We spraken een orthodox-joodse vrouw over waarom ze een pruik draagt

Afgelopen zomer verbleef ik een tijd in Brooklyn, en in Zuid-Williamsburg wonen nog altijd veel orthodoxe joden. Vooral de vrouwen intrigeerden mij: hoe zit het bijvoorbeeld met de traditie om je haar af te scheren en een pruik te dragen? In Nederland is de orthodox-joodse gemeenschap een bubbel op zich – als buitenstaander kom je daar niet zomaar tussen. Toch wilde ik graag in gesprek komen met een joodse vrouw, en via een koosjere winkel in Buitenveldert kwam ik in contact met Zimra.

Zimra is geboren in Amsterdam en woont samen met haar man en kinderen. Ik ging bij haar op bezoek en sprak haar over je haar afscheren, Kim Kardashian en pruiken van drieduizend euro.

Broadly: Dag Zimra. Je draagt een pruik – heb je je haar daaronder geschoren? Zimra:
In het jodendom bestaat een wet dat joodse vrouwen hun haar moeten bedekken. De vrouwen die hun haar eraf scheren, hebben waarschijnlijk een gedachte als: 'We zijn zo bang dat er ook maar een enkel haartje onderuit zal pieken, daarom scheren wij het maar helemaal af'. Respect voor hen die dat kunnen, maar ik wil het niet. Zij vinden mij hartstikke modern, maar voor moderne joden ben ik ultraorthodox. Maar ik draag wel hoofdbedekking, namelijk een pruik.

Is deze gemaakt van echt haar?
Ja. De pruikenmarkt is gigantisch. Omdat er in het jodendom zoveel vrouwen pruiken dragen, heb je voor elk budget wat. Een goedkope pruik, van synthetisch en kort haar, kost nog altijd een paar honderd euro. Dat zijn net kapjes – als het hard waait, blijft het nog heel netjes zitten. Je hebt ook Aziatisch haar, daarvan is de structuur vaak harder. Ik ben Nederlands en wil mezelf zijn, maar toch iets op mijn hoofd. Daarom heb ik een pruik van Europees haar, maar daar betaal je heel veel geld voor.

Mag ik vragen hoeveel?
Tegen de drieduizend euro. Dat is echt heel duur. Ik heb mijn oude pruik verkocht en er heel lang voor gespaard. Voor mij is het: als je haar maar goed zit.

Draag je altijd dezelfde pruik?
Ik ben begonnen met hardlopen, wat nog niet helemaal lukt, maar dat doe ik niet met deze pruik, daar is-ie te mooi voor. En als het regent moet ik 'm daarna wassen en föhnen, dat kost tijd. Daarom heb ik een sport-pruik. Dat is een hele oude die ik voor dit soort dingen heb bewaard, want ik zal nooit zonder iets op mijn hoofd naar buiten gaan. Als ik thuis ben, kan ik ook wel eens een doek dragen.

Hoe ben je aan je pruik gekomen?
Je kan in Nederland wel pruiken kopen, maar dat zijn theaterpruiken of pruiken voor mensen met kanker. Voor een nieuwe pruik ga ik naar Israël. Deze kocht ik twee jaar geleden: toen vlogen we naar Israël, maar hadden we vreselijke vertraging. We deden in totaal 25 uur over de reis. Daarom stuurde ik een klachtenbrief, en toen kregen we veel geld terug. Daarvan ben ik wéér naar Israël gegaan, en ik kon met de rest van het geld deze pruik kopen. Tegen de pruikenmaker waar ik al jaren kom, zei ik: "The airline donated my new wig."

Hoe was je 'm?
Veel meisjes kunnen het niet zelf, die sturen 'm naar Antwerpen of Engeland voor een wasbeurt. Maar ik weet wel hoe ik ermee om moet gaan: ik heb een kop van piepschuim, en daar zet ik 'm op met twee pinnen. Dan was ik 'm onder de douche.

