Het verdriet in de gebroken dromen van Dakota

Een debuutalbum uitbrengen gaat voor veel artiesten gepaard met knikkende knietjes. En terecht: het kan festivaldeuren openen, een duidelijke toon zetten en de basis leggen voor een succesvolle carrière. Here’s the 101 on how to disappear van de Amsterdamse dreampopband Dakota is zo’n debuutalbum. Er is jaren naartoe gewerkt, bracht een kleine internationale buzz teweeg en is daarnaast in al zijn melancholie vooral een ontzettend sterke verzameling liedjes.

Een jaar geleden werd de band geïnterviewd door Broadly. Dat gesprek ging over groepsdynamiek: zangeres Lisa Brammer heeft borderline en is depressief, en dat is soms lastig samenwerken – zeker als je ook nog in een band zit met je beste vriendinnen. Ondanks de problemen die dat soms opleverde was 2018 een goed jaar voor Dakota: ze stonden op Noorderslag, speelden festivalshows in binnen- en buitenland, tekenden een contract bij het Amsterdamse platenlabel Dapper (waar ook Naaz en Thomas Azier bij zitten) en maakten dus dat debuutalbum. Vandaag is het uitgekomen.

Van een afstand bekeken zijn dit tekenen dat het, ondanks alles, op rolletjes loopt. Maar voor Brammer werd de druk die hoort bij dit succes veel te hoog. In september belandde ze tot twee keer toe in het ziekenhuis na een overdosis medicijnen. Voor bassist Lana Kooper, drummer Annemarie van den Born en gitarist Jasmine van der Waals werd toen meteen duidelijk: geen enkele droom is zo belangrijk dat het zo’n gevaarlijke situatie rechtvaardigt.

En daarom is het debuutalbum van Dakota voorlopig ook meteen hun laatste album. Een wrange, maar duidelijke aanleiding om ze te willen spreken. Aanvankelijk kan ik de hele band interviewen, maar op het laatste moment werd duidelijk dat het te vroeg is voor Brammer. Daarom sprak ik de andere bandleden over hoe het er nu voor staat.

Noisey: Ik denk dat we maar met de belangrijkste vraag moeten beginnen. Hoe gaat het nu met Lisa?
Lana Kooper: Dat is moeilijk te zeggen. Het gaat beter als ze rust heeft. Zodra ze het gevoel heeft dat er verplichtingen zijn die spanning oproepen, gaat het direct erg slecht. Ze heeft nu alles laten gaan en daardoor voelt ze zich wat beter. Jullie debuutalbum is nu net uit. Ik kan me voorstellen dat dat iets is wat spanning oproept.
Annemarie van den Born: Ik heb het gevoel dat ze er redelijk goed mee omgaat. We spreken haar veel minder nu, ze houdt zich niet bezig met organisatorische dingen, en dat is het beste. Maar ik heb haar niet letterlijk gevraagd hoe het voelt dat we nu een album gaan uitbrengen.
Lana: Ze heeft wat afstand genomen van ons, wij staan natuurlijk symbool voor hectiek. Daarom spreken we elkaar minder. Voorlopig, in elk geval.

Hoe is dat voor jullie?
Annemarie: Het voelt dubbel. Je vraagt je af waar het mis gaat, en of het niet anders kan. Maar soms is het ook fijn, omdat je weet dat dit de juiste weg is.

Uit het interview met Broadly vorig jaar blijkt hoe moeilijk het af en toe was om Dakota te zijn. Toch ging het behoorlijk goed met jullie na dat verhaal.
Lana: Ja, we hebben een heleboel toffe dingen gedaan. Op festivals gespeeld, gewerkt aan het album, het team uitgebreid met labels in Nederland en Duitsland. Toen we dat interview gaven was de situatie al moeilijk, en ondanks de leuke dingen is het daarna nooit echt beter geworden. Lisa deed langzaam stapjes terug, en het werd moeilijker om haar mee te nemen in de dingen die moesten gebeuren. We repeteerden bijvoorbeeld vaak zonder haar, en ze kon niet altijd in de studio zijn. We moesten haar voor alles ophalen bij haar ouders buiten de stad. Het werd steeds moeilijker, tot het in september echt misging.

