De ballroomscene is het zat dat iedereen met hun cultuur aan de haal gaat

Pride is niet alleen maar party. We ontmoeten de lhbt-activisten die nog steeds de barricaden op gaan om te strijden voor gelijkheid. Lees hier álle stukken van Pride is Protest. Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Elke keer dat voguen mainstream werd, waren mensen uit de scene bang dat hun levensstijl behandeld zou worden als een vluchtige trend. En in sommige opzichten is dat ook gebeurd. Maar tegenwoordig is de ballroomscene zichtbaarder dan ooit: er waren optredens op het Met Gala en ballroomsterren schitterden dit seizoen bij alle prijsuitreikingen op de rode lopers. Daarom probeert de gemeenschap er nu voor te zorgen dat dit moment een blijvende impact heeft.

De ballroomscene ontstond in de jaren tachtig in Harlem in New York als tegencultuurbeweging voor en door gelijkgestemde mensen en kwam voort uit de underground dragscene in de stad. Er ontstond een aantal hubs, waar de verschillende huizen tegen elkaar streden voor trofeeën en glorie. Maar toch is voguen nooit volledig doorgebroken. In 1989 waren er een paar muziekvideo’s – zoals die van Alright van Janet Jackson en Come Into My House van Queen Latifah – met voguende achtergronddanseressen. In hetzelfde jaar werd ook Love Ball georganiseerd, een benefietavond voor aids, waar vogue-sterren samen met beroemdheden als supermodel Iman en ontwerper André Leon Talley op de dansvloer stonden. En toen kwam Madonna in 1990 – hetzelfde jaar dat de documentaire Paris is Burning verscheen – met Vogue, waardoor het grote publiek de dansstijl echt leerde kennen.

Maar het enthousiasme over voguende megasterren begon af te nemen toen sommige mensen uit de scene zich realiseerden dat het voor de gemeenschap geen blijvende gevolgen zou hebben. “ Vogue van Madonna was een vluchtig moment in de popgeschiedenis. Ik wou dat ze meer had samengewerkt met de ballroomscene, om het langer te laten duren,” vertelde Angelica Ross, die Candy speelt in Pose, afgelopen juni tegen The Hollywood Reporter. Sommige pioniers wilden destijds voguen wel naar een hoger niveau tillen. Willi Ninja deed in Paris is Burning zijn beroemde uitspraak: “Ik wil voguen niet alleen in Paris is Burning laten zien, ik wil het in het echte Parijs laten zien.” Uiteindelijk lukte het Ninja en een paar andere legendes, zoals Jose en Luis Xtravaganza, om te reizen, model te staan en voguen aan beroemdheden te leren. Maar ze waren zelden zelf de ster in grote producties – en het is eigenlijk pas sinds recentelijk dat dit is veranderd.

Er is nog steeds een risico dat de geschiedenis zich zal herhalen, omdat bijvoorbeeld beroemdheden als Miley Cyrus en Ariana Grande zich ook een eind in de rondte voguen, maar de leiders van de ballroomscene willen dit keer ingrijpen. “Als iemand uit de gemeenschap jou ballroom leert en diegene ervoor betaald krijgt, is dat prima,” zegt Twiggy Garçon, de runway-choreograaf van Pose. “Maar dat is niet altijd het geval.” Daarom brengen sterren als mc en rapper Precious Ebony voguen zelf aan de man, om toe-eigening tegen te gaan. “Onze gemeenschap heeft meer aandacht nodig,” zegt Ebony. “We zijn het zat dat mensen van buitenaf binnendringen en ons talent – ons vak – stelen.”

De scene heeft nu eigen beroemde pleitbezorgers, zoals Indya Moore en Janet Mock. Ook heeft de toegenomen aandacht ervoor gezorgd dat trans en queer mensen van kleur kunnen doorbreken als modellen, activisten, mode-iconen, acteurs, choreografen, rappers en mediamagnaten. Het maakt het cynische antwoord van Pray Tell (dat elke generatie denkt dat ze eindelijk voor het feestje zullen worden uitgenodigd) ultiem ironisch. Ze worden nu niet alleen uitgenodigd; ze staan in de schijnwerpers.

Het is moeilijk te zeggen hoelang de huidige voguegekte zal duren, maar de carrières en projecten die voortkomen uit deze fase hebben misschien een blijvend effect. Janet Mock blijft bijvoorbeeld Pose regisseren en zal de komende drie jaar meer nieuwe baanbrekende Netflix-shows over transgenders maken. En omdat de sterren steeds meer barrières doorbreken op het gebied van representatie, krijgen ze steeds meer nieuwe platforms en podia om hun verhaal te vertellen. Indya Moore is bijvoorbeeld net de eerste trans persoon geworden die op Essence Festival mocht spreken.

Volgens mensen uit de scene is het een goede zaak dat hun cultuur op hun eigen voorwaarden wordt gedeeld. De ballroomscene wordt voorlopig gelukkig niet bedreigd door commercialisering. “Er zullen altijd mensen zijn die een ruimte binnenkomen en geen respect tonen omdat ze niet weten hoe ze zich moeten gedragen. Maar er zullen ook altijd mensen zijn die een bijdrage leveren,” zegt producer en voguedanser J.D. Moran. "Het is prima als het moeilijker wordt om op een bal te komen. Dat betekent gewoon dat de gemeenschap betere voorbereidingen moet treffen.”

Mensen uit de scene weten misschien niet wat ze van deze fase moeten verwachten, maar dat komt ook omdat ballroom steeds evolueert. “We kunnen in ieder geval altijd kijken naar hoe het vroeger was en hoe het nu is,” zegt Ebony. “Kijk hoever we zijn gekomen. Kijk hoeveel het zich heeft ontwikkeld. Zoveel mensen worden vermaakt en geïntrigeerd door onze gemeenschap.”