Gewoon met shampoo?
Ja, maar ik gebruik wel dure shampoo. Mijn eigen haar was ik met Andrélon, maar mijn pruiken niet. Ook gebruik ik een masker en conditioner, en als ik een feest heb doe ik er Babyliss in.

Wat voel je als je zonder pruik in de spiegel kijkt?
Mijn haar bedekken is voor mij hetzelfde als ondergoed aantrekken; zonder ga ik niet naar buiten. Als ik naar de dokter moet voor een onderzoek, dan overweeg ik altijd of ik mijn pruik moet dragen of niet.

Heeft iemand anders dan je man je wel eens per ongeluk gezien zonder pruik?
Ja, een keer liep ik naar beneden in ons huis zonder iets op mijn hoofd. De glazenwasser was er toen. Voor mij voelt dat dus alsof hij me in mijn ondergoed heeft gezien.

Hoe zit het met de rolverdeling tussen mannen en vrouwen in het orthodoxe jodendom?
Mannen hebben meer wetten waar ze zich aan moeten houden. Een vrouw heeft volgens de mystieke leer van het jodendom een extra gevoel in zich, waardoor haar intuïtie veel sterker is dan die van een man. Een vrouw heeft geen begeleiding nodig om te weten dat er een God boven haar is. Omdat een vrouw zoiets moois en bijzonders is, moet ze haar lichaam bedekken. Haar mooiheid komt meer van binnenuit, niet alleen van buiten. Als je in een minirokje en laag decolleté gaat rondlopen, is de vraag: waar wil je je aandacht op vestigen?

Ook in de synagoge moeten mannen gescheiden van vrouwen zitten, zodat ze niet afgeleid raken en denken: 'Oh, er komt een lekker wijf aan.' Het is menselijk dat je nieuwsgierig bent als iemand langsloopt, maar je bent nu met God bezig.

Wat zijn precies de regels van het bedekken?
Alles wat onder het sleutelbeen zit bedek ik. Ik heb altijd een rok aan tot over mijn knie en mouwen tot over mijn ellebogen. Het bedekken van je haar is alleen verplicht voor een getrouwde vrouw. Haren kunnen heel sensueel zijn, dat bewaar ik voor mijn man. Daarom wil ik ook niet mijn hoofd scheren – ik mag er nog steeds leuk uit zien, ik ben ook een vrouw, ik ben ook een mens.

En hoe zit het met kleding?
Mode vind ik leuk, maar ik kan niet alles zomaar kopen. Als ik in een winkel een leuk jurkje zie hangen, is-ie vaak te kort. Ik kijk dan of ik 'm langer kan maken. Nu is de mode dat de rokken vrij lang zijn, dus wij zijn allemaal blij. Maar een paar jaar geleden was de mode kort – waar haal je dan je rokken vandaan? Dan moet je het laten maken of uit het buitenland laten komen.

Mag je verder alles dragen, als het dus maar je lichaam bedekt?
Er staat nergens dat je geen teksten op je kleding mag hebben staan, maar ik zou nooit een rok aantrekken met 'hot babe' op mijn billen.

Ik zag laatst een Australische zangeres met een pruik voor haar gezicht en een grote strik op haar hoofd. Ik was nieuwsgierig en vond op Google dat ze een pruik draag als ze optreedt: ze vindt dat het om haar stem moet gaan, en niet om haar gezicht. Zij snapt het.

Wat vind je van Kim Kardashian?
Ik heb medelijden met haar. Niet met haar miljoenen, maar is dit wat ze echt wil? Het draait bij haar allemaal om hoe ze eruitziet en wat ze aan heeft. Niet om haar talenten als zangeres of actrice, of om haar intelligentie. Voor mijn gevoel is dat leeg, er is geen invulling. En daarom zoekt ze naar dingen om de leegte mee op te vullen: nog een nieuwe tas, weer een nieuwe haarkleur. Ik hoef dat allemaal niet, want ik heb een invulling en een doel – ik weet waar ik mee bezig ben. Dat geeft houvast, veiligheid en geborgenheid.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.