Wat gebeurde er in september?
Lana: We speelden aardig wat shows in de zomer, en ze gaf toen al aan dat het niet goed met haar ging en dat ze rust nodig had. Maar dat is lastig:de mooie dingen op je pad – een fotoshoot voor Vogue, een optreden in het Vondelpark Openluchttheater – kunnen ook juist energie geven. Moeten we dat dan afzeggen? Nou, nee. Vooral ook omdat Lisa er zelf heel enthousiast over was. Zo slibten eigenlijk alle kansen op rust een beetje dicht.
Annemarie: In de periode daarna kreeg ik berichtjes van Lisa’s vriend, die in het buitenland zat. Hij maakte zich zorgen en vroeg zich af of het wel goed ging met haar. Toen ik uiteindelijk haar ouders belde, bleek dat het Lisa allemaal te veel was geworden. Ze had veel te veel slaapmedicatie genomen, om maar niets meer te hoeven voelen. Oke… dit kan dus echt gebeuren als de spanning te groot wordt. Zo slecht voelt ze zich dus.
Lana: Dat was op een dinsdag, en dat weekend zouden we weer vier dagen weg moeten voor een belangrijk showcasefestival. Hoe ga je daarmee om? Gaan we alles de komende tijd afzeggen? Gaan we toch met Lisa daarheen? Dit was dan wel de eerste keer dat ze in het ziekenhuis lag, maar niet de eerste keer dat ze meer medicatie nam dan goed was. Maar wat het echt moeilijk maakte, was dat zij ook altijd aangaf dat ze het juist fijn vond om met ons weg te zijn, om maar even weg te zijn.

Uiteindelijk hebben we besloten om toch te gaan en deze shows te doen, wel zo rustig als maar kon, met een aangepast schema en een aparte slaapkamer voor Lisa. Maar hoe rustig kan het zijn op een podium? De shows gingen prima, maar toen ze weer thuiskwam, was ze echt op. Een discussie die we later hadden zorgde voor zoveel stress dat ze echt niet meer wilde en opnieuw een overdosis nam. De tweede keer in twee weken, een enorme klap voor een lichaam. We zijn meteen naar het ziekenhuis gegaan. Ze lag in een diepe slaap, totaal onaanspreekbaar. Haar ouders waren er ook, en wij dus. Toen kwam het besef dat het op deze manier niet langer door kon gaan, omdat het anders haar dood zou kunnen worden.

Dan loop je door die ziekenhuisgang, je ziet haar ouders. Voel je je dan schuldig?
Annemarie: Ik vond het wel ontzettend heftig dat een discussie zo’n enorm effect had. Ondanks dat ik het logisch kan beredeneren, voel ik me er nog regelmatig schuldig over.
Jasmine van der Waals: Ik denk dat we ons hebben laten misleiden door haar ambitie of haar voorkomen. We hebben ons daar erg aan vastgehouden – dat het goed leek te gaan.
Lana: We zijn altijd ambitieus geweest met de band, en Lisa liep op kop. Het kon nooit snel genoeg, wat enorm aanstekelijk en fijn is, maar het maakte het ook veel moeilijker voor haar om te beslissen dat het te veel werd. Wie zijn wij dan om haar tegen te houden?
Annemarie: Toen we na dat tweede ziekenhuisbezoek besloten dat dit moest stoppen, volgde er nog een periode waarin we echt botsten met elkaar, maar ook met Lisa. Zij zei ook: waarom gaan we niet door? Wat is dit voor bullshit?

Hoe hebben jullie toen een besluit genomen?
Lana: We zijn vrij snel gaan praten, maar we zaten niet op een lijn. Iedereen wilde door, maar niemand wist hoe. Na een week hadden we een afspraak met haar, haar vader en haar psycholoog. Daar hebben we met elkaar besloten dat ze eerst beter moest worden voordat we verder konden kijken.

