Ik zocht uit waarom zoveel queers graag daten in de botanische tuin

Laatst stuurde een collega de bovenstaande tweet door. In het Nederlands staat er, even voor de duidelijkheid, het volgende:

“De hoeveelheid dates die queers hebben in botanische tuinen, mensen…”

“Ik ging gister op date naar de botanische tuin en blijkbaar zijn alle lesbiennes hetzelfde, want er waren super veel lesbische meisjes op date. Op een gegeven moment waren er in de orchideënruimte alleen al vier lesbische koppels.”

Mijn collega vroeg of ik dit herkende – of queers bovengemiddeld vaak de botanische tuin uitkiezen als plek om de liefde te vieren, en waarom dan precies. Zelf ben ik drie keer met een date naar de botanische tuin geweest, maar ik had me nog nooit over de waarom-vraag gebogen. Wat is de aantrekkingskracht van de botanische tuin op homo’s, en vice versa?

Mijn zoektocht begint op Twitter. Zoektermen als ‘botanical garden gay’, ‘daten in de hortus’ en ‘botanical garden lgbtq date’ leveren aardig wat hits op. Bijvoorbeeld deze:

Er zijn natuurlijk ook genoeg hetero’s de botanische tuin bezoeken, maar hier lezen we tweets waarin queerness expliciet naar voren komt. Er is een lesbienne die om een date vraagt in de plantentuin en twee lesbo’s die spreken van intense lesbianification en world-class transitude tijdens een verjaardag in een botanische tuin in (ik denk) de Verenigde Staten . De tweet ‘I am definitely a botanical garden queer’ suggereert dat het zelfs een soort identiteit is binnen de gemeenschap. De laatste tweet laat zien dat er, sorry, eigenlijk geen twijfel over mogelijk is: botanische tuinen zijn gay.

Als ik dezelfde combinaties intyp voor de bioscoop of dierentuin (plekken waar we ook op date zouden kunnen gaan), vind ik minder van dit soort hits – behalve een paar aankondigingen van queerfilms die binnenkort draaien, of boze tweets van mensen die klagen over dat queers vaak behandeld worden als dierentuindieren. Er is niemand die zegt: ‘Ik ben een dierentuin queer!’ De zoekterm ‘botanical garden heterosexual’ levert ook niet veel op.

Iemand die precies weet wie er graag een bezoek brengt aan een verzameling flora, is Vera Alberding. Ze werkt bij de marketingafdeling van de Hortus Botanicus in Amsterdam. “Het valt ons wel op dat hier veel queers komen, ja. Voor een date, wandeling of ander afspraakje. Zeer uiteenlopende types: van beschaafde oude dames tot uitbundige spierbundels vol tatoeages en piercings. In 1997 had de Gay Garden Club hier hun eerste bijeenkomst. Zij, of inmiddels een spin-off daarvan, komen hier nog steeds. Maar zeker in de aanloop naar Pride komen hier veel lhbt’ers,” vertelt ze. “Ik was laatst trouwens met een collega in de botanische tuin in Utrecht, en toen zagen we echt heel veel meisjes hand in hand lopen. Dat was wel interessant, het viel echt op,” zegt ze.

Alberding denkt dat lhbt’ers graag naar de botanische tuin komen omdat het een veilige of vertrouwde omgeving is. “Ik heb het nagevraagd bij mijn oudere collega’s, en die vertelden dat er hier jaren geleden al veel transgender personen rondliepen in bloemetjesjurken. Hier durfden ze dat, want ze voelden zich veilig genoeg,” vervolgt ze. “Je wordt hier ook niet snel raar aangekeken. Al onze personeelsleden zijn lieve plantenmensen die op een bepaalde manier misschien niet binnen de norm passen, maar hier is dat juist heel normaal. Zij kijken niet snel ergens raar van op.”

“Maar”, merkt Alberding op tijdens het filosoferen aan de telefoon, “het kan ook net zo goed te maken hebben met het idee dat lhbt’ers wat progressiever zijn dan de meesten. Ze hebben sneller door wat cool is. Je ziet nu wel dat planten en natuur erg populair en hip zijn.”

