Verkrachtingsslachtoffer krijgt dertig jaar celstraf na doodgeboren baby

Vorige week kreeg een slachtoffer van een tienerverkrachting dertig jaar celstraf nadat ze was bevallen van een doodgeboren baby. Volgens een artikel in The Guardian wist Evelyn Beatriz Hernandez Cruz uit El Salvador niet eens dat ze zwanger was, na meerdere malen verkracht te zijn geweest door een bendelid. In 2016 klaagde de toen achttienjarige scholier Hernandez tegen haar moeder over rug- en buikpijn. Ze wist toen niet dat ze weeën had en beviel van de baby op de wc. De dokters konden niet achterhalen of de baby in de baarmoeder of daarna was overleden, maar de aanklagers beweerden dat Hernandez het kind niet wilde, omdat ze geen nazorg heeft gezocht en hem in de wc liet liggen. Blijkbaar was de rechter het hiermee eens en veroordeelde haar op grond van het feit dat ze geen voor- en nazorg had gezocht, wat gelijk zou staan aan moord. Volgens de Burgercoalitie van El Salvador voor de Decriminalisatie van Abortus (CCDA), zijn de advocaten van Hernandez van plan om in hoger beroep te gaan. Hernandez is een van de vele vrouwen uit El Salvador die lijdt onder het abortusverbod – een verbod dat zelfs geen uitzondering maakt voor vrouwen die zwanger zijn als gevolg van seksueel geweld of incest. De wet ging in 1998 van kracht en is zo zwaar dat het ervoor heeft gezorgd dat elke vrouw die een miskraam heeft gehad of een doodgeboren kind heeft gebaard, automatisch verdacht wordt van het illegaal ondergaan van abortus. Volgens een onderzoek van CCDA zijn er tussen 2000 en 2011 129 vrouwen uit El Salvador veroordeeld wegens zwangerschapsgerelateerde zaken. In de afgelopen jaren zijn er zeventien vrouwen – "Las 17" – geweest die zijn veroordeeld voor moord, in de vorm van een miskraam, en een celstraf van veertig jaar kregen opgelegd. El Salvador's verbod op abortus is met name zo wreed omdat het moeilijk is om te bewijzen dat een miskraam een ongeluk was, vertelt woordvoerder Paula Avilia-Guillen van het Center for Reproductive Right in 2015 tegen Broadly. "Het is ontzettend moeilijk om aan te tonen dat vrouwen niets verkeerds hebben gedaan tijdens hun zwangerschap. In de meeste gevallen zijn ze arm, zijn ze nooit naar school geweest en hebben ze geen toegang tot gezondheidszorg, dus bevinden ze zich sowieso al in een kwetsbare positie."

Er zijn verschillende internationale groepen – zoals United Nations Committee on the Elimination of Discrimination Against Women, Human Rights Watch en Amnesty International – die eisen dat de drastische abortuswet wordt ingetrokken. "De anti-abortuswet in El Salvador veroorzaakt enkel pijn en leed onder een ontelbare hoeveelheid vrouwen, meisjes en hun families. Het gaat in tegen mensenrechten. Het zou helemaal niet mogen bestaan," zei Erika Guevarra-Rosas, de Directeur van Noord- en Zuid-Amerika bij Amnesty International in een verklaring.

Eerder dit jaar overwoog een wetgever in El Salvador om abortus in vier gevallen te decriminaliseren: als de gezondheid van de vrouw in gevaar is, als de foetus niet levensvatbaar is, als de zwangerschap een gevolg is van seksueel geweld door mensenhandel of als een minderjarige verkracht of misbruikt is en toestemming van haar ouders heeft. Tot nu toe ligt deze wet nog steeds bij een wetgevend committee.

Elida Caballero Cabrera werkt bij het Centrum voor Reproductieve Rechten en geeft daar advies aan de voorvechters in Latijns Amerika en de Cariben. Ze vertelt Broadly dat het nog niet bekend is wanneer het committee zal beslissen over de wet, nu dat de verkiezingstijd binnenkort in het land van start gaat. De verkiezingen zijn volgend jaar maart. Daarom zijn er veel wetgevers die controversiële onderwerpen als abortus nu niet willen aankaarten. Maar Cabrera zegt dat zij en andere voorvechters er vertrouwen in hebben dat sommige onderdelen van het abortusverbod herzien zullen worden.

"Een van de belangrijkste dingen die nu in El Salvador plaatsvindt is dat mensen het er over hebben," zegt ze. "Het is belangrijk dat mensen nu weten wat er aan de hand is. Voor de Las 17-zaak wist niemand dat vrouwen berecht werden voor het ondergaan van een abortus, en dat ze soms dertig tot veertig jaar vastzitten voor moord. Nu weten mensen dat het gebeurt, en dat zal gevolgen hebben voor het verbod."

Sinds het Centrum voor Reproductieve Rechten is gaan samenwerken met andere organisaties om de Las 17-zaken opnieuw te bekijken, zijn er verschillende vrouwen vrijgelaten, zegt Cabrera. Ze zegt dat het "belachelijk" is dat hoewel deze veroordelingen zijn ingetrokken, er tegelijkertijd nog steeds veel vrouwen zijn "die tot dertig jaar gevangenis veroordeeld worden zonder bewijs."

"De aanklager in de Hernandez-zaak zei tijdens de zaak heel duidelijk dat ze de oorzaak van de dood van de foetus niet konden vinden," zegt ze. Echter, "de rechter, met al zijn vooringenomenheid, veroordeelde het negentienjarige meisje alsnog en negeerde daarbij al die andere rechtszaken. Ze blijven vrouwen maar in de gevangenis stoppen voor iets wat simpelweg zwangerschapscomplicaties zijn. Dit moet stoppen."

Cabrera zegt dat ze Hernandez vorige week in de gevangenis heeft bezocht. "Het is een meisje – ze is negentien jaar. We ontnemen deze jonge vrouwen de kans op een leven."