Hoe waren de dagen na dat gesprek?
Annemarie: Ik weet het niet meer zo goed. Het heeft echt maanden geduurd voordat het landde. Ik denk eigenlijk dat ik er nu nog steeds niet helemaal ben.
Lana: Je hart breekt.
Annemarie: Je hebt veel soorten verdriet waarbij je ongeveer kan verwachten door welke fases je moet gaan en wat je er aan kan doen. Maar nu weet ik niet wat ik kan verwachten.
Lana: Ook omdat de muziek voor ons het enige was waar we ons altijd aan vast konden houden. Het maakt niet uit wat je woonsituatie is, wat voor relatie je hebt of hoe het gaat met je baantje naast de band. Dat was voor ons allemaal flexibel – omdat de band de enige stabiele factor was. Als dat wegvalt, moet je ineens aan jezelf vragen: wie ben ik dan? Wow, dit klinkt zo dramatisch.
Jasmine: Ja, maar het voelt wel alsof er een hap uit ons is genomen.
Annemarie: Je moet je sociale leven opnieuw indelen. Ik was jarenlang minimaal vier dagen per week met de band bezig, maar wie is Jasmine nu voor mij als ik haar opeens veel minder zie?
Lana: Daarnaast lag er ook gewoon een album dat zo goed als af was.

Een album dat in het teken staat van verdwijnen.
Lana: Zeer ironisch, nu, terwijl de titel al langer vaststond.
Jasmine: Ja, zeker als je weet dat we ondanks alles nooit hadden verwacht dat de band ooit zou verdwijnen.
Lana: We hebben wel even met de vraag gezeten wat we met het album moesten. Gaan we het op de plank zetten en wachten tot het beter gaat met Lisa, terwijl je in je achterhoofd denkt: misschien is dat wel nooit? Of brengen we het nu uit, zonder dat we bijvoorbeeld de promotie goed kunnen doen?

De albumtitel belooft een gids zijn over hoe je moet verdwijnen. Ik heb het een paar keer geluisterd, maar ik heb het antwoord niet gevonden.
Lana: Nee. Het album geeft geen antwoord op die vraag, omdat Lisa en wij dat ook niet hebben.
Annemarie: Het verdwijnen van Dakota zorgt er hopelijk voor dat Lisa niet hoeft te verdwijnen. De teksten spreken voor haar, niet per se voor de hele band. Het gaat ook over grote dromen, die we hebben altijd hebben gehad, maar zijn die wel realistisch? Creëer je een droom om maar iets te hebben waar je jezelf aan vast kunt klampen, of wil je het daadwerkelijk bereiken?

Kun je daar antwoord op geven?
Annemarie: Nee.

Die dromen, blijven die bestaan als Dakota verdwijnt?
Lana: Voor mij is dat wel echt met elkaar verbonden. We hebben allemaal op het conservatorium gezeten en in andere bandjes gespeeld, maar nergens heb ik hetzelfde vuur gevoeld.
Jasmine: Voor mij zijn die dromen er nog wel, maar ze hebben echt een knauw gehad. Ik ben nu een beetje bezig met een ander bandje, maar ik merk dat als ik daar bijvoorbeeld mijn werk voor af moet zeggen, dat ik daar cynisch van word. Zo van: het gaat toch niks worden.
Lana: Er zijn gewoon nog veel vraagtekens voor de toekomst, en ik denk niet dat die snel zullen verdwijnen. Het is soms vechten tegen hoop. Natuurlijk is het mooi als er positieve reacties binnenkomen, maar elke positieve reactie is ook een soort knauw. Ik hoop dat we daar een weg in kunnen vinden. Misschien wordt het wel een topjaar, en gaat Lisa zich beter voelen – met of zonder band. Al duurt het jaren, als zij zich beter gaat voelen is dat het meeste waard. Voor nu hoop ik vooral dat het album een mooi plekje kan krijgen, ook zonder dat we ermee gaan optreden.

Volg Noisey op Facebook, Instagram en Twitter.