Ik hou mijn gezondheid angstvallig in de gaten, want ik wil echt nooit op wat voor manier dan ook fysiek lijden of doodgaan. Ook hou ik enorm van drinken. Ergens vermoed ik dat dit een vrij problematische combinatie is.
Maar wat voor soort schade richt twee of drie keer per week zwaar drinken precies aan, als je twintiger bent? Zijn er ernstige korte- of langetermijneffecten waar ik niet van op de hoogte ben? Moet ik de gratis wijn bij evenementen laten staan omdat het een 'doordeweekse dag' is? Moet ik de hoeveelheid glazen die ik drink echt gaan bijhouden op die domme Fitbit die ik heb gekocht? Moet ik wat volwassener worden en mezelf leren beheersen?
Ik belde drie deskundigen op om antwoorden te krijgen op bovenstaande vragen en hoopte dat ze me hier iets over konden vertellen, zodat ik nooit meer hoef te twijfelen als ik op het punt sta een halve liter te bestellen.
VICE: Maakt het voor mijn gezondheid NU iets uit als ik twee keer per week zwaar drink?
James Morris van Alcohol Policy UK: Je loopt natuurlijk het risico om obesitas te krijgen, door alle calorieën, maar het grootste probleem met jonge twintigers is het risico op sociale problemen: ongelukken en verwondingen, ruzies, het verwaarlozen van dingen die ze geacht worden te doen of gepland hadden – zowel op het werk, als in relaties. Dit betekent niet dat het geen ernstige gevolgen kan of zal hebben voor je gezondheid, maar het is waarschijnlijker dat die gevolgen pas later zichtbaar worden, in plaats van als je twintiger bent. Toch zie je weleens twintigers met een beginnende of zelfs iets ergere leverbeschadiging. En alcohol maakt hersencellen kapot, en beïnvloedt je geheugen en de ontwikkeling van je brein op de lange termijn. Andrew Misell van Alcohol Concern: De officiële richtlijn is dat je niet meer dan veertien eenheden alcohol per week drinkt. [Dit is de richtlijn in het Verenigd Koninkrijk, in Nederland is dit zeven, red.] Dat is anderhalve fles wijn, dus als je op een avond een hele fles wijn leegdrinkt is dat nogal veel. Het is interessant om te zien hoe de ideeën hierover veranderd zijn: het idee dat iemand op een avond een hele fles wijn opdrinkt zou zo'n 20 of 30 jaar geleden heel opzienbarend zijn geweest, terwijl het tegenwoordig heel gebruikelijk is. Er wordt bijvoorbeeld niet raar opgekeken als je uit eten gaat en die avond een fles wijn – of eventueel zelfs twee – opdrinkt. Dus ja, dat is niet goed. Dr. Sarah Jarvis, medisch adviseur bij Drinkaware: Alcohol is een verdovend middel – je begint euforisch, omdat alcohol het gedeelte van je hersenen beïnvloedt dat je remmingen wegneemt, maar bingedrinken en bijvoorbeeld depressies zijn met elkaar verbonden. We weten ook dat het overgrote deel van de zelfmoordpogingen gebeurt als er alcohol in het spel is. Het verhoogt het risico op toevallige en doelbewuste schade enorm. Daar kan ik nu nog mee leven, maar wat als je als dertiger en op latere leeftijd op dezelfde manier doordrinkt? Wat zou het cumulatieve effect zijn?
James Morris: Het is redelijk zeldzaam om een twintiger met een leverziekte te zien, maar als je richting de veertig gaat is het al veel meer voorkomend. Het hangt van veel factoren af, maar we weten dat als je een drinker met verhoogd risico bent – iemand die het dubbele van de aanbevolen wekelijkse richtlijnen drinkt, dus ongeveer 30 eenheden per week – je 13 keer meer kans hebt om een aan alcohol gerelateerde leverziekte te krijgen, ten opzichte van iemand die zich aan de richtlijnen houdt. Ook kan dan je korte- of langetermijngeheugen al echt aangetast zijn. Andrew Misell: Tegenwoordig zien we gevallen van alcoholgerelateerde hersenbeschadiging bij veertigers, terwijl dat vroeger werd gezien als typische aandoening van zestigers en zeventigers. Ik zeg niet dat iedereen die in het weekend dronken wordt een hersenbeschadiging ontwikkelt, maar we dachten vroeger dat dit een aandoening van oudere mensen was, en nu zien we mensen van middelbare leeftijd met symptomen die vergelijkbaar zijn met dementie, als gevolg van langdurig, zwaar alcoholgebruik. Hoe zit het met kanker?