Wat denken queers er zelf van? Er is geen betere plek om deze vraag te droppen dan in de voetbalkantine, die bol staat van mijn pilsende lievelingsqueers en plantenliefhebbers. Mijn teamgenoot Santi is meerdere keren op date geweest in de plantentuin. “Ik heb een keer een verrassingsdate van iemand gekregen naar de Hortus, omdat ik zo van cactussen hou en toen lekker kon gluren naar de prikplanten. Ik ben er in totaal op vier dates geweest met vier verschillende mensen. Ik hou van stilte en natuur, en precies dat heb je in de Hortus.”

Met een gevoel van veiligheid heeft het voor Santi minder te maken: ze voelt zich overal wel redelijk veilig. Een andere teamgenoot, Iliana, ging eens met haar toenmalige biseksuele vriend naar de Hortus. “Volgens mij geven lhbt’ers over het algemeen best veel om de natuur. Dat heeft misschien te maken met dat ze noodgedwongen bewuster zijn van het ‘zijn’ en daar een groter maatschappelijk bewustzijn aan over hebben gehouden. Daar hoort ook houden van of zorgen voor de natuur bij,” zegt ze. “Op date kun je daar dan gezellig over kletsen.”

Anna, een vriendin die niet voetbalt, vertelt dat zij in de Hortus op date ging met haar vriendin, vooral om haar in te palmen. “Anne kwam vanuit Noorwegen voor de allereerste keer naar Amsterdam. Ik wilde laten zien dat ik de mooiste plekken van de stad kende. Toen dacht ik: dan is de Hortus een super goed idee om iemand te versieren. Het is sowieso een fijne plek – heel romantisch, met vlinders. Het is een soort bloemige oase in de stad. Wat moet je anders doen? Gaan bowlen? Het komt denk ik omdat lesbische dates gemiddeld drie dagen lang duren. Dan plan je dus ook een dagactiviteit in, behalve alleen maar ‘s nachts zuipen en pompen. Misschien dat vrouwen, of queers, onder elkaar wat fijngevoeliger zijn. Maar ik vind het sowieso een hilarisch idee dat andere lesbiennes ook op date gaan naar een botanische tuin,” vertelt ze me.

Queerliefde en de botanische tuin werden in de achttiende en negentiende eeuw al in een adem genoemd. Lisa L. Moore zet dit uiteen in haar boek Sister Arts: The Erotics of Lesbian Landscapes, waarin ze onder andere botanisch illustrator en aristocraat Mary Delany als voorbeeld noemt. Los van het feit dat Delany subversief was door in die tijd een mannenberoep uit te oefenen, knipoogde ze volgens Moore met haar botanische illustraties naar vrouwelijke seksualiteit, en intimiteit en verlangens tussen vrouwen. Bloemen schilderde ze op een erotische manier, in vulva- en vagina-achtige vormen. Volgens Moore tekende Delany in de traditie van Linnaeus, waarin het heterogene, en soms homoseksuele leven van planten variaties van menselijke seksualiteit weerspiegelden. Voor Delany waren die variaties dus altijd al natuurlijk (en geil). Maar eeuwen later denkt nog steeds niet iedereen er zo over.

Een illustratie van Mary Delany, via Wikipedia.

De botanische tuin heeft, zo gezien, iets queers en erotisch. En zoals Vera Alberding van de Hortus al zei, is het een comfortabele plek, zonder oordeel, waar je gewoon hand in hand kunt lopen. Maar je kan toch ook net zo goed je Lowa-stappers aantrekken en wandelen in de natuur? Tuurlijk, maar urenlang lopen in de natuur is niet aan iedereen besteed, en tamelijk intensief voor een eerste date – dan is een kort bezoek aan de botanische tuin en daarna een romantisch kopje koffie in de Oranjerie een knus alternatief. En als je dan naar de botanische tuin bent geweest, kun je een bier drinken om de hoek en vervolgens de hele nacht pompen, als twee opgewonden planten die vliegensvlug om elkaar heen groeien.