 een tweeluik gehouden. Het eerste jaar ging het over de problematiek van sample clearance, het tweede jaar over oplossingen. Er komt steeds meer support voor het argument dat sampling een muzikale kunstvorm is en dat het clearance proces vereenvoudigd moet worden. Mensen reageren enthousiast op onze insteek tijdens de panels. De support is groot onder producers en artiesten, maar ook onder advocaten. Samen met een paar buitenlandse entertainmentadvocaten houden we deze paneldiscussies en worden we de 'disruptive lawyers' genoemd. We willen mensen een andere kijk op de wetten geven en deze niet direct veranderen, maar laten zien dat door techniek en recht te combineren dingen echt anders kunnen.

Op vrijdag 21 oktober is Bjorn Schipper moderator bij een panel over het monitoren en monetizen van mixen. Hier zullen ook Gary Adelman (Adelman Matz, US), Yuri Dokter (DJ Monitor, NL), Mark Stafford (Lee & Thompson, GB) en Stephen White (Dubset, US) aanwezig zijn.

Meer over Amsterdam Dance Event:
-Ga ook langs bij het gratis feestje van Noisey op ADE
-Dit zijn de allerbeste feestjes op Amsterdam Dance Event -Hoe Jazzy Jeff de kroonprins van de block party's werd -Ons ADE-dossier