Dr. Sarah Jarvis: We weten al dat als je als twintiger een bingedrinker bent, je meer kans op kanker hebt als je veertiger of vijftiger bent. Andrew Misell: Er zijn meerdere verbanden tussen alcoholgebruik en bepaalde vormen van kanker te vinden, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die weleens zwaar drinkt een bepaalde vorm van kanker krijgt. Die verbanden zijn niet zo sterk als bijvoorbeeld het verband tussen roken en longkanker, maar ze zijn er wel. Het is moeilijk, omdat wij als volwassenen dingen afwegen. Er zijn bepaalde dingen die we niet doen, omdat we denken dat ze te gevaarlijk zijn, maar hoeveel van ons denken daadwerkelijk na over het potentiële risico op kanker in tien jaar tijd, voordat we besluiten een glas wijn of bier te nemen? Het leven zit vol risico's, en als je in je leven nooit een risico zou nemen, zou je onder je bed schuilen of zo. En dat is dan waarschijnlijk weer een risico voor je geestelijke gezondheid. Is het eigenlijk beter om de alcoholinname over de week uit te spreiden dan het allemaal in het weekend te nemen? Want dat zou ik liever doen.
James Morris: Nou, ik zou niet zeggen dat dit beter is. Als je het uitspreidt over de week, ontwikkel je sneller een afhankelijkheid. Zelfs als je een zeer geringe hoeveelheid alcohol op regelmatige basis neemt, verhoog je het risico op afhankelijkheid, omdat je tolerantie omhooggaat en dezelfde hoeveelheid alcohol daardoor minder effect heeft. Dan is het waarschijnlijk dat je meer gaat drinken om hetzelfde effect te bereiken. Je zult bijvoorbeeld beginnen met één glas wijn op een avond om te ontspannen, maar na tijdje is het mogelijk dat je beseft dat het niet hetzelfde effect heeft, en dat is de reden waarom zoveel mensen met hun tweede glaasje beginnen – en dan wordt afhankelijkheid een erger en serieuzer probleem. Andrew Misell: De jury is hier – denk ik – over uit. Er is een zekere mate van bewijs dat als je in vlagen drinkt je je lever een bepaalde tijd geeft om te herstellen. Aan de andere kant, als je heel veel alcohol tot je neemt – zelfs als je het maar één of twee keer per week doet – zullen je organen daar schade van ondervinden, en je lever kan natuurlijk ook geen wonderen verrichten.
James Morris: Een beetje van beide. Als je heel veel hebt gedronken, probeer dan je lichaam – en vooral je lever – wat rust te gunnen. Het is zwaar voor je lichaam als je op vrijdag veel drinkt en dan precies hetzelfde doet op zaterdag. Ik zou mensen ook aanmoedigen om rekening te houden met wat ze precies drinken als ze uitgaan. Toen ik uitging, waren het altijd de laatste paar drankjes waar ik spijt van kreeg, omdat ik daar niet echt meer voordelen van ondervond. Je zou dus moeten proberen om voor jezelf een soort limiet te stellen, in plaats van gewoonweg te zeggen: "Ik ga niet zoveel drinken vanavond." Denk je dat de gezondheidsrisico's op de lange termijn een veel groter probleem zullen zijn voor de mensen van mijn generatie en we er pas achterkomen als het te laat is?
James Morris: We weten het niet echt. Wij [het Verenigd Koninkrijk] zijn een bingedrinkend land – erger dan de meeste landen in Europa. Ik ben 35 jaar, en in de jaren negentig ontstonden al die voorgemixte drankjes, omdat de industrie zich probeerde te richten op een nieuwe generatie drinkers. Mensen die tieners werden in de jaren '90 en het begin van de jaren '00 zijn zeker zwaardere drinkers. Sommige mensen hebben 2004 omschreven als "drankhoogtepunt" – als in, de consumptie steeg zo enorm en zo lang dat het op een bepaald moment wel een piek moest bereiken, en daarna is de alcoholinname inderdaad steeds gezakt. Maar het gaat misschien wel weer omhoog, vanwege alle nieuwe bezuinigingen. Dr. Sarah Jarvis: Een van de grote problemen waar we mee te maken hebben is dat deze grote gezondheidsrisico's er jaren over doen om zich te ontwikkelen, maar jongeren denken niet na over levercirrose als ze twintig zijn. Ze bewaren al die problemen voor later. Ik denk dat we een groot probleem in dit land hebben met jongeren die denken dat ze immuun zijn voor de negatieve gevolgen van alcohol.
