In Parijs worden klimaatactivisten gevoed door een netwerk van anarchistische gaarkeukens

Al de hele week zwerven er honderden activisten door Parijs vanwege de grote COP21 klimaattop. Deze coalitie van hippies, anarchisten, radicalen en bezorgde burgers is zo druk met het vinden van goede slaapplekken, de Parijse politie bezig houden en aandacht vragen voor klimaatverandering, dat voor eten weinig tijd overblijft. Daarom is het een zegen dat hun eten waanzinnig goed geregeld is door een netwerk van ondergrondse activistenkeukens uit vijf verschillende Europese landen die voor de klimaattop de handen ineen hebben geslagen.

"Een paar maanden geleden kwam er een emailketen over dit initiatief op gang," vertelt Sacha van Koch Kollektiv uit Liechtenstein. "We wilden een netwerk opzetten van bestaande activistenkeukens die vijfduizend mensen van drie maaltijden per dag zouden kunnen voorzien. Maar toen kwamen de aanslagen."

Die gooiden alle plannen overhoop. De noodtoestand die door de Franse regering werd uitgeroepen, maakte elke vorm van demonstreren verboden, hoe vreedzaam ook. Veel gematigde demonstranten bleven thuis, en alleen de meest toegewijde activisten besloten wel te gaan. Naar schatting zijn het er maar een paar duizend, in plaats van tienduizenden. "We moesten onze plannen terugschalen," aldus Sacha. "In het begin was het dus veel te rustig, maar toen zijn we gaan flyeren en hebben we een centraal emailadres ingesteld en nu weten de mensen die zijn gekomen ons te vinden. We serveren nu ongeveer vijftienhonderd maaltijden per dag, en het aantal groeit richting het laatste weekend."

De hoofdkeukens zijn in twee grote kraakpanden, l'Annex en Jardin D'Alice. Hier worden ook de vlaggen en spandoeken voor de aankomende demonstraties gemaakt. Dan is er ook nog een bakkerij die dagelijks vers brood maakt. Waar behoefte aan is, wordt verspreid over de stad naar verschillende plaatsen waar activisten samenkomen. Dat kan een slaapzaal zijn of een korte demonstratie, en dat kan met de overcapaciteit snel gaan.

Zo werd aan het begin van de week een nieuw pand gekraakt, en terwijl de eigenaar en de politie nog niet eens op de hoogte waren van de kraak, zaten honderd activisten al aan het versgebakken brood met soep, geserveerd uit pannen van de anarchistische gaarkeukens. Een actie op straat een dag later, en er is meteen een busje gevuld met veganspread en salade om iedereen van een lunch te voorzien. Allemaal geregeld dankzij een geoliede via-via-machine, en een avondvergadering waarin alle informatie over acties voor de volgende dag wordt verzameld.

Die mobiele flexibiliteit brengt de busjes met eten soms middenin de acties. Op 29 november was er een grote, familievriendelijke demonstratie gepland waar eigenlijk alle hoge pieten uit de wereld uit zouden meelopen. Toen die was afgelast vanwege de noodtoestand, besloot alleen de harde kern alsnog de straat op te gaan. "Toen de actie door de politie werd beëindigd," vertelt Valentina van Kokkerellen uit Gent, "belandde er een traangasgranaat op het bord van iemand die net een linzensoepje kreeg."

"We moesten met onze rode ogen snel het busje inladen," vult Sacha aan. "Twee van ons werden gearresteerd, omdat eten uitdelen ook onder demonstreren viel of zoiets."

Al het eten is veganistisch, en gekocht bij een Parijse biologische groothandel of gedoneerd. Dat betekent veel bonenspread, salades en brood of rijst. Een paar van de gerechten die ik voorbij zag komen zijn minestronesoep met een flinke kwak pesto erin, chili sin carne en bananenbrood uit de speciaal ingerichte bakkerij. Als er iets over is, wordt het omgetoverd naar een nieuwe maaltijd. Soep wordt spread, spread wordt samengeperst met rijst een burger. En eventueel afval wordt gecomposteerd.

Het eten is gratis, maar er wordt door de organisatie die op ongeveer 45 vrijwilligers draait wel gevraagd om een donatie. Om het kostendekkend te maken zou per maaltijd eigenlijk 3,50 moeten worden betaald. Op het moment van schrijven staan de keukens zevenduizend euro in de min, vanwege kosten voor de inkoop van het eten, mobieltjes en benzine voor de busjes, waarvan er al twee met pech op de Parijse straten belandden. "Ik denk dat het wel goedkomt met het geld," zegt Sacha. "Vaak geven mensen pas het meeste op het einde, en als het toch niet goedkomt schiet één keuken het bedrag voor en betalen we het later met de andere keukens terug. Zo hebben we het afgesproken."

De anticop-keuken wordt gevormd door Radikal Cocottes, Tablier Volants en Discosoup uit Frankrijk, Retroduction uit Zwitserland, Kokkerellen uit België, Rampenplan uit Nederland en Koch Kollektiv uit Liechtenstein. De oudste anarchistische keuken van allemaal is Rampenplan uit Nederland, die opgericht is tijdens de anti-kernenergie beweging in de jaren tachtig. Sacha: "Ze hadden geen idee hoe ze al die mensen moesten voeden bij die demonstratie, en toen zijn ze deze alternatieve keuken begonnen." Hij heeft het idee in microstaatje Liechtenstein opgepikt, maar gaat voor zijn acties vaak naar de buurlanden. "De G8 top in Zwitserland bijvoorbeeld, of een demonstratie tegen Monsanto in Oostenrijk."

"Ik vind het heel leuk om op deze manier onderdeel uit te maken van de top," zegt Valentina uit België. "Je bent de hele dag actie aan het voeren en aan het proberen niet opgepakt te worden, en dan kom je 's avonds thuis bij een bord warm, lekker eten en mensen met wie je de dag kan doornemen. Hoewel ik door het koken minder aan actievoeren toekom dan ik wil, ben ik blij dat ik de strijd tegen klimaatverandering kan helpen door te koken."