Relative Clocks. Photo credit: Richard John SeymourDe relativiteitstheorie van Einstein is zeker iets waar je even voor moet gaan zitten. Iedereen kent de beroemde formule E=mc², maar bijna niemand kan je vertellen wat de algemene en speciale relativiteitstheorie voor natuurkundige gevolgen hebben voor ruimtetijd. Wij ook niet, maar Relative Clocks, een nieuw werk van kunstenaars Chomko & Rosier moet het op een visuele manier ook voor leken begrijpelijk gaan maken.
Advertentie
De installatie, die in opdracht van de Britse ruimtevaartorganisatie UKSA is gemaakt, gaat specifiek over de vervorming van tijd. In de theorie van Einstein is tijd namelijk een rekbaar begrip: onder invloed van zwaartekracht en beweging kan de tijdsduur van een seconde namelijk veranderen. Een klok die boven op de Mount Everest staat, tikt dus anders dan de klok die bij je thuis aan de muur hangt.
Relative Clocks. Beeld: Richard John Seymour“Onze opdracht was om het grote publiek te betrekken bij het werk van de UK Space Agency,” vertelt Matthew Rosier aan The Creators Project. “Ze doen veel onderzoek naar zwaartekracht, en daarbij kijken ze ook naar verschillen tussen klokken op aarde en in de ruimte. De Relative Clocks geven simpel gezegd aan wat nu het verschil zou zijn tussen twee atoomklokken die op de dag van de lancering van een bepaald ruimteschip gelijk waren gezet en waarvan er één vervolgens mee de ruimte in ging.”Chomko & Rosier hebben vier verschillende satellieten uitgekozen: Syncom 3, het ISS, de ruimtetelescoop Hubble en de Britse satelliet Prospero. Op vier klokken zie je het verschil in tijd tussen de vier satellieten onderling en ten opzichte van de aarde. Iedere klok heeft twee secondewijzers, waarvan er één tikt zoals het klokje thuis, en de ander zoals op het desbetreffende ruimteschip.
Relative Clocks. Beeld: Richard John SeymourBij de berekening van die tijdsverschillen hebben de kunstenaars hulp gehad van de natuurkundigen Tom Vaughan en Chris Haynes, die aan het rekenen gingen met de zogenoemde schwarzschildmetriek. De tijd op van de Hubble-ruimtetelescoop vervormt ten opzichte van de aarde ongeveer één milliseconde per zes weken. Dat is niet veel, maar aangezien de telescoop al sinds 1990 in een baan om de aarde draait, tellen de milliseconden best op. De Syncom 3 is van de vier satellieten al het langst in de ruimte – sinds 1964 – en is ten opzichte van ons al ongeveer een seconde de toekomst in gereisd.Hieronder zie je de Relative Clocks in actie:
Door je in te schrijven voor de VICE nieuwsbrief ga je ermee akkoord dat je elektronische communicatie van VICE ontvangt die soms advertenties of gesponsorde content kan bevatten.