James Morris van Alcohol Policy UK: Je loopt natuurlijk het risico om obesitas te krijgen, door alle calorieën, maar het grootste probleem met jonge twintigers is het risico op sociale problemen: ongelukken en verwondingen, ruzies, het verwaarlozen van dingen die ze geacht worden te doen of gepland hadden – zowel op het werk, als in relaties. Dit betekent niet dat het geen ernstige gevolgen kan of zal hebben voor je gezondheid, maar het is waarschijnlijker dat die gevolgen pas later zichtbaar worden, in plaats van als je twintiger bent. Toch zie je weleens twintigers met een beginnende of zelfs iets ergere leverbeschadiging. En alcohol maakt hersencellen kapot, en beïnvloedt je geheugen en de ontwikkeling van je brein op de lange termijn. Andrew Misell van Alcohol Concern: De officiële richtlijn is dat je niet meer dan veertien eenheden alcohol per week drinkt. [Dit is de richtlijn in het Verenigd Koninkrijk, in Nederland is dit zeven, red.] Dat is anderhalve fles wijn, dus als je op een avond een hele fles wijn leegdrinkt is dat nogal veel. Het is interessant om te zien hoe de ideeën hierover veranderd zijn: het idee dat iemand op een avond een hele fles wijn opdrinkt zou zo'n 20 of 30 jaar geleden heel opzienbarend zijn geweest, terwijl het tegenwoordig heel gebruikelijk is. Er wordt bijvoorbeeld niet raar opgekeken als je uit eten gaat en die avond een fles wijn – of eventueel zelfs twee – opdrinkt. Dus ja, dat is niet goed. Dr. Sarah Jarvis, medisch adviseur bij Drinkaware: Alcohol is een verdovend middel – je begint euforisch, omdat alcohol het gedeelte van je hersenen beïnvloedt dat je remmingen wegneemt, maar bingedrinken en bijvoorbeeld depressies zijn met elkaar verbonden. We weten ook dat het overgrote deel van de zelfmoordpogingen gebeurt als er alcohol in het spel is. Het verhoogt het risico op toevallige en doelbewuste schade enorm. Daar kan ik nu nog mee leven, maar wat als je als dertiger en op latere leeftijd op dezelfde manier doordrinkt? Wat zou het cumulatieve effect zijn?
James Morris: Het is redelijk zeldzaam om een twintiger met een leverziekte te zien, maar als je richting de veertig gaat is het al veel meer voorkomend. Het hangt van veel factoren af, maar we weten dat als je een drinker met verhoogd risico bent – iemand die het dubbele van de aanbevolen wekelijkse richtlijnen drinkt, dus ongeveer 30 eenheden per week – je 13 keer meer kans hebt om een aan alcohol gerelateerde leverziekte te krijgen, ten opzichte van iemand die zich aan de richtlijnen houdt. Ook kan dan je korte- of langetermijngeheugen al echt aangetast zijn. Andrew Misell: Tegenwoordig zien we gevallen van alcoholgerelateerde hersenbeschadiging bij veertigers, terwijl dat vroeger werd gezien als typische aandoening van zestigers en zeventigers. Ik zeg niet dat iedereen die in het weekend dronken wordt een hersenbeschadiging ontwikkelt, maar we dachten vroeger dat dit een aandoening van oudere mensen was, en nu zien we mensen van middelbare leeftijd met symptomen die vergelijkbaar zijn met dementie, als gevolg van langdurig, zwaar alcoholgebruik. Hoe zit het met kanker?
