Dit is waarom drugs je besef van tijd zo verstoren

Trippende mensen zijn over het algemeen niet heel erg met de tijd bezig. Misschien heb je het meegemaakt, maar voor mensen die een pilletje hebben genomen gaan de uren echt megasnel. Zo snel dat het altijd even schrikken is als je op de klok kijkt. Of misschien ben je eens na het roken van een joint naar huis gelopen, en voelde het alsof je ongeveer drie keer langzamer liep dan normaal. Met DMT is dit effect helemaal extreem: "mensen onder invloed van DMT denken vaak dat hun hart is gestopt, omdat de volgende hartklop zo lang op zich laat wachten," aldus een ervaringsdeskundige.

Natuurlijk is het heel normaal dat een stofje dat allemaal leuke dingen in je hersenen doet, ook een beetje fuckt met je perceptie van tijd. Maar waarom lijkt de tijd dan bij sommige drugs sneller te gaan en bij andere juist langzamer?

We blijken in onze hersenen over een soort interne klok te beschikken. Deze interne klok geeft ons het vermogen in te schatten hoe snel tijd verstrijkt.

Verder is er een verband gevonden tussen onze interne klok en de neurotransmitter serotonine. Serotonine heeft invloed op je emoties en is ook het stofje waar drugs als paddo's, LSD, DMT en MDMA gebruik van maken. Maar hoe kunnen verschillende drugs die allemaal gebruik maken van het serotoninesysteem dan soms een compleet tegenovergestelde werking hebben op tijdsperceptie? MDMA laat de tijd bijvoorbeeld voorbij vliegen, terwijl DMT het sterk vertraagt.

Een recent onderzoek van de Universiteit van California in San Diego, komt met nieuwe aanwijzingen voor de uiteenlopende effecten. De studie laat zien dat er verschillende typen serotoninereceptoren betrokken zijn bij tijdsperceptie – receptor 2A en receptor 2B, om precies te zijn – die een tegengesteld effect veroorzaken. Adam Halberstadt, de hoofdauteur van dit onderzoek, legt via Skype uit hoe zij dit hebben ontdekt.

"We trainden muizen in een speciale taak die ons inzicht geeft in hun tijdsperceptie." Muizen hebben een gelijksoortige interne klok en dezelfde soort serotoninereceptoren als mensen. "We gaven ze verschillende soorten drugs die specifiek op een bepaalde receptor werken en lieten hen dan de taak uitvoeren om te kijken wat er gebeurde met hun besef van tijd," vertelt hij.

Uit de studie bleek dat wanneer je de 2A-receptor blokkeert, de tijd voor muizen veel langzamer leek te gaan. Bij blokkade van de 2C-receptor leek de tijd voor muizen juist sneller te gaan. Het verschil tussen wat drugs als MDMA en DMT met je tijdsperceptie doen, kan dus verklaard worden doordat ze een werking hebben op verschillende serotoninereceptoren. Halberstadt zegt dat het bij mensen waarschijnlijk net zo werkt als bij muizen. "Het zou dus kunnen dat wanneer minuten wel uren lijken onder invloed van een drug als DMT, de 2C receptor dan inderdaad meer gestimuleerd wordt dan de 2A receptor."

Hij zegt ook dat mensen onder invloed van hallucinogene drugs vaak hun besef van tijd compleet verliezen. "Ze voelen alsof de tijd stilstaat of alsof ze zich buiten de spiraal van tijd bevinden; een gevoel van tijdloosheid. Maar we zagen in de muizen dat over het geheel genomen de muizen tijdsduur niet meer zo precies konden inschatten. Je zou dus kunnen zeggen dat ook muizen het gevoel van tijd soms helemaal kwijt waren, net als gebruikers van LSD of DMT soms rapporteren."

Halberstadt beschrijft verder dat ook zonder drugs je tijdsbesef flink kan veranderen. Wanneer je je in een levensbedreigende situatie bevindt, wordt je interne klok sterk vertraagd. Op die manier kun je in zo min mogelijk tijd zo veel mogelijk informatie in je hersenen opslaan, om nog eventueel een manier te bedenken om je leven te redden.

Zo veel mogelijk informatie opslaan in zo weinig mogelijk tijd zou onder normale omstandigheden ook ook best handig zijn. Ik vroeg aan Halberstadt of het hypothetisch gezien ook mogelijk is om een pil te maken die tijdsperceptie verandert. Zonder alle bijwerkingen van hallucinogene drugs dan.

"Theoretisch zou dat inderdaad best mogelijk zijn. Onlangs hebben ze bijvoorbeeld de chemische structuur van DMT een klein beetje aangepast, waardoor er maar één specifiek effect overblijft. Deze gemodificeerde DMT verandert alleen de perceptie van toonhoogtes in geluid. Misschien kan er een aanpassing gemaakt worden die enkel de perceptie van tijd verandert, maar dat moet in de toekomst nog blijken."