Nothing to see here: foto’s van vrouwen en hun menstruatiebloed

Als iemand die niet zo goed tegen bloed en viezigheid kan, was ik niet gelijk dol op het idee van foto's van menstruerende vrouwen. Ik kon me op zich wel vinden in het protest van Rupi Kaur tegen de regels van Instagram. Ik vond de psychedelische vaginashirts van Petra Collins wel fraai. Maar om recht tegen een bloedend kruis aan te kijken – dat ging me toch een beetje te ver.

Gelukkig is fotograaf Jackie Dives niet zo preuts. Als gecertificeerde doula is ze wel wat gewend, en kijkt ze niet op van een vagina meer of minder. Ik sprak met haar over haar werk.

VICE: Je hebt een korte film gemaakt over de eerste keer dat vrouwen ongesteld worden. Je hebt thuisgeboortes gefotografeerd. En je laatste fotoserie gaat over vrouwen en hun menstruatiebloed. Kun je me vertellen hoe dit allemaal begonnen is?
Jackie Dives: Ik ben met die projecten begonnen omdat ik merkte dat ik zelf wel wat issues had als het om ongesteldheid gaat, en dit werk enorm bevrijdend voor me was. Tot ik hiermee begon, schaamde ik me ergens voor mijn menstruatie. Maar nu sta ik bekend als 'dat menstruatiemeisje'. Vriendinnen van me sturen me nu sms'jes als: "Hé, kijk naar deze bloedvlek in m'n matras – het is net een hartje."

Wat vind je ervan dat je dat soort berichtjes krijgt?
Ik ben er blij mee. De realiteit is dat zelfs vrouwen die al jaren menstrueren, er af en toe nog een knoeiboel van maken. Er is geen vrouw ter wereld die niet een onderbroek heeft met een vlek erin. Het maakt niet uit hoe goed je oplet, het gebeurt gewoon af en toe. En ik heb geen zin meer om me daarvoor te verontschuldigen. Waarom verstoppen vrouwen een tampon in hun mouw als ze in een restaurant of op werk naar de wc gaan? Waarom is het een geheim?

Was er een specifiek moment dat ertoe heeft geleid dat je nu 'dat menstruatiemeisje' bent?
Ik was uitgenodigd voor het Unmentionables Film Festival in New York, en daar gebeurden twee dingen: het eerste was dat ik omringd was door vrouwen die niet bang waren om over hun ongesteldheid te praten. En het tweede was dat er een expositie van menstruatiefoto's hing. Eerst had ik zoiets van: wow, ik heb nog nooit zoiets gezien. Maar er waren een paar dingen die me niet helemaal lekker zaten – en ik kwam erachter wat precies toen ik met de fotograaf ging praten.

Ik vroeg haar waarom de foto's allemaal zwart-wit waren. Want het is bloed! Bloed is rood. Door het zwart-wit te fotograferen maak je het een stuk minder confronterend. En de gezichten van de vrouwen waren niet op de foto's te zien, en daardoor had ik niet het idee dat het bijdroeg aan het verminderen van het hele schaamte-aspect. Het was alsof deze vrouwen alleen wilden poseren voor de foto's als ze niet herkenbaar waren.

Ik wilde een eigen versie maken, op de manier waarop ik vond dat het gedaan moest worden, en dat betekende in kleur, en met de gezichten erop. Maar ik dacht dat er echt niemand zou zijn die daaraan zou willen meewerken. Gelukkig had ik dat mis.

Hoe gaat het dan precies in z'n werk als je iemand hebt gevonden die mee wil werken?
Ik ga meestal naar iemands huis, en dan trekken ze hun kleren uit. Dan halen ze hun divacup tevoorschijn, of wat het ook is dat ze meestal gebruiken. Ik wil vooral de gevoelens van elke vrouw over hun menstruatie weergeven op een manier die voor hen logisch voelt. Maar ik kijk niet snel ergens van op. Ik wil niet dat de foto's sexy zijn of gestoord of zoiets. Maar meer van: hier ben ik met mijn bloed. Het punt dat ik probeer te maken is dat het niet smerig is. Het is gewoon oké.

De geur is meestal niet iets waar we over praten. Maar menstruatiebloed heeft wel een specifieke geur. En daar was ik me tijdens het fotograferen ook vaak bewust van. Maar aan de andere kant heb ik ook geboortes bijgewoond, dus ik heb alle lichaamsgeuren die er zijn weleens geroken.

Draait al je werk vooral om het menselijk lichaam?
Op de een of andere manier wel , ja. Het was nooit m'n bedoeling, maar het is wel iets waar ik me aangetrokken tot voel. Ik denk dat het me vooral gaat om de kwetsbaarheid.

Je hebt weleens gezegd dat je eerste ongesteldheid nogal een vervelende ervaring was. Kan je me daarover vertellen?
Ik werd voor het eerst ongesteld toen ik op zomerkamp was, en wilde eigenlijk gewoon gelijk naar huis. Mijn moeder stuurde mijn stiefvader om me op te halen, wat ik al gênant genoeg vond. En toen ik thuiskwam keek ze me aan en zei ze: "Ben je hier niet wat jong voor?" Daar voelde ik me echt verschrikkelijk door. Ik was elf jaar oud, wat trouwens de gemiddelde leeftijd is.

Dat is niet leuk natuurlijk, maar dat soort dingen komen denk ik best vaak voor.
Ja. Meisjes worden ongesteld en weten niet wat ze overkomt. Er zijn genoeg mensen die nog nooit menstruatiebloed hebben gezien. En waarom zou je ook? Er zijn bijna geen foto's van.

Hoe dan ook, met m'n foto's wil ik gewoon laten zien wat menstruatie is. Het heeft een geur, het ziet er zo uit, dit is wat het is – deal er maar mee. Ik wil me niet moeten verontschuldigen voor het feit dat ik een vrouw ben, en dat dit iets is dat van nature met me gebeurt.

Bekijk meer foto's uit de serie op de website van Jackie Dive.