Dr. Sarah Jarvis: We weten al dat als je als twintiger een bingedrinker bent, je meer kans op kanker hebt als je veertiger of vijftiger bent. Andrew Misell: Er zijn meerdere verbanden tussen alcoholgebruik en bepaalde vormen van kanker te vinden, maar dat wil niet zeggen dat iedereen die weleens zwaar drinkt een bepaalde vorm van kanker krijgt. Die verbanden zijn niet zo sterk als bijvoorbeeld het verband tussen roken en longkanker, maar ze zijn er wel. Het is moeilijk, omdat wij als volwassenen dingen afwegen. Er zijn bepaalde dingen die we niet doen, omdat we denken dat ze te gevaarlijk zijn, maar hoeveel van ons denken daadwerkelijk na over het potentiële risico op kanker in tien jaar tijd, voordat we besluiten een glas wijn of bier te nemen? Het leven zit vol risico's, en als je in je leven nooit een risico zou nemen, zou je onder je bed schuilen of zo. En dat is dan waarschijnlijk weer een risico voor je geestelijke gezondheid. Is het eigenlijk beter om de alcoholinname over de week uit te spreiden dan het allemaal in het weekend te nemen? Want dat zou ik liever doen.
James Morris: Nou, ik zou niet zeggen dat dit beter is. Als je het uitspreidt over de week, ontwikkel je sneller een afhankelijkheid. Zelfs als je een zeer geringe hoeveelheid alcohol op regelmatige basis neemt, verhoog je het risico op afhankelijkheid, omdat je tolerantie omhooggaat en dezelfde hoeveelheid alcohol daardoor minder effect heeft. Dan is het waarschijnlijk dat je meer gaat drinken om hetzelfde effect te bereiken. Je zult bijvoorbeeld beginnen met één glas wijn op een avond om te ontspannen, maar na tijdje is het mogelijk dat je beseft dat het niet hetzelfde effect heeft, en dat is de reden waarom zoveel mensen met hun tweede glaasje beginnen – en dan wordt afhankelijkheid een erger en serieuzer probleem. Andrew Misell: De jury is hier – denk ik – over uit. Er is een zekere mate van bewijs dat als je in vlagen drinkt je je lever een bepaalde tijd geeft om te herstellen. Aan de andere kant, als je heel veel alcohol tot je neemt – zelfs als je het maar één of twee keer per week doet – zullen je organen daar schade van ondervinden, en je lever kan natuurlijk ook geen wonderen verrichten.
Advertentie
Zou je tegen jongeren die alles in een keer drinken willen zeggen dat ze de week alcoholvrij moeten houden als ze weten dat ze in het weekend uit zullen gaan? Of is het beste advies: drink in eerste instantie gewoon al niet zoveel?Je zou moeten proberen om voor jezelf een soort limiet te stellen, in plaats van gewoonweg te zeggen: "Ik ga niet zoveel drinken vanavond."
James Morris: Een beetje van beide. Als je heel veel hebt gedronken, probeer dan je lichaam – en vooral je lever – wat rust te gunnen. Het is zwaar voor je lichaam als je op vrijdag veel drinkt en dan precies hetzelfde doet op zaterdag. Ik zou mensen ook aanmoedigen om rekening te houden met wat ze precies drinken als ze uitgaan. Toen ik uitging, waren het altijd de laatste paar drankjes waar ik spijt van kreeg, omdat ik daar niet echt meer voordelen van ondervond. Je zou dus moeten proberen om voor jezelf een soort limiet te stellen, in plaats van gewoonweg te zeggen: "Ik ga niet zoveel drinken vanavond." Denk je dat de gezondheidsrisico's op de lange termijn een veel groter probleem zullen zijn voor de mensen van mijn generatie en we er pas achterkomen als het te laat is?
James Morris: We weten het niet echt. Wij [het Verenigd Koninkrijk] zijn een bingedrinkend land – erger dan de meeste landen in Europa. Ik ben 35 jaar, en in de jaren negentig ontstonden al die voorgemixte drankjes, omdat de industrie zich probeerde te richten op een nieuwe generatie drinkers. Mensen die tieners werden in de jaren '90 en het begin van de jaren '00 zijn zeker zwaardere drinkers. Sommige mensen hebben 2004 omschreven als "drankhoogtepunt" – als in, de consumptie steeg zo enorm en zo lang dat het op een bepaald moment wel een piek moest bereiken, en daarna is de alcoholinname inderdaad steeds gezakt. Maar het gaat misschien wel weer omhoog, vanwege alle nieuwe bezuinigingen. Dr. Sarah Jarvis: Een van de grote problemen waar we mee te maken hebben is dat deze grote gezondheidsrisico's er jaren over doen om zich te ontwikkelen, maar jongeren denken niet na over levercirrose als ze twintig zijn. Ze bewaren al die problemen voor later. Ik denk dat we een groot probleem in dit land hebben met jongeren die denken dat ze immuun zijn voor de negatieve gevolgen van alcohol.