Dieren die maden eten zijn een oplossing voor het wereldvoedselprobleem

In de toekomst wordt de wereld geregeerd door het ingevroren brein van Obama, komen de kandidaten van X-Factor van Mars, en eten we allemaal hamburgers die zijn gemaakt van koeien die gevoed zijn met maden in plaats van met soja. Op dit moment ligt slechts één van deze plannen daadwerkelijk op tafel. Een groep onderzoekers uit York bestudeert vlieglarven in de hoop dat de krioelende beestjes het antwoord zullen zijn op de komende voedselschaarste. Ze kunnen maar beter haast maken – de voorspelling is dat we tegen 2050 drie miljard extra monden te voeden hebben.

MUNCHIES sprak met Elaine Fitches, projectcoördinator van PROteINSECT, en vroeg haar hoe maden de wereld kunnen redden.

MUNCHIES: Wat houdt het PROteINSECT-project precies in? Elaine Fitches: PROteINSECT onderzoekt de potentie van proteïne die gewonnen wordt uit insecten, en het gebruik daarvan in veevoer. We zoeken uit of de eiwitten van vliegen geschikt zijn om te voeren aan varkens, pluimvee en vissen. Onze focus ligt op de huisvlieg (Musca domestica) en de Hermetia illucens. Waarom vliegen? Bestaande wetenschappelijke literatuur laat zien dat larven een geschikt ingrediënt zouden kunnen zijn in veevoer, aangezien ze heel voedzaam zijn – ze hebben een hoog eiwitgehalte en bevatten veel vetten en mineralen. Vliegenlarven zijn daarnaast ook nog eens een rendabele bron van dierlijke eiwitten omdat ze succesvol kunnen worden gekweekt op biologische afvalproducten zoals dierlijke mest. Ze kunnen laagwaardig organisch afval omzetten in hoogwaardige eiwitten. We kweken de vliegenlarven om meerdere redenen. We proberen de duurzame insectenkweek te optimaliseren, bijvoorbeeld door te onderzoeken wat het beste type ondergrond is waar vliegen op groeien. Ook kijken we hoe het eiwit efficiënt kan worden gewonnen. Daarnaast verzamelen we nutritionele data en produceren we genoeg voor controletests. Uit de resultaten blijkt dat eiwit inderdaad een geschikt ingrediënt is voor veevoer, en een waardevolle toevoeging kan zijn in de strijd tegen de voedselschaarste.

Waarom is het belangrijk dat we nubeginnen met zoeken naar alternatieve eiwitbronnen? Omdat de wereldbevolking nog altijd toeneemt en de vraag naar vlees en vis daardoor blijft stijgen. In Europa hebben we momenteel een tekort aan eiwitten – tachtig procent van de eiwitten in ons veevoer wordt buiten Europa geproduceerd, wat boeren kwetsbaar maakt voor prijsschommelingen op de markt.

Momenteel zijn soja en vismeel de belangrijkste eiwitbronnen voor veevoer. Kunnen we de productie daarvan niet gewoon verhogen in plaats van aan te klooien met maden en vliegen? De hoeveelheid land die beschikbaar is voor de productie van soja is eindig, en de bezorgdheid over overbevissing heeft ervoor gezorgd er minder vismeel voor handen is en dat de prijs ervan stijgt. Daarom is het belangrijk dat we nieuwe, duurzame bronnen van eiwitten vinden om toekomstige voedselzekerheid te garanderen.

Is er eigenlijk een ethisch bezwaar tegen het gebruik van maden als proefdieren? Hebben er al mensen geprotesteerd? Omdat insecten ongewervelden zijn, valt het wel mee met de ethische bezwaren. Ze worden al langere tijd gekweekt voor commerciële doeleinden – voor vissers en als voedsel voor huisdieren. Insecten maken een natuurlijk onderdeel uit van het dieet van een aantal vissoorten en van dieren met één maag, zoals pluimvee en varkens. Bovendien krijgen scharrelkippen en scharrelvarkens sowieso regelmatig een paar kevers binnen.

Denk je dat consumenten problemen zullen hebben met het eten van vlees dat is grootgebracht met insecten? Insecten worden op het moment in veel landen gebruikt als ingrediënt in veevoer, bijvoorbeeld in China en een aantal Afrikaanse landen. Culturele acceptatie is één van de belangrijkste uitdagingen voor de introductie van insecteneiwitten in veevoer in Europa. Maar uit een enquête die we onlangs hielden kwamen heel positieve resultaten. Van de ondervraagden zei meer dan zeventig procengt er geen probleem mee te hebben om varkensvlees, kip of vis te eten van dieren insecteneiwitten aten.

Ik begrijp dat voedselveiligheid een belangrijk onderdeel is van het onderzoek. Waar moeten we bang voor zijn? We doen uitgebreid onderzoek naar de potentiële risico's van larven telen op GFT-afval. We testen bijvoorbeeld de aanwezigheid van zware metalen en diergeneesmiddelen. Later gaan we ook de microbiële veiligheid testen.

Dus er zijn zorgen dat het voer schadelijk zou kunnen zijn voor de dieren? Uit proeven moet blijken hoe geschikt het insecteneiwit zal zijn. We hopen dat de EU-wetgeving kan veranderen nadat we hebben laten zien hoe veilig het is, en dat insecteneiwit een legaal ingrediënt voor veevoer kan worden.

Is het niet gewoon makkelijker om een stap over te slaan, en je te richten op mensen die insecten eten? Hoewel steeds meer mensen insecten eten, onderzoeken we met PROteINSECT vooral de mogelijkheden voor het gebruik ervan in veevoer. Insecten worden nu vooral gegeten als delicatesse en niet als noodzaak, bijvoorbeeld in Zuid-Oost-Azië. In het westen is het nog een beetje taboe, dus kunnen we beter inzetten op voedselzekerheid.

Bedankt voor dit